در حال گذشتن از کوچه‌های کاهگلی روستای متین‌آباد هستیم و نگاه کودکان روستا که دستانشان را سایه‌بان چشمان و صورت آفتاب سوخته خود کرده‌اند، نظاره‌گر ماست. اندکی که از روستا خارج می‌شویم اتوبوس متوقف میشود؛ ظاهراً به مقصد رسیده‌ایم. پایم را بر زمین می گذارم و از اتوبوس خارج می‌شوم، اولین حضور خود را در کویر تجربه می کنم. نگاهی به پشت سر می‌اندازم، دورنمایی از روستای متین‌آباد پیداست و در پیش رو کویر است و کویر.
سمت چپ ساختمان آجری شبیه کاروانسرا قرار دارد و در راست مزرعه‌ای سبز که نشانی از رویش در دل کویر است. ظهر است و هوا گرم و خشک. دوستان و همکارانم نیز یک به یک از اتوبوس خارج می‌شوند و پیرامون خود به نظاره می‌ایستند. دست‌ها به سمت دوربین‌ها می‌رود و هریک زاویه‌ای را انتخاب می‌کنند. پس از اندکی ور رفتن با لنز دوربین و فکوس روی سوژه مورد نظر انگشتشان روی دکمه شاتر می‌لغزد و لحظه‌ای از ظهر کویر را به نام خود ثبت می‌کنند.
اینجا اکوکمپ متین آباد است
آفتاب داغ ظهر و چادرهایی سپید که با خاک کویر کنتراست زیبایی دارد. اینجا اکوکمپ متین‌آباد نخستین اکوکمپ طبیعی کشور است که از سه سال پیش حرف احداث آن بر سر زبان طبیعت دوستان و اهالی گردشگری افتاد. مسئولان کمپ به استقبالمان می‌آیند. ما 10 خبرنگار هستیم که برای افتتاح فاز نخست منطقه نمونه گردشگری متین‌آباد نه از سر اجبار و وظیفه کاری بلکه با تعلق خاطری قریب به طبیعت و محیط زیست از تهران همسفر شده‌ایم و پس از طی مسافتی 6 ساعته اکنون به مقصد رسیده‌ایم. پورنگ پورحسینی؛ کارشناس کاربلد طبیعت‌گردی که آشنای بیشتر طبیعت‌گردان است در بدو ورود، رفتن روی بام کاروانسرا را به ما پیشنهاد می‌کند تا با دیدن چشم‌انداز‌های پیرامون با موقعیت کمپ و امکانات موجود در اطرافمان آشنا شویم.
روی بام می‌رویم، چشم‌انداز فوق العاده‌ای است، تا چشم کار می‌کند کویر است و کویر و کویر. نمی‌دانم در چه موقعیت جغرافیایی قرار داریم، به بروشوری که در اتوبوس به ما داده شده رجوع می‌کنم که در آن در مورد موقعیت منطقه و اکوکمپ چنین آورده شده است:
"دشت کویر یکی از بزرگترین مناطق کویری کشور است که به دو قسمت شرقی(کویر بزرگ) و غربی(کویر کوچک) تقسیم میشود. دشت کویر از ناحیه شمالی به شهرهای بیارجمند و دامغان، از سمت شرق به بردسکن، عشق‌آباد و طبس، از سمت جنوب به ساغند و خرائق، از سمت غرب به آران و بیدگل، قم و ورامین منتهی میشود. دشت کویر دارای مناطقی بکر و دست نخورده است. جاده آسفالته معلمان به جندق مرز ما بین کویر بزرگ و کوچک به حساب می‌آید. منطقه نمونه گردشگری متین‌آباد درست در قسمت جنوب غربی دشت کویر (کویر کوچک) و در منطقه شهر بادرود از توابع شهرستان نطنز قرار گرفته است."
بروشور را که ورق می‌زنم در بخشی دیگر در مورد موقعیت منطقه نمونه گردشگری متین‌آباد چنین آمده است:"منطقه نمونه گردشگری متین‌آباد از شمال به قلعه باستانی کرشاهی واقع در محدوده شهرستان آران و بیدگل، از غرب به شهر ابوزیدآباد، از شرق به امامزاده آقاعلی‌عباس(ع) در شهر بادرود و از شمال به روستای متین‌آباد از توابع بخش امامزاده شهرستان نطنز متصل است."
نگاهی دوباره به اطراف می‌اندازم: مزرعه، چادرهای اقامتی، ساختمان آجری دیگری که به ظاهر رستوران کمپ است، برکه‌ای مصنوعی با نخل های اطراف آن، مزرعه پرورش شتر مرغ و محل نگهداری شترها تمام آن چیزی است که دیده می شود و پس از آن تا چشم کار می‌کند کویر.
