برج خلعت پوشان، تبریز
در ده کیلومتری شرق تبریز در روستای کرگج از دهستان باسْمَنج برج آجری بلندی وجود دارد که به برج خلعت پوشان معروف شده است. این ساختمان از آثار دوران صفوی می باشد و در دوره قاجار نیز در این بنا خلعت اعطائی پادشاهان ایران بر دوش فرمانداران و خدمتگزاران محل انداخته می شد. این برج دارای شانزده پهلو و سه طبقه است.
برج خلعت پوشان برج آجری منشورشکل بلندی است که دارای یک قاعده کثیرالاضلاع 16 ضلعی می باشد که قطر قاعده آن 5/9 متر می باشد.برج دارای دو طبقه است ،سقف طبقه اول گنبدی و سقف طبقه دوم ریخته و بعدا با تیرآهن پوشش شده است. طاق نماهای جهات اصلی,به شکل طاق جناغی هستند اماجوانب دوازده گانه دیگر به شکل اسپر و دارای طاق نما و تزئیناتی از آجر و کاشی به رنگهای سیاه و آبی است.راه پله طبقه همکف به طبقه اول و پشت بام در گوشه شمال شرقی بنا قرار گرفته است. مالکیت بنا متعلق به دانشگاه تبریز بوده و از نظر تاریخی و معماری بنایی است منحصر به فرد که تا کنون باقیمانده است. براساس متون و سفرنامه های دوره قاجاریه برج در داخل استخری قرار داشت که با گذشتن از روی پلی ورود به ساختمان میسر می شده است.اکنون کانال اطراف برج پر شده و بصورت پیاده رو فرش شده ای در آمده است.
طبقه سوم برج فاقد سقف بوده و بالای دیوار آن کنگره دندانه*ای ساخته شده است که در آیینهای ویژه از آنها استفاده میشده است. سر جان مالکُلم در کتاب خود بنام تاریخ ایران مینویسد: «چون وضع حکومت چیره بر ایران چنان است که میبایست در هر امری ملاحظه شئونات سلطنت بشود بسیاری از آیینها در ایران از این سبب رواج یافته است. هر چیز که نام پادشاهی بر آنست یا از آن شاه است باید با احترام و آزرم با آن عمل نمایند و به گونه ویژه*ای ادای لوازم آداب کنند، برای نمونه اگر خلعتی از سوی پادشاه به حکام بلد یا کسی دیگر حتی شاهزادگان خانواده پادشاهی فرستاده شود باید به مسافت چند میل به پیشواز آن رفته با سپاسگذاری بسیار خلعت را بپوشد آن گونه که هر استان حاکم نشینی جای ویژه*ای در بیرون شهر دارد که آن را خلعت پوشان گویند. خلعت پوشان معمولاً چهار میل از شهر بیرون است.» کرگج نام روستایی است از دهستان باسْمَنج تبریز واقع در استان آذربایجان شرقی ایران. در این روستا که در ده کیلومتری شرق تبریز قرار دارد برجی تاریخی از آجر وجود دارد که به برج خلعت پوشان معروف است.
محوطه این برج برای تحقیقات علمی به دانشکدهٔ کشاورزی دانشگاه تبریز واگذار شدهاست.