خرگوش غربی

نام علمی : Lepus europaeus نام انگلیسی:  European Hare   نام فارسی: خرگوش غربی

(ترکی: دُوشان) (کردی: هورشِه، خروش، کروشک، کرکی)

مشخصات: جثه بزرگ‌تر از خرگوش‌های اهلی، گوش‌ها بلند، شبیه گوش الاغ با انتهای گرد و نوک سیاه که این سیاهی یکی از وجوه تمایز آن با خرگوش‌های اهلی است. چشم‌ها درشت، دم کوتاه، دست‌ها دارای پنج و پاها دارای چهار انگشت هستند که به ناخن‌های قوی ختم می‌شوند. کف دست و پا از موهای زبر و برس مانند پوشیده شده است که باعث چسبیدن و جلوگیری از اصطکاک آنها می‌شود. پاها به طور مشخص‌‌ بلندتر از دست‌ها هستند. رنگ موهای پشت متفاوت، از خاکستری روشن تا قهوه‌ای و زیر شکم سفید است، موهای دم بلند و نرمند. بالای دم سیاه و زیر آن سفید است.

اندازه‌ها: طول سر و تنه 40 تا 65 سانتی‌متر، دم 7 تا 11 سانتی‌متر، پا 5/11 تا 15 سانتی‌متر، گوش 5/8 تا 14 سانتی‌متر، وزن 5/1 تا 7 کیلوگرم. وزن ماده‌ها گاهی از نرها بیشتر است.

زیستگاه: اکثر زیستگاه‌ها اعم از جنگلی، کوهستانی، بیابانی، استپی، باغات و مزارع کشاورزی.

پراکندگی: مناطق غربی ایران از جنوب غربی دریای مازندران، آذربایجان، کردستان تا خوزستان.

پراکنش جهانی: اروپا و آسیا.

عادات: شبگرد است، در اوایل غروب از پناهگاه خارج می‌شود. گاهی اوقات در طول روز نیز مشاهده می‌شود. به صورت انفرادی زندگی می‌کند. خرگوش‌ها معمولاً در داخل قلمرو خود چند استراحتگاه دارند که از آنها بر حسب موقعیت‌های مختلف استفاده می‌کنند. در موقع انتخاب استراحتگاه جهت باد را در نظر می‌گیرند. خرگوش‌ها هیچ وقت مستقیماً به طرف استراحتگاه نمی‌روند بلکه برای گیج کردن حیواناتی که از طریق رد آنها را تعقیب می‌نمایند چندین بار در مسیرهای مختلف حرکت می‌کنند، خرگوش‌ها با حس شنوایی بسیار قوی و گوش‌های بلند خود انواع صداها و محل آنها را تشخیص می‌دهند. هفت متر طول و سه متر ارتفاع را به آسانی می‌پرند. خرگوش‌ها معمولاً با چشم‌های باز، در حالی که گوش‌ها را به عقب خوابانیده‌اند در زیر بوته‌ها به استراحت می‌پردازند، ولی خواب نیستند، چنانچه دشمن فاصله‌اش از سه متر کمتر ‌شود با یک پرش از جا می‌پرند و به سرعت فرار می‌کنند.

غذا: از قسمت‌های مختلف گیاهان مانند ریشه، پوست، جوانه و میوه تغذیه می‌کنند.

تولیدمثل: در تمام فصول قادر به تولیدمثل هستند. معمولاً دو بار و گاهی بیشتر در سال می‌زایند. در موقع جفت‌گیری بین نرها نزاع‌های سختی در می‌گیرد که شامل ضربه‌ زدن با دست‌ها و لگد زدن با پاها است. دوره آبستنی حدود 42 روز است و دو تا چهار بچه مودار و با چشم باز می‌زایند. بچه‌ها به مدت سه هفته وابسته به مادرند، در یک سالگی قادر به تولیدمثل هستند. خرگوش ماده آبستن قادر به جفت‌گیری مجدد می‌باشد. طبق بررسی‌های انجام شده در یک شاخه رحم، تعدادی جنین رشد یافته، و در شاخه دیگر تعدادی جنین رشد نکرده مشاهده شده است. طول عمر خرگوش وحشی حدود 12 سال است.