همه چیز طبیعی
عکاسی بچه‌ها روی بام که تمام میشود به سمت رستوران می‌رویم. مشغول خوردن غذا هستیم که واقفی سرمایه‌گذار این منطقه به بالای میز ما می‌آید و ضمن خوش‌آمدگویی در مورد این رستوران و غذاهای طبخ شده در آن می‌گوید: "به غیر از برنج و روغن زیتون تمامی موادی که برای طبخ غذا مورد استفاده قرار گرفته به صورت ارگانیک در این محوطه کشت شده یا از روستای متین‌آباد تهیه می‌شوند. در واقع تلاش ما برای ارائه غذای سالم با استفاده از مواد اولیه تازه و ارگانیک است، برای رسیدن به این هدف باید دارای دو ابزار اصلی باشیم، مواد اولیه سالم و تازه و آشپز خوب که خوشبختانه هردوی آن در کمپ وجود دارد.
ساختمان رستوران نیز به سبک سنتی طراحی شده است به طوریکه امکان استفاده از فضای بیرون و محوطه نیز در کنار تپه‌های ماسه‌ای و فضای سبز اطراف با چشم‌اندازی از کوه‌های کرکس در جنوب و تپه‌های ماسه‌ای در شمال آن امکان‌پذیر است. این رستوران ظرفیت پذیرایی از 130 نفر در داخل سالن و 200 نفر در فضای بیرونی را دارد."
در فرصتی که پیش آمد از واقفی در مورد مزرعه ارگانیک و هدف از ایجاد آن سوال می‌کنم و او می‌گوید: "در این مزرعه مطلقاً از کودها و سموم شیمیایی در فرآوری محصولات استفاده نمی‌کنیم. کشاورزی ارگانیک با اکولوژی هماهنگ است و باعث تثبیت بافت خاک، حفظ چرخه آب، چرخه مواد غذایی و آلودگی کمتر زمین و آب و هوا میشود."
او جلوگیری از حرکت شن و ماسه و فرسایش خاک و آب، افزایش رطوبت و لطافت هوای منطقه، افزایش تولید محصولات کشاورزی، فرهنگ‌سازی در رابطه با حفظ و تکثیر محیط‌زیست و فضای سبز و ایجاد اشتغال و فرهنگ کار را از دیگر اهداف ایجاد مزرعه ارگانیک عنوان کرد.
شتر؛ کشتی کویر
ساعت حدود 15 و 30 دقیقه است.در حالی که جمعیت زیادی برای مراسم افتتاحیه آمده‌اند ما به سمت محل نگهداری شترها می‌رویم. شتر حیوان کویر است و شتر و شترسواری در لابه لای تپه‌های کویری از جلوه‌های کویر برای گردشگرانی است که به این اقلیم سفر می‌کنند. این خود دلیلی شده تا در نخستین اکوکمپ کویری کشور امکانات شترسواری نیز فراهم شود. آنطور که در بروشور خواندم هم اکنون 25 نفر شتر در این مکان جهت استفاده گردشگران در کمپ تربیت شده است و کاملاً آرام هستند و برای سوارکاری آموزش دیده‌اند.
اینجا همه امکانات فراهم است
مراسم افتتاحیه با حضور جمعی از مسئولان گردشگری و استانی آغاز میشود و واقفی اطلاعات جامع‌تری در مورد این کمپ ارائه می‌دهد که به این شرح است:
"منطقه نمونه گردشگری متین‌آباد در سال 85 مصوب شد و امروز فاز اول کمپ مشتمل بر سوئیت‌های اقامتی، رستوران، چایخانه سنتی، مزرعه ارگانیک، پرورش شتر مرغ، امکانات اقامت در چادر و امکانات رصد ستارگان، شترسواری و دوچرخه سواری به بهره برداری رسیده است. از جذابیت‌های کویری منطقه می‌توان به وجود تپه‌های شنی، گیاهان کویری و گونه‌های حیات وحش منحصر به فرد اشاره کرد. از دیگر ویژگی‌های مهم این کمپ راه‌های دسترسی سریع و آسان برای رسیدن به آن است. اکوکمپ متین‌آباد با امکانات کاملاً مدرن با استفاده از مصالح موجود در منطقه و با رعایت استانداردها و موازین مربوط ساخته شده است. در ساخت این کمپ سعی شده است تا کمترین آسیب به محیط زیست و تنوع زیستی منطقه وارد شود و استفاده از سلول‌های خورشیدی برای تامین آبگرم گردشگران بر این اساس پیش‌بینی شده است. علاوه بر امکانات موجود نظیر شترسواری، دوچرخه سواری، رصد ستارگان در شب و پیاده روی در کویر در آینده نزدیک نیز رالی اتومبیل‌های 4WD، موتورسیکلت و سایر ورزش‌های کویری راه اندازی خواهد شد."
