آگامای فلس شاخی

نام علمی : trapelus lessonae

نام انگلیسی : hornyscaled agama

نام فارسی : آگامای فلس شاخی

مشخصات: فرم فلسهای پشتی یکنواخت نیستند؛ فلسهای شکمی صاف (بندرت دارای تیغه‌های ضعیف)؛ اندازه بزرگترین پولکهای پشتی حدوداً سه برابر پهنای پولکهای مجاور؛ 80 تا 121 فلس در اطراف پهن ترین قسمت ناحیه میانی بدن؛ سطح زیرین ران با قسمتی از فلسهای بزرگ در میان فلسهای کوچک،؛ فلسهای پینه بسته پیش مخرجی در دو یا سه ردیف؛ نرها فاقد کیسه گلویی.
رنگ آمیزی: پشت خاکستری حنایی یا قهوه ای مایل به خاکستری، با پنج نوار عرضی تیره که این طرح گاهی در نرها نامشخص است؛ چانه در نرها اغلب بطور فصلی آبی روشن؛ اندامهای حرکتی با نوارهای باریک قهوه ای نا مشخص؛ دم با نوارهای عرضی متقاطع تیره؛ اکثر نوارها و لکه‌های روی بدن با حاشیه روشن، سطح شکمی بدن گاهی قرمز کمرنگ.
 

زیستگاه: نواحی نیمه بیابانی خشک، دشتهای باز؛ ناهمواریها (کوه یا تپه)، زمینهای سنگلاخی، صخره‌های رسوبی ، ستیغ و بریدگیهای کوهها و دره‌های تنگ و عمیق، با پوشش گیاهی پراکنده و اندک.
 

عادات و رفتار: هنگام روز فعال اند؛ اما در روزهای بسیار گرم بیشتر در هنگام غروب فعالیت می کنند؛ اغلب در لابلای بوته‌ها و یا اینکه در نزدیکی بوته‌ها بسر می برند؛ هنگام فرار از دشمن تا چندین متر می دوند سپس بی حرکت می ایستند تا خود را استتار کنند، از حشرات نظیر قاب بالها و لارو آنها، مورچه‌ها و نیز عنکبوتها تغذیه می کنند؛ در سال ممکن است تا دو نوبت تخمگذاری کنند، یک بار اواخر بهار و یا اوایل تابستان و یک بار در اوایل پائیز، در هر بار 6 تا 12 تخم و گاهی تا 15 تخم گزارش شده است.
 

پراکندگی جهان: ایران، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، عراق، سوریه و اردن.
 

اندازه: نوک پوزه تا نخرج 81 میلیمتر دم 94 میلیمتر
 

ملاحظات: این گونه در قبل زیر گونه T.ruderatus ruderatus بوده است، که توسط رستگار پویانی (2000) تغییر نام یافته است. در 6 نمونه نر ایرانی 80 تا 102 فلس و در 12 نمونه ماده ایرانی 93 تا 121 فلس اطراف پهن ترین قسمت ناحیه میانی بدن شمارش شده است (Anderson 1999). محل نمونه تیپیک این گونه از ایران، استان اصفهان، در مجاورت شهر اصفهان می باشد.