غار یافته، خرم آباد

نام انگلیسی:  Yafteh Cave    نام فارسی : غار یافته

این غار در 25 کیلومتری جنوب غربی شهر خرم‌آباد بر سر راه کوهدشت، در محلی به نام «سولیزه» بر دامنه کوه «یافته»، واقع شده و سطح و فضای داخلی آن محدود است. این غار برای اولین باردر سال 1965 میلادی توسط "فرانک هول" باستان شناس آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت.

در سال 84 نیز دومین دوره کاوش این غار توسط هیات مشترک ایران و بلژیک آغاز شده که در حال حاضر ادامه دارد.سرپرست ایرانی هیات کاوش می گوید: غار یافته به دلیل دارا بودن بیش از دو متر رسوبات باستان شناختی اواخر عصر یخ (شامل بقایای فرهنگی دوره پارینه سنگی جدید) دارای اهمیت فراوانی در مطالعه فرهنگ اوایل این دوره در خاور نزدیک و اروپاست. "سونیا شیدرنگ" افزود: در دهه های اخیر پژوهش های فراوانی در ارتباط با خاستگاه و راه و روش زندگی انسان مدرن دراروپا و خاور دور انجام شده است.

وی با اشاره به اینکه بقایای فرهنگی باقیمانده از انسانهای مدرن با عنوان فرهنگ اوریناسی شناخته می شود، اظهارداشت: این فرهنگ مربوط به انسانهایی است که ابزارهای کارآمدی که اغلب بر روی تیغه ساخته می شده، برای شکار و سایر منظورها استفاده می کردند. سرپرست بلژیکی گروه کاوش غار یافته نیز گفت: در مطالعات انجام شده شباهتهای فراوانی میان مصنوعات سنگی و فرهنگ اوریناسی اروپا وجود دارد."مارسل اوت" اضافه کرد: تا پیش از این کاوش ها، برخی از متخصصان فرهنگ اوریناسی، پارینه سنگی جدید را مختص اروپا و حاشیه شرقی مدیترانه می دانستند. وی گفت: در کاوش های سال گذشته این غار، علاوه بر مصنوعات سنگی، تعدادی آویز و مهره های تزیینی از جمله دو صدف دریایی سوراخ شده، دو قطعه دندان گوزن و یک قطعه هماتیت که به شکل آویز درآمده، یافت شده است.

وی با اشاره به اینکه این مجموعه از کهن ترین آویزهای تزیینی یافت شده در ایران است، اظهار داشت: این اشیا از نشانه های بارز فرهنگ اوریناسی مقارن با حضور نخستین انسانهای پارینه سنگی جدید در اروپا و خاور نزدیک است. دبیر شورای ثبت آثار استان لرستان نیز گفت: لرستان به دلیل دارا بودن شرایط مساعد آب و هوایی، محیط مناسبی برای استقرار بشر در زمان های پیش از تاریخ بوده است.عطا حسین پور افزود: این اهمیت باعث شده در سال 1965 میلادی دره خرم آباد به عنوان مرکز مطالعات پیش از تاریخی دانشگاه پل آمریکا به سرپرستی دکتر فرانک هول و کنت فلانری قرار گیرد.

وی گفت: استان لرستان به دلیل کوهستانی بودن دارای غارهای مسکونی فراوانی بوده که در این میان غارهای یافته، گرارجنه، کنجی، قمری و پاسنگر مورد کاوش قرار گرفته است. وی با اشاره به