اینجا ایران است ؛ پارک ملی کویر

نام انگلیسی :  kavir national park    

نام فارسی :  پارک ملی کویر 

اینجا ایران است ؛ پارک ملی کویر – کوله کش

اخیرا فرصتی پیش آمد تا بازدیدی داشته باشم از پارک ملی کویر. در اینجا سعی می کنم با ارائه چند عکس، این پارک ملی را پیش چشم آنهایی که آن را ندیده اند تصویر کنم. خواهش می کنم برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این پارک، به منابع معتبر مراجعه فرمایید. پیشاپیش از طولانی بودن مطلب، تعداد زیاد عکسها و کیفیت پایین برخی از آنها پوزش می طلبم.

مشخصات پارک ملی کویر
سازمان حفاظت محیط زیست <پارک ملی> را چنین تعریف می کند: پارک ملی به محدوده‌ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل، مرتع، بیشه‌های طبیعی، اراضی جنگلی، دشت و آب و کوهستان اطلاق می‌شود که نمایانگر نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی ایران می‌باشد و به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی و طبیعی آن و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنیها در شرایط کاملاً طبیعی تحت حفاظت قرار می‌گیرد.

همین سازمان مشخصات پارک ملی کویر را چنین بیان می کند:

پارک ملی کویر بین 23/51 الی 04/53 طول شرقی و 17/34 الی 12/35 عرض شمالی در استان سمنان واقع شده است. مساحت پارک ملی446400 هکتار می باشد.

پوشش گیاهی: درمنه ,‌ شیرخشت ,‌ گون ,‌ گرگ تیغ ,‌خنجک ,‌ افدرا ,‌ اشنان ,‌قیچ,‌ اسفند,‌ تاغ ,‌ پرند ,‌جارو ,‌ خارشتر ,‌ اسکنبیل , انواع گرامینه ,‌ نی ,‌سازو ,‌علف شور ,‌گز ,‌ جگن ,‌آتریپلکس.

پستانداران : کل و بز و قوچ و میش ,‌ آهو,‌ جبیر ,‌ گورخر ,‌پلنگ ,‌ یوزپلنگ ,‌ کفتار ,‌روباه شنی ,‌ شغال ,‌ گرگ ,‌ گربه وحشی :‌کاراکال , تشی ,‌ خرگوش ,‌ سمور سنگی.

پرندگان : انواع غازها, مرغابیها,‌حواصیلها,‌ گنجشک سانان, زنبورخورکها ,‌کبوترها ,‌ کلاغها, عقابها,درنا,‌ فلامینگو, پرستو,‌کوکر,‌قمری ,‌توکا,‌هدهد, بلدرچین ,‌ تیهو,‌کبک,هوبره,‌دال ,‌شاهین, بحری ,‌ دلیجه,‌سارگپه ,‌ سنقر.

خزندگان : انواع مار,‌ سوسمار ,‌ مارمولک و ‌لاک پشت .

شایان ذکر است که در داخل پارک ملی، منطقه حفاظت شده کویر مرکزی نیز قرار دارد. سازمان حفاظت محیط زیست <منطقه حفاظت شده> را چنین تعریف می کند: منطقه حفاظت شده به محدوده‌ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل، مرتع، دشت و آب و کوهستان اطلاق می‌شود که از لحاظ ضرورت حفظ و تکثیر نسل جانوران وحشی یا حفظ و احیای رستنیها و وضع طبیعی آن دارای اهمیت خاص بوده و تحت حفاظت قرار می‌گیرد.

سایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز مشخصات این پارک را چنین بیان می کند:

پارک ملی کویر در 50 کیلومتری جنوب شرقی تهران و در غرب کویر مرکزی ایران و شرق دریاچه نمک قرار دارد. اراضی مسطح این پارک با پوشش گیاهی کویری و نیمه کویری، زیستگاه پستاندارانی چون جبیر، آهو و گونه های با ارزشی چون یوزپلنگ و گورخر است. در ناحیه کوهستانی بخش شمالی پارک، کل و بز و قوچ و میش به سر می برند. پرندگان چون کبک و تیهو بومی این منطقه هستند ولی هر ساله پرندگان مهاجری چون فلامینگو، آنقوت، سر سبز و خوتکا به آب بندهای این منطقه می آیند.