مراسم افتتاحیه با سخنرانی سایر مسئولان، اجرای موسیقی سنتی و رقص محلی بادرودی ادامه و با پذیرایی از میهمانان با هندوانه خاتمه یافت.
غروب کویر هم جاذبه‌ای دیگر است٠
غروب است. برای خوردن چای به چایخانه که در طبقه دوم اکوکمپ قرار دارد می‌رویم. چایخانه سنتی به دو ایوان وسیع که برای اجرای برنامه‌های متنوع از جمله پذیرایی و رصد ستارگان ساخته شده است راه دارد و بچه‌ها در حالی که مشغول خوردن چای در استکان‌های کمر باریک هستند در این دو ایوان پراکنده شده‌اند و با تماشای چشم‌انداز زیبای ارتفاعات کرکس به صحبت مشغول می‌شوند و از طبیعت و زیبایی موجود لذت می‌برند.
زیر نخلستان پر مهتابی کویر
در کویر زمین و آسمان بی‌کران است و انبوه ستارگان پر نور در تاریکی مطلق آسمان تنها چیزی است که در سکوت موجود توجه انسان را به خود جلب می‌کند.
ساعت از 11 شب نیز گذشته است. لبه حوضی که رو به روی ساختمان اصلی کمپ قرار دارد نشسته‌ایم تا دقایقی در سکوت موجود ریه‌های خود را از هوای سبک کویر پر کنیم، که پورحسینی با شور فراوانی که هیچ نشانی از خستگی یک روز پر کار در چهره‌اش دیده نمی‌شود بچه‌ها را به رصد ستارگان دعوت می‌کند. او جلوتر می‌رود و دقایقی بعد نیز ما به سمت تلسکوپ‌ها که پشت چادرهای کمپ قرار دارند حرکت می‌کنیم. چشمک زدن چراغ قوه یکی از بچه‌ها که زودتر به محل تلسکوب‌ها رفته است راهنمای ما میشود. هوا کمی سرد شده است. در فاصله‌ای که به سمت محل رصد می‌رویم این بخش از یادداشت "کویر"دکتر شریعتی به ذهنم می‌آید و آن را زمزمه می‌کنم.
"شب کویر، این موجود زیبا و آسمانی که مردم شهر نمی‌شناسند، آن چه می‌شناسند شب دیگری است؛ شبی است که از بامداد آغاز میشود. شب کویر به وصف نمی‌آید. آرامش شب که بی‌درنگ با غروب فرا می‌رسد، آرامشی که در شهر از نیمه شب در هم ریخته و شکسته می‌آید و پریشان و ناپایدار …"
تماشای ماه و مشتری، رصد ستارگان، دیدن خوشه‌های آسمانی و صورت‌های فلکی تجربه‌ای جدید بود که در نخستین دقایق نهم مهرماه در دشت کویر اتفاق افتاد و در حالی که مشغول تماشای ستارگان با چشم مسلح و غیر مسلح بودیم پورحسینی سر صحبت از رقابت‌های مسیه باز کرد و نحوه برگزاری این مسابقات، تعداد زیاد شرکت‌کنندگان که گاه به بیش از 160 نفر می‌رسد، داوری، سختی کار و زمان برگزاری مسابقه که از غروب آفتاب تا طلوع روز بعد ادامه دارد را برایمان تشریح کرد و سوالات ما را پاسخ گفت.
ساعت 2 بامداد است و حدود سه ساعت ایستادن روی پا بچه‌ها را خسته کرده، شاید اگر ترس از عقرب نبود تا صبح روی شن‌های کویری می‌نشستیم و زیر آسمان پر ستاره کویر صحبت می‌کردیم. به ناچار به کمپ‌ها می‌رویم تا خوابیدن در خنکای هوای کویر را نیز تجربه کنیم.
فردا صبح که نه، چون امروز همان فردایی است که دیروز صحبت آن بود، تنها چند ساعت برای خواب فرصت داریم و پس از آن باید کوله بار سفر خود را به مقصد تهران ببندیم و یکی از متفاوت‌ترین سفرهای کاری خود را به پایان برسانیم، سفری که اگرچه کوتاه بود و فرصت استفاده از تمامی ظرفیت‌های کویر را به ما نداد اما مطمئناً برای همیشه در ذهن ما ماندگار است.