راههای دسترسی به تالاب گاوخونی
تالاب گاوخونی یکی از بکرترین چشماندازهای طبیعی استان اصفهان محسوب میشود که به علت موقعیت جغرافیایی و مشکلات دسترسی به آن- به ویژه در گذشته- چهره طبیعیاش کمتر با اقدامات سودجویانه بشر دستخوش تغییر شده است، از این رو جلوههای بینظیر و چشماندازهای زیبایی را برای اهل ذوق و دوستداران طبیعت در دامان خود به وجود آورده است. این تالاب در آستانه ورود به کویر (مرز میان اکوسیستم آبی با خشکی) واقع شده و انعکاسی از شرایط حاکم بر این دو بومسازگان است.
برای بازدید از تالاب گاوخونی یکی از فصول زیر پیشنهاد میشود:
الف) اوایل بهار: در این ایام وضعیت آب و هوایی منطقه مطلوب و درجه دمای محیط مناسب است. از طرف دیگر چنانچه در زمستان گذشته میزان بارندگی قابل ملاحظه باشد، در ارتفاعات و دامنههای شمالی مشرف به تالاب از جمله کوه سیاه، رویش انبوه گیاهان علفی و یکساله با رنگهای مختلف مناظر بسیار زیبایی را به وجود میآورد که از بالای ارتفاعات مذکور میتوان علاوه بر مشاهدهی این جلوههای زیبا، از تماشای چشماندازهای طبیعی و بکر تالاب نظیر بخش چمنزار (جنگل)، دریاچه، تپههای شنی، بنجیا و . . . لذت برد (تصویر 11-2). اما از آنجا که پرندگان مهاجر تالاب جهت جوجهآوری و تولید مثل در آن باقی نمیمانند با گرم شدن هوا مهاجرت خود را به نقاط شمالی آغاز میکنند، در این ایام سال کمتر پرندهای در تالاب دیده میشود.
ب) فصل پاییز و اوایل زمستان: در این زمان با سرد شدن هوا در نقاط شمالی، مهاجرت هزاران پرنده به تالاب آغاز میشود و با حضور انواع پرنده آبزی از جمله فلامینگو، اردک، کاکاییها، حواصیل و . . . شکوه وصفناپذیری در طبیعت زیبای تالاب حاکم میشود که چشم هر بینندهای را مجذوب میکند. اگرچه گاهگاهی با شلیک گلولهای آرامش حاکم بر تالاب بههم میخورد و یا پرندهای خونین بال از آواز خواندن باز میماند. لازم به ذکر است که در این فصول به خاطر امکان وجود بارندگی و خاکی بودن بخشی از مسیر- ورزنه تا گاوخونی- مسافرت میبایست با رعایت مسایل ایمنی همراه باشد و اتومبیل از جاده اصلی خارج نشود، در غیر این صورت امکان گیر افتادن در خاکهای پف کردهی حواشی قسمتهایی از جاده وجود دارد.
جهت بازدید از تالاب گاوخونی راههای مختلفی وجود دارد که اغلب از شهر ورزنه میگذرد. این راهها تا ورزنه آسفالته و از آن پس تا تالاب خاکی است. دسترسی به تالاب اغلب از طریق ورزنه صورت میگیرد، زیرا در این مسیر مسافت کمتری پیموده میشود. همچنین این راه به بخشهای شمالی تالاب- محل الحاق زایندهرود- منتهی میشود که دارای جلوههای زیباتر و طبیعت متنوع ملایمتری نسبت به نخشهای دیگر تالاب است. دسترسی به بخشهای جنوبی تالاب از طریق روستای خارا امکانپذیر است. مهمترین راههای دسترسی به تالاب عبارتاند از:
اصفهان- جوزدان- برسیان- اژیه- تالاب گاوخونی
اصفهان- کوهپایه- هرند- اژیه- ورزنه- تالاب گاوخونی
اصفهان- زیار- برسیان- اژیه- ورزنه- تالاب گاوخونی
اصفهان- کوهپایه- هرند- قورتان- ورزنه- تالاب گاوخونی
راههای فوق راههای معمول در مسافرت به تالاب است که از بقیه راهها سهلتر میباشند. علاوه بر این راهها، راههای دیگری هم وجود دارند:
شهرضا- نیک آباد- اژیه- ورزنه- تالاب گاوخونی
جاده اصفهان- نایین (کیلومتر 98)- ورزنه- تالاب گاوخونی
اصفهان- زیار- حسن آباد جرقویه- خارا- تالاب گاوخونی
اصفهان- ورزنه- حسن آباد جرقویه- خارا- تالاب گاوخونی.
با توجه به این که راههای مذکور حداقل در بخشی از مسیر خاکی و کم رفت و آمد میباشند، رعایت نکات ایمنی مربوط به مسافرت به چنین نقاطی ضرورت دارد.