علاوه بر آن در این پارک آثار فرهنگی و تاریخی مانند کاروانسرای قصر بهرام و باقی مانده آثار کاروانسرای عین الرشید نیز به چشم می خورد.

ورود به پارک
برای رسیدن به پارک پس از گذشتن از ورامین و پیشوا، جاده ادامه پیدا می کند و پس از چند کیلومتر، تبدیل به جاده خاکی می شود. در ورودی پارک، محیطبانی مبارکیه قرار دارد. محیطبانان پس از بررسی مجوزها (این مجوزها از اداره محیط زیست استان سمنان اخذ می شود) و اخذ ورودیه، اجازه ورود به پارک را می دهند. پس از مدتی رانندگی در جاده خاکی، به قصر بهرام یا همان کاروانسرای شاه عباسی می رسیم.

چنانچه از قصر بهرام ابتدا به سمت غرب و سپس به سمت شمال برویم، یک جاده خاکی ما را به انتهای پارک (از سمت شمال) می رساند. ادامه این جاده خاکی که از میان کویر خشک و شوره زار عبور می کند، به روستای کهک و گرمسار می رسد. این جاده در قسمت کویری از کنار یک جاده قدیمی که بنام جاده سنگفرش موسوم است می گذرد.

قصر بهرام
این بنا و برخی از سایر بناهای اطراف آن، از بناهای پادشاهی دوران صفویه است. ساختمانی به شکل مربع که دو ورودی شمالی و جنوبی دارد و دارای حیاط بزرگی است و دورتادور حیاط، شترخوانها و حجره ها قرار دارد. به محض ورود از هرکدام از ورودیهای شمالی و جنوبی، پلکانهایی در طرفین وجود دارد که به پشت بام منتهی می شوند. در حال حاضر سرمحیطبانی قصر بهرام در این بنا قرار دارد و منجمین و گردشگران در مراجعه به این بنا، در حجره ها و یا در پشت بام آن اطراق می کنند. در این بنا برخی امکانات رفاهی برای مراجعه کنندگان قرار داده شده است (موتور برق، آب، دستشویی).
 

چشم انداز عمومی پارک
با اینکه نام این پارک را کویر گذاشته اند لیکن بخشهای وسیعی از آن حالت بیابانی دارد و دارای رستنیهای فراوان است. در این پارک کوههای دوازده امام و سیاهکوه قرار دارند. در ضمن پارک دارای چشمه ها و نهرهایی است.
 

پوشش گیاهی
پوشش گیاهی پارک عمدتا شامل بوته ها و بندرت درختچه ها است (تا آنجا که من دیده ام).
 

تنوع جانوری
حیواناتی که من در این پارک مشاهده کردم عبارت بودند از: آگاما، عقرب، خرخاکی، پروانه، تیهو، کوکر، هوبره، سسک، چکاوک کاکلی، زنبورخورک، گنجشک و خرگوش که توانستم از برخی از آنها عکس بگیرم.
 

جاده سنگفرش
جاده سنگفرش نیز از راههای قدیمی است که در زمان صفویه و با سنگ و ملاط ساخته شده است. ظاهرا دلیل ساخت این راه وجود بارانهای فصلی بوده است که منطقه را تبدیل به باتلاق می کرده و در نتیجه عبور و مرور را با مشکل مواجه می ساخته است. در امتداد این جاده نهرهای فصلی و رود گلو وجود دارد که آثار پلهایی بر روی آنها قابل مشاهده است.
 

مشکلات پارک
شاید بزرگترین مشکل پارک که نظر هر بیننده ای را جلب می کند، تعدی ها و تجاوز به عرصه آن است. وجود گله های گوسفند و شتر و همچنین وجود مناطق مانور نظامی و آثار عدیده ای از شلیک توپ و تفنگ، نشانه های بارزی از این تعدی ها است.
 

در خاتمه از تمامی دوستانی که در این بازدید همراهشان بودم و درسهای فراوانی از ایشان آموختم، سپاسگزاری می کنم.
سبز باشید