باغ و مقبره حسام الدوله مربوط به دوره قاجار است و در بیرجند، خیابان منظری ـ کوچه شهید کوشه‌ای واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
این آرامگاه در خیابان شهید منتظری شهرستان بیرجند قرار دارد و مدفن‹‹ حسام الدوله ›› از رجال و امرای بیرجند در دوره قاجار است . این آرامگاه با مساحت 412 متر مربع دارای یک پیش ایوان سرتاسری یا طارمی است و از کف صحن آرامگاه مرتفع تر است. فضای ورودی بنا از طریق ایوانچه ای است که در ابتدای ورودی قرار دارد . اولین اتاق آرامگاه دارای دو دهانه خروجی به اتاق های مجاور خویش است . یکی از این درها به اتاقی منتهی می شود که مدفن حسام الدوله است و درمجاورت اتاق آینه کاری قرار دارد . در دو طرف ایوانچه اصلی ، در دو ایوانچه کوچک تر و کم عرض تر اتاق های منفرد دیگری قرار دارند . از ویژگی های این بنا تزئینات استادانه آینه کاری با طرح های هندسی می باشد که تمام سطح داخلی اتاق مقبره را فرا گرفته است . از دیگر تزئینات بنا می توان به آینه کاری اتاق جلویی بنا با اشکال مختلف هندسی ، گیاهی و ترکیبات مختلف نقش ها ، گچبری زیر سقف گنبد در اتاق مجاور اتاق اول به صورت گل های اسلیمی و ختایی به صورت مدور ، قوس های ورودی اصلی بنا و آینه کاری های طاق نماهای اصلی در فضای داخلی اتاق آینه اشاره کرد .
معماری این بنا به دوره قاجاریه تعلق دارد و مصالح آن عبارت از: آجر ،گچ ، خشت خام و آهک . در حال حاضر از این آرامگاه به دلیل وجود فضا های مختلف به عنوان کانون فرهنگی، هنری شاهد استفاده می شود .
نظرات بسته شده است.