باغ چشمه بلقیس، چرام
باغ چشمه بلقیس و برج تاریخی مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در استان کهگیلویه و بویراحمد در فاصله 9 کیلومتری شهرستان چرام و در نزدیکی چشمه بلقیس واقع شده. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۸۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
باغ چشمه بلقیس ، در دشتی هموار معروف به شهرک قلعه کره شهبازی در میان تپه ماهورها و کوهها واقع شده است . این باغ از شمال به جاده چرام ـ گچساران، از جنوب به اراضی کشاورزی، از غرب به باغ جهاد کشاورزی(باغ عمران) و از شرق به اراضی کشاورزی و کوههای همجوار محدود میشود. چندین نهر فصلی و دایمی در این دشت جریان دارد و محصولات غلات چون گندم، جو و برنج در این منطقه کشت میشود.
این بنا به گفته اهل منطقه توسط زنی به نام بلقیس حدود اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی احداث گردید. در سال 1327 مردم محل در اطراف آن به احداث چند باغ کوچک اقدام نمودند و در سال 1338 شخصی به نام اسکندر خان چرامی آن را خریداری شد و به گسترش آن اقدام نمود. چشمه بلقیس نام جدید روزگار ما برای باغی است که مرحوم اسکندر خان چرامی در اطراف این چشمه بر جای باغی که از ازمنه پیش از او، در این محل وجود داشت توسیع و تجدید رونق نموده است.
مدتی هم این باغ و یک آبادی کوچک نزدیک آن در مکاتبات و اسناد و بعضی از سفرنامه ها به نام اسکندریه شهرت گرفته است… به نظر میرسد این باغ مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی میباشد. این باغ با مساحتی در حدود 38960 متر مربع و شامل فضاهایی چون 4 برج به ابعاد 70 *150 متر در ضلع غربی باغ، چشمه، استخر و در قسمت شرقی آن صخرهای بزرگ به ارتفاع 20 متر تشکیل شده است. این باغ در حال حاضر در تملک شهرداری میباشد.
پوشش گیاهی این باغ بدلیل گرمسیری بودن این منطقه شامل اکالیپتوس، سدر، بلوط، سرو و دارای درختان متنوع میوهای چون گردو، گلابی، سیب، لیمو ترش، خرمالو، پرتقال، نارنگی، انجیر، انگور، توت، نارنج، نخل و … میباشد. همچنین بوتههای گیاهی گوناگون و گلهای مختلف در آن به چشم میخورد.
نظام آبیاری این باغ بر اساس فوران آب چشمههای اصلی و چندین چشمه فرعی میباشد که بوسیله نهرهای کوچک و بزرگ متعددی در باغ جریان مییابد و آب مازاد آنها بوسیله جویی بزرگ به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربی باغ واقع شده هدایت میشود. این استخر زیبا به شعاع 10 متر و عمق 1/5 متر بصورت دایره و دارای سه ورودی و یک خروجی میباشد که آب چشمه از مسیر خروجی به رودخانه فشیان میریزد. این استخر، باغچهای به قطر 4 متر که پوشیده از درختان نخل، نارنج، پرتقال و گلهای زیبا و متنوع است را در آغوش گرفته است.
چشمه بلقیس یکی از جاذبه های مهم گردشگری این استان و از مناطق هدف گردشگری سازمان میراث فرهنگی است.