تشکیلات اجتماعی پستانداران
پستانداران را از نظر نحوه زندگی میتوان به دو گروه تقسیم نمود : پستانداران اجتماعی و پستانداران غیر اجتماعی یا تک زی. تعداد زیادی از گونه های پستانداران نظیر اکثر سمداران، خفاش ها، جوندگان، و دلفین ها زندگی اجتماعی دارند و در دسته های کوچک و بزرگ زندگی می کنند. در اکثر گونه های سم داران مانند مرال، کل و بز و قوچ و میش، بیشتر اوقات ماده ها به همراه بچه ها و حیوانات جوان، جدا از گروه نرهای مسن زندگی می کنند ولی در فصل جفت گیری همگی به صورت گله واحدی در می آیند. در این فصل نرهای قدرتمند هدایت گله را به عهده گرفته و نرهای دیگر را از گله بیرون می کنند. در خفاش ها نیز نرها جدا ازماده و بچه ها زندگی می کنند. ولی با فرا رسیدن فصل پاییز یا بهار که زمان جفت گیری است همگی به صورت کلنی واحدی در می آیند.
تعدادی از گونه های پستانداران به خصوص طعمه گیرها ( Predators ) از قبیل حشره خورها و گوشت خوارانی مانند پلنگ، روباه و سمور، تک زی هستند وبه صورت غیر اجتماعی زندگی می کنند. این حیوانات معمولاً اراضی مشخصیرا به عنوان قلمرو ( Territory ) خود انتخاب می کنند و محدوده آنرا به وسیله علائمی مانند بوی ادراریا ملاقات با همسایگان مشخص می نمایند. وسعت قلمرو بستگی به میزان مواد غذایی و توانایی حیوان در برخورد با حیوانات مجاور دارد. اغلب پستانداران تک زی. به خصوص نرها، از قلمرو خود به دقت مراقبت و از آن دفاع می کنند. در حیواناتی نظیر روباه گاه حیوان نر قسمتی از قلمرو ماده را در فصل جفت گیری در اختیار میگیرد. رودک ها ( گورکن ها ) نیزکه به صورت خانوادگی زندگی می کنند، همگی دارای یک قلمرو واحد هستند و محدوده آنرا به وسیله بو معین می کنند.آنها قادرند بوی مشخصه خانواده خود را از بوی خانواده های دیگر تشخیص دهند. برخی از پستانداران ازقبیل اکثر گوشت خواران علاوه بر قلمرو، محدوده وسیع تری را نیز برای گشت زنی و شکار انتخاب می کنند که به آن گستره خانگی ( Home – Range ) می گویند. محدوده قلمرو ودرداخل گستره خانگی قرار دارد.
در برخی از جوندگان نظیر موش ها و یا گوشت خوارانی ازقبیل گرگ و یا شیر سلسله مراتب خانوادگی وجود دارد. حیوانات جوان تحت امر حیوانات مسن و قوی تر هستند و حتی گاهی در قلمرو آنها اجازه جفت گیری ندارند.
عالی بود