کویر غدیر اسب، قم

نام انگلیسی :  Ghadir-e Asb salt lake     نام فارسی :  کویر غدیر اسب

کویر غدیر اسب یا دریاچه نمک غدیر اسب در موقعیت جغرافیایی N3427 E5120 در استان اصفهان و در مرز استان قم واقع است. غدیر اسب در 42 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان قم و 48 کیلومتری شمال کاشان واقع است. این کویر نمک جزو کویرهای نمک سه گانه کویر مسیله است. سه نمکزار شامل حوض سلطان، دریاچه نمک مسیله و غذیر اسب است که این نمکزار از نظر وسعت از دو نمکزار دیگر به مراتب کوچکتر است. نمکزار دایره ای شکل است و قطر متوسط آن در حدود 4 کیلومتر است. ارتفاع سطح نمزار از آبهای آزاد در حدود 780 متر است که نسبت به دریاچه نمک مسیله در حدود 10 متر پایین تر است. همین پایین بودن سطح تراز باعث شده است که قسمتی از شورابه های دریاچه نمک پس از سرریز شدن به سمت این نمکزار حرکت کند. نمکزار از سمت غرب توسط ارتفاعاتی با جهت شمال غربی و کلوت مانند و از سمت شرق توسط زمینهای پفکی کویری حد فاصل تا دریاچه نمک مسیله محدود شده است. نزدیکترین آبادی به این منطقه حسین آباد میش مست در فاصله 14 کیلومتری غرب آن است.

ساختار تالاب از نوع تالاب‌های شور و فصلی به همراه پوسته نمکی است. تالاب غدیر دارای مساحت 3 هزار هکتار بوده که شامل کفه نمکی، حاشیه باتلاقی و پوشش گیاهی حاشیه‌ای در اطراف است که در منطقه سراجه مجاور سایت نفتی سراجه و جنوب دشت مسیله واقع شده است. تالاب غدیر به دلیل بکر بودن و نداشتن هیچ گونه جاده دسترسی از شرایط زیست‌گاهی مناسبی برای گونه‌های خاص کویری از جمله هوبره برخوردار بوده و وجود میکروارگانیسم‌های فراشور کویری نیز در این ناحیه محتمل است. این تالاب فاقد هر گونه رودخانه یا روان آب بوده و منبع آبی آن از سفره‌های آبی منطقه تأمین می‌شود در حقیقت ساختار فیزیکی و اکوسیستمی تالاب مذکور به لحاظ اجزای تشکیل دهنده تالاب شباهت زیادی با تالاب شکار ممنوع حوض سلطان داراست.

اداره کل محیط زیست استان قم در حال رایزنی جهت ثبت تالاب غدیر اسب قم در فهرست کنوانسیون رامسر با هدف احیاء این تالاب و تحقق حقوق حقه‌ی تالابها و تامین حقابه‌های زیست محیطی آن است.

پوشش گیاهی

به دلیل بالا بودن درصد املاح خاک در داخل محدوده کویر و در حاشیه آن حیات بیولوژیک وجود ندارد اما در حاشیه تالاب انواع گیاهان بیابانی و کویری قابل مشاهده است. پوشش گیاهی منطقه شامل درمنه دشتی، اشنان، تاغ، خارشتر، کلاه میرحسین و… است.

دسترسی

مسیر مشخصی برای دسترسی به این تالاب وجود ندارد و برای دسترسی به آن باید از مهارتهای رانندگی و آفرود بهره جست. از اتوبان قم به کاشان پس از رستوران مارال وارد جاده قدیم قم کاشان شوید. از جاده قدیم خارج شده، جاده موازی خط آهن را به سمت کاشان ادامه دهید تا به اولین زیر گذر مسیر برسید. بعد از عبور از زیر گذر جاده تاسیسات مخابراتی ورجان را ادامه دهید. قبل از تاسیسات مخابراتی وارد جاده خاکی شرکت نفت شده و 10 کیلومتر به سمت شرق ادامه دهید. پس از 10 کیلومتر از جاده خاکی خارج شده و به سمت شمال بروید. تالاب در فرونشت گنبدهای نمکی نمایان خواهد شد.