قلعه لمبسر
در ناحیه رودبار نیز بیش از هر چیز ویرانههای مربوط به قلعههای اسماعیلیه که برفراز ستیغ کوهساران خودنمایی میکنند، نمایان است. دژ لمبسر یکی از عظیمترین و وسیعترین دژهای منطقه است که دو رود«تینه رود»و«لمه در»در دو سوی آن جریان دارند. قلعه لمبسر از سه جهت مشرق، جنوب و شمال به پرتگاههای مخوفی منتهی میگردد. بخشی از سمت شرقی آن، یعنی سمت رودخانه نینهرود، شیب کمتری دارد. به همین جهت دیواری عظیم و قطور با سنگهای بسیار بزرگ ساختهاند که تا امروزه قسمتی از آن پابرجاست و در حدود 20 متر طول و 10 متر ارتفاع دارد.
برجهای دفاعی این منطقه تسلط خود را بر درههای اطراف و جلگه جنوبی و قطعهزمین شیبدار قلعه به نمایش گذاشتهاند. برجها و خرابههای دیوار اطراف قلعه و پرتگاههای خطرناک پای دیوارها، چشم بینندگان را خیره کرده و آنان را به تمجید وا میدارند. باروی غربی و برجهای آن نسبت به باروی شرقی استحکام زیادی ندارند؛ زیرا وضع طبیعی آنها، یعنی پرتگاههای عمیق این سمت بهترین بارو و حصار دفاعی است. در این طرف برسر هرر تیزی و پیشآمدگی کوه، برجی کوچک ساختهاند، که فاصله انها را هم دیگر در حدود 100 متر است.
باروی جنوبی و شرقی قلعه هنوز باقی است. دیوار شرقی، دیواری بسیار مستحکم و دو پوسته است و بین دو پوسته آن شکافی پیدا شده که ممکن است پس از مدتی موجب فروریختن آن شود.
دروازه جنوبی که کف آن در حدود 150 متر پایینتر از دروازه شامل دو در، در پشت سر یکدیگر است و اختلاف سطح این دو در حدود 6 متر است. در اول رو به مغرب باز میشود و در دو طرف آن، برجهای بلندی بوده که آنچه امروزه از برج سمت چپ باقی مانده است، ارتفاعی بیش از 6 متر دارد. پس از این در راه قلعه پیچ میخورد و به در دوم که اتاق نگهبانان در کنار آن است، منتهی میشود. دیوار و طاق این دو درگاه از سنگ تراشیده مکعب شکل ساخته شده است. در زمین شیبدار و محصور دژ،
خرابههای بسیاری دیده میشود.
بعضی از این ویرانهها از خشت و گلاند و از ویرانی بناهای درون قلعه به تازگی خبر میدهند.
ساختمان مهم دژ لمبسر درست در زیردست دروازه شمالی جای داشته است و در فضایی به طول 35 متر و عرض 25 متر بنا شده بوده است.در زاویه جنوب شرقی این فضا، برجی نیز بنا شده است. ساختمانهای قسمت جنوبی این فضا سالمتر باقی ماندهاند. در این قسمت 12 اتاق باریک وجود دارد که رو به مشرق ساخته شدهاند که به راهروها باز میشدهاند. هلال شکسته طاق درگاهها که از سنگ تراشیده و ساخته شدهاند، هنوز باقی است. هر اتاق 70/5 متر طول و 90/1 متر عرض و پنجرههایی کوچک دارد.
دیوارهای اتاقها 20/1 متر قطر دارند و ازقطعات عظیم سنگهای تراشیده ساخته شدهاند.کف اصلی قلعه با روزهایی که قلعه و بناهای آن برپا بودهاند، فرقی نکرده است؛ زیرا مجرای فاضلاب قلعه هنوز باقی است و با کف قلعه هنوز باقی است و با کف قلعه در یک سطح است.
غیر از بناهایی که شرح داده شدند، اتاقهای دیگری که دایرا طاقهای ضربی هستند، در داخل باروی قلعه دیده میشوند که نیمی از آنها در زیر سنگ و خاک قرار دارد.
قسمت جالب توجه دژ، آب روی آن است که تا امروز هم مسیر آن را میتوان تشخیص داد. این آبرو که از طرف شمال وارد دژ میشود، به آب انبارهای مکعب مستطیل شکلی به طول 80/5 متر و عرض 90/1متر و عمق 90/1 متر منتهی میشود. این آب انبارها در دل سنگ کنده شدهاند. سه آب انبار دیگر مانند اینها در طرف شمال و مشرق و در خارج از دیوارهای دژ دیده میشود. در آخرین قسمت محوطه شیبدار دژ، در یک پارچه سنگ که از شرق به غرب کشیده شده است، چند آب انبار نزدیک یکدیگر در دل سنگ کنده شدهاند و آب انبار بزرگ حدود 12 متر طول دارد. این آب انبارها تنها مکان ذخیره آب دژ لمبسر نبودهاند؛ زیرا در پایین دیوار شرقی دژ، جایی که آب انبارهای خارج قلعه ذدر سنگ کنده شدهاند، فضای سرپوشیدهای در ارتفاع 190 متری وجود داردکه با پلههایی ناهموار به لب رودخانه منتهی میشود. پهنای این فضای سرپوشیده 95 سانتیمتر و قطر هلال طاق آن کمی بیش از 30 سانتیمتر است. این فضای سرپوشیده فعلاً از خاک و سنگ انباشته شده است.
قلعه لمبسر یکی از شگفتانگیزترین قلعههای ایران است و قدمت آن به دوران پیش از ایلام میرسد.