چرخ ریسک پشت بلوطی

نام علمی : Remiz Pendulinus نام انگلیسی: Eurasian Penduline Tit     نام فارسی: چرخ ریسک پشت بلوطی

مشخصات ظاهری: این پرنده، 11 سانتیمتر طول دارد و از چرخ ریسک سر آبی کوچکتر بوده و با دم دراز و منقار نوک تیز، روتنه و پوشپرهای بال بلوطی، بال ها و پرهای دم سیاه با رگه های سفید وزیر تنه ی اخرایی تا نخودی سفید، دیده می شود. رنگ سر،بر حسب نژاد متفاوت است. در نژآدی که در ترکیه یافت می شود. پرنده ی بالغ یا ماسک سیاهی، که در تضاد با تارک خاکستری کمرنگ و پس سر و سفیدی گلو قراردارد دیده می شود. (پرنده ی ماده کمرنگ تر با ماسک کوچکتر است و پرنده ی جوان با روتنه ی قرمز گلی و فاقد ماسک سیاه، دیده می شود). نژادهای ایرانی متفاوت اند. در پرنده ی بالغ، نژادی که در آذربایجان و منطقه ی زاگرس یافت می شود. با سر و گلوی سفید مایل به خاکستری، نوار پهن و سیاهی در صورت، پشت و روتنه ی بلوطی و زیر تنه ی سفید نخودی دیده می شود. نژآدی که درجنوب دریای خزر دیده می شود و نژادی که در سیستان یافت می شود دارای سر کاملا قهوه ای مایل به سیاه است که این سیاهی تا گلو حلقه ی سفید دور گردن امتداد دارد. در نژاد nigricans این حلقه دیده نمی شود و درنژاد coronatus  که در شمال شرقی تولید مثل می کند و زمستان را د رجنوب شرقی می گذراند، تارک سفید و سیاهی در دو طرف سر تا پس گردن امتداد دارد. این پرنده بیشتر از آنکه دیده شود. صدایش شنیده می شود.

صدا: این پرنده آرام و شبیه «سی ی ی ی ی» یا آهنگین شبیه «تی – تی – تی – تی – تی» شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده در درختان ، خصوصا بید و صنوبر و گز، و در نیزارهای ساحلی و واحه ها به سر برده و آشیانه اش را بیضی شکل به صورت آویزان، به طوری که دهانه ورودیش در بالا قرار گیرد( عموما در بالای سطح آب و در انتهای شاخه ها) می سازد. در ایران، بومی و در نقاط خاصی فراوان است.

حفاظت: ابتدا باید بررسی بیشتری درباره ی بیشتری درباره ی این پرنده صورت گیرد تا بر اساس آن برای حفاظتش برنامه ریزی شود.