آتشکده شیان، کرمانشاه

بر اساس تحقیقات باستان شناسی در محل شیان کرمانشاه که به خاطر احداث سدی در منطقه انجام شد آثاری از هزاره دوم پ م تا دوران اسلامی کشف شد. در این محل آتشکده عظیمی مربوط به دوران اشکانی ساسانی نیز کشف شد که اولین آتشکده مکشوفه در ناحیه کرمانشاه است. اضلاع آتشکده 19.5متر در 14.5 متر است و از این لحاظ یکی از بزرگترین آتشکده های ساسانی به شمار میرود. درون آتشکده گچبریهای بسیار نفیسی از دوران ساسانی دیده میشود. کف آتشکده گچی است و دارای پنج آتشدان است که طرحهای گل لوتوس دارند. در کنار آتشکده کانال آب 60 متری مربوط به دوره اشکانی قرار دارد. این آتشکده در دوران اسلامی به مسجد و گورستان اسلامی تبدیل شد و به مرور از صحنه روزگار حذف شد. این آتشکده گچبریهای منحصر به فردی دارد. از آنجا که معبد مظهر آناهیتا، گاو و گردونه خورشید مظهر میترا و آتشکده محل پرستش اهورامزدا بوده است، می توان گفت این مکان از اواخر اشکانی تا دوره ساسانی محل پرستش این سه الهه بوده است. وجود این آتشکده‌ در پشت سد شیان کرمانشاه نشان می دهد که این مکان از دیرباز محل پرستش سه الهه آناهیتا، میترا و اهورامزدا بوده است. این آتشکده 5/14 در 5/14 متر مربع و یک الحاقی 5 در 5/ 14مترمربع است که در مجموع مساحت آن 5/19در 5/14 متر مربع است. باستان شناسان علت‌ شکل‌گیری سایت‌های باستانی و زیست‌گاه‌های مختلف در این منطقه را وجود سراب شیان می‌دانند. ین آتشکده پس از کشف با توجه به اینکه اعتباری برای ایجاد سوله روی آن‌ها تخصیص نیافت به منظور حفاظت با 400 تن ماسه پوشانده شده و اکنون در وضعیت ثابتی قرار دارد.