دریاچه‌ های چاه نیمه

نام انگلیسی:  Chahnimeh lakes     نام فارسی :  دریاچه‌ های چاه نیمه

مجموعه دریاچه های چاه نیمه در موقعیت جغرافیایی N3047 E6135 در استان سیستان و بلوچستان واقع است. چاه نیمه ها که چهار گودال طبیعی آب را شامل می شود در 35 کیلومتری زابل در شهرستان زهک قرار گرفته است. قطع جریان آب هیرمند به مرز ایران و در نهایت خشکسالی 10 ساله اخیر سبب بروز مشکلات عدیده ای برای ساکنان دشت سیستان و به تبع آن شهرستانهای همجوار شده است. در مواقع کم‌آبی، آب آشامیدنی تمام منطقه سیستان و شهرستان زاهدان و نیز قسمتی از آب کشاورزی سیستان از این دریاچه مصنوعی تأمین می‌شود. در حاشیه آب‌های زلال چاه نیمه، پارک جنگلی و باغ وحشی احداث شده که منظره زیبایی را به وجود آورده است و بزرگ‌ترین تفریحگاه جنوب شرق کشور به حساب می‌آید.

 رودخانه هیرمند زابل، تنها شریان حیاتی سیستان است که از طرف کوههای بابا در افغانستان سرچشمه می‌گیرد، و پس از طی مسافتی در حدود 1050 کیلومتر وارد دریاچه هامون می‌شود. که البته در مدت هفت سال خشکسالی هیچ آبی وارد دریاچه هامون نشده و این دریاچه با تمام زیبائی اش به گودالی پر از شن و خاک تبدیل شده است. تمام آب مصرفی دشت سیستان از طریق این رود تأمین می‌شود. در ضمن، دوام رودخانه‌های منشعب از آن و دریاچه و مخازن چاه نیمه، همه بستگی به جریان آب هیرمند دارد.

هیرمند در مرز ایران و افغانستان به دو شعبه تقسیم می‌شود. شعبه اصلی که به نام رود مشترک نامیده می‌شود قسمتی از مرز مشترک دو کشور را تشکیل می‌دهد، سپس وارد افغانستان می‌شود. شعبه دیگر، در خاک ایران است که خود به دو شاخه تقسیم می‌شود. یکی به طرف چاه نیمه ها و دیگری به طرف مناطق کوهک و زهک می‌رود که دو سد انحرافی در این دو منطقه بر روی آن احداث شده است.

سد سیستان نیز بر روی شاخه‌ای که از طریق چاه نیمه تأمین می‌شود، احداث شده است در قسمت جنوب دشت سیستان و در حوالی مصب هیرمند، گودال‌های طبیعی بزرگی وجود دارد که در حال حاضر از آنها بهره‌برداری می‌شود. این گودال‌ها ضمن ذخیره‌آب برای آبیاری مناطق بیشتری از سیستان، از زیان‌های وارده در مواقع سیلابی شدن رودخانه هیرمند جلوگیری می‌کند.

مساحت این مخازن که به صورت دریاچه کوچکی در آمده، در حدود چهار هزار و هفتصد هکتار است. از این مخازن علاوه بر آبیاری، می‌توان برای پرورش ماهی نیز استفاده کرد. حداکثر گنجایش این مخازن ششصد و شصت میلیون متر مکعب است و ظرفیت قابل بهره‌برداری سالانه آن تا سیصد و چهل میلیون متر مکعب نیز می‌رسد که در حال حاضر چاه نیمه های 1تا3 مورد استفاده قرار گرفته و در کنار آنها چاه نیمه چهارم در حال احداث می باشد.