دکتر «آلفونس گابریل»، کویرشناس می‌گوید:«کویر کسی را که یک بار گرفتار سحرش شده باشد، هرگز رها نمی‌کند.» چنانچه بزرگان ایرانی همچون دکتر علی شریعتی نیز در وصف کویر بسیار نوشته‌اند.
فلات بزرگ ایران که شامل کوه‌ها و ارتفاعات هستند حدود نیمی از کشور را در بر می‌گیرند و بیابان‌های داخلی نیز حدود یک پنجم مساحت کل ایران را در اختیار دارند. بدین ترتیب در فاصله‌ای نه‌چندان دور از جنوب شرقی تهران کویر مرکزی آغاز می‌شود.
در کویر مرکزی حیوانات مختلفی همچون کل و بز، قوچ و میش وحشی، جبیر، گربه شنی، یوزپلنگ ایرانی و گونه‌های گیاهان متنوع وجود دارند. مناسب‌ترین راه ورودی منطقه از طریق راه آسفالت ورامین، پیشوا تا یک کیلومتری ایستگاه راه‌آهن ابردژ ادامه دارد. بارندگی در کویر مرکزی از آبان ماه آغاز و تا اردیبهشت ادامه دارد و متوسط میزان سالیانه باران در آن 150 میلی‌متر است. در این بین پارک ملی و منطقه حفاظت شده در غرب کویر مرکزی و شرق دریاچه نمک قم، در استان‌های سمنان، تهران، قم و اصفهان قرار دارد که در سال 1343 توسط کانون شکار ایران با مساحت 609 هزار و 438 هکتار شناسایی و در سال 1355 به عنوان پارک ملی معرفی شد که بعدها با اضافه شدن قسمت‌های دیگر، مساحت آن به 670 هزار هکتار رسید. همچنین چشمه‌های عین‌الرشید، آب محله، شکرآب، نخجیر، چشمه شاهی و سیاه که از معروف‌ترین چشمه‌های پارک ملی کویر است که همگی تحت نظارت اداره کل محیط زیست استان سمنان قرار دارند.
کویر لوت هم در جنوب شرقی ایران واقع شده است و استان‌های خراسان‌جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان را در بر می‌گیرد. این کویر در حدود 80 هزار کیلومترمربع وسعت دارد و از لحاظ پوشش گیاهی فقیر و بخش اعظم آن بدون گیاه است که نمونه آن در هیچ قسمت دیگری از ایران دیده نمی‌شود. منطقه فاقد حیات آن حدود 200 کیلومتر طول و 150کیلومتر عرض دارد که تنها نقطه فاقد حیات کره زمین به شمار می‌رود. درجه حرارت هوا در کویر لوت گاهی از 65 درجه سانتیگراد هم بالاتر می‌رود. بدین ترتیب اگر قطب شمال و جنوب به عنوان سردترین نقطه کره زمین شناخته شود، کویر لوت هم گرم‌ترین شناخته می‌شود. در پای کوه‌های مشرف به کویر بزرگ لوت، آثاری از سکونت انسان‌هایی دیده شده است که در 6 هزار سال قبل زندگی می‌کردند.
در جنوب رشته کوه‌های البرز میان استان‌های خراسان، سیستان و بلوچستان، قم، اصفهان و یزد کویر نمک قرار دارد که طول آن از شرق به غرب 600 کیلومتر و عرض آن از شمال به جنوب از 100 تا 300 کیلومتر است و بخش اعظمی از آن را شن و سنگ‌ریزه می‌پوشاند که اغلب دستخوش بادهای خشمگین می‌شوند. طوفان‌های سهمگین، شن آمیخته به نمک را به حرکت در می‌آورند و گاهی به شکل تپه‌های طولانی باقی می‌گذارند. این تل‌های شنی به تپه‌های ریگ روان معروفند. میزان بارندگی در کویر نمک حدود 100 میلی‌متر و اختلاف درجه حرارت شبانه روز در سال زیاد و بین صفر تا 70 درجه است.
جالب است بدانید که ایران تنها کشوری است که نوار کوهستانی و نوار بیابانی دنیا در آن به هم می‌رسند.
نظرات بسته شده است.