پیشینه پستانداران در ایران
پستانداران اولیه حدود 225 میلیون سال قبل، ازخزندگان منشاء گرفته اند. قدیمیترین آثار به دست آمده از پستانداران در ایران فسیل ردپاهای سم داران بزرگ ( احتمالاً اجداد کرگدن ها ) در روستای چاکند بیرجند و پستاندارانی کوچک تر در روستای داشبولاغ زنجان است که مربوط به 50 میلیون سال پیش ( Eocen ) می باشند. آثار ردپاهای دیگری از پستانداران نیز در رسوبات جوان تر تاکنون ازشهرستان های ساری ( محل احداث سد شهید رجایی ) زنجان و سمنان گزارش شده است که می تواند نشانگر وجود اجداد پستاندارانیچون فیل ها و کرگدن ها درشمال ایران و وفور انواع غزال ها وگوشت خواران در نواحی مرکزی ایران باشد.
سرآمد نواحی فسیل دار پستانداران در ایران بی گمان منطقه مراغه است. حدود هفت تا نه میلیون سال پیش ( Miocene ) در بوته زارها و جنگل های پهن برگ این منطقه که تا سواحل دریای مدیترانه ادامه داشته است، تعداد زیادی از اجداد پستانداران نظیر مورچه خوار، تنبل، انواع گورخر، زرافه، کرگدن، گراز، فیل، انوع گاوسانانی مثل آهو، انواع گوشت خواران چون گرگ، خرس، سمورها، کفتارها، گربه سانانی نظیر ببر دندان خنجری و حتی میمون ها زندگی می کرده اند.
محققان بر این عقیده اند که فوران آتشفشان ها سهند به همراه گازهای سمی باعث مرگ این جانوران ودفن آنها در زیر خاکستری های آتشفشان گردیده است. تا اواسط قرن نوزدهم دانشمندان از وجود چنین فسیل هایی بی اطلاع بودند. خانیکوف روسی در سال 1840 اولین کسی بود که لایه های استخوان دار مراغه را کشف کرد. در آن زمان مردم روستا بر این عقیده بودند که استخوان های بزرگ، بقایای آدمهای قوی هیکل، اسبشاخ دار، دیو و یا آدمهای شاخ دار بوده است. ولی کدخدای روستا استخوان ها را به حیوانانی مثل فیل، گوزن، گراز، اسب تک شاخ طبقه بندی می کرده است.
طبق برخی از گزارشات که هنوز مورد تایید جوامع علمی قرار نگرفته دردوران چهارم زمین شناسی نیز احتمالا پستاندارانی چون فیل ها و کرگدن ها در ایران زندگی می کرده اند. آثار مشکوکی ازفیل ها در نواحی دشت مغان ولرستان و آثار مشکوکی ازکرگدن ها در منطقه هرازدره تهران یافت شده است.