غارهای نمکی میکروکلیمایی برای توریست درمانی

در کشورهای توسعه یافته به دلیل افزایش سطح بهداشت و کاهش نرخ زاد و ولد طبقات مرفه جامعه به سن ۶۵ سال به بالا تعلق دارند و زمان تفریح آنها نیز ۶۰ درصد از زمان تفریح طبقات جوانتر جامعه بیشتر است ، بنابراین این گروه توده عظیم توریست بین المللی را تشکیل می دهند و نوع تفریحات آنها نیز با نوع تفریحات جوانان متفاوت است ؛ برای مثال توریست های جوان گردشهای ما جراجویانه مانند کوهنوردی را دوست دارند و این در حالی است که توریست های مسن تر بازدید از آثار تاریخی- فرهنگی ، پارکهای ملی ، مناطق حفاظت شده و تفریحات درمانی را ترجیح می دهند . در دهه اخیر کشورهایی چون مجارستان ، فنلاند، اتریش ، اسلواکی، آلمان ، انگلیس و آمریکا روش جدیدی برای توسعه صنعت توریسم درمانی ایجاد کردند و آن استفاده از میکروکلیمای ایجاد شده در غارها است که سالانه توده عظیم توریست داخلی و خارجی را جذب
می کنند[۲ و۱] . پژوهشهای انجام گرفته نشان می دهد که میکرو کلیمای موجود در غارها به ویژه در غارهای نمکی قابلیت درمانی بالایی دارد . غارهای نمکی به دلیل داشتن عناصر خاصی چون منیزیم ، ید ، پتاسیم ، سدیم ، کلسیم ، سلنیوم ، برم و سایر عناصری که در فضای اطراف کم است نقش به سزایی در درمان بیماریهایی چون آلرژی ها ، برونشیت ، کم کاری غده تیروئید ، بیماریهای قلبی ، فشار خون ، امراض پوستی ، بیماریهای عصبی و استرس دارند[۳] . در حال حاضر شرکتهای فعال توریستی در اسلواکی اقدام به ابتکاراتی در این زمینه نمودند و آن ساخت غارهای نمکی مصنوعی در هتلها و مراکز درمانی کشورهای اروپایی می باشد ، این شرکتها نمک مورد نیاز را از کشورهای پاکستان ، اکراین ، لهستان و بستر دریا تامین می کنند . در هتلها این غارهای نمکی بیشتر در ابعاد ۳۰ تا ۶۰ متر مربع ساخته می شوند ؛ در این غارها همه دیوارها و سقف از سیمان مخلوط با نمک ساخته شده و از لامپهای ماوراء بنفش و دستگاهای تهویه جهت استریزه کردن محیط استفاده می شود[۱] .
جمهوری چک در سال ۲۰۰۵ اولین غار نمکی مصنوعی را در کشور خود احداث کرد، طراحان این غار از ۵/۲۱ تن نمک بستر دریای سیاه که ۲۰ میلیون سال سن داشتند در کف غار و بلوکهای نمک در دیوارها استفاده کردند ، همچنین با طراحی آبشار نمکی در غار ید و منیزیم را در فضای غار پخش نمودند. این کشورها با این نوآوری در صنعت توریسم درمانی سالانه توده عظیمی از توریست ها را به سمت کشور خود جذب می کنند . به نظر می رسد که کشور پهناور ایران نیز پتانسیل های باالقوه ای برای گسترش صنعت توریسم درمانی دارد چه بسا که تفریحات درمانی در حال حاضر نیز به شکل استفاده از چشمه های آب معدنی و آب گرم در سرعین و محلات رواج دارد، همچنین در ایران غارهای نمکی طبیعی وجود دارد که در کمتر نقطه ای از جهان دیده شده است، از آن جمله می توان از غارهای نمکی طبیعی موجود در ژئوپارک قشم یاد کرد ؛ تحقیقات انجام شده در فضای داخلی غارها نشان می دهد که این غارها قابلیت درمانی بالایی دارند که گردشگران مبتلا به
ناراحتی های تنفسی با باقی ماندن و تنفس در آن نه تنها بهبود پیدا می کنند بلکه از چشم اندازهای زیبای داخل غار و آرامش حاکم بر آن بهره مند می شوند . لازم به ذکر است که در بهره گیری از غارهای نمکی طبیعی برای جذب توریست نیاز به ایجاد یک سری ساختارهای زیربنایی می باشد که از یک سو توریست پایدار را به غار وارد کرده و از سوی دیگر از تخریب غار جلوگیری و از آن حفاظت کند چرا که این میراث گرانبهای زمین امانت نسل آینده است در دست نسل حاضر . برای جذب توریست پایدار به محیطهای طبیعی نیاز به فرهنگسازی در جامعه داریم که در این امر رسانه های گروهی ، تورگردانها ، مدارس و NGO ها می توانند نقش کلیدی ایفا کنند و آگاهیهای لازم در زمینه حفظ و ارزش میراث زمین شناسی را به جامعه و گردشگران انتفال دهند .

ندا ترابی فارسانی
دانشجوی دکترای مدیریت توریسم

[۱]http://www.pravasolnajaskyna.sk/ , In the Genuine Salt Cave you will find your natural health again.
[۲]http://www.czechtourism.com/eng/uk/docs/133premier/data/2008-02-07-1518-pohodli-mest-klatovy.html, Salt cave in Klatovy.
[۳]http://ftp.czechtourism.com/133premier/en/cd/en/news/news006.htm, The Salt Cave – Relaxation Treatment for the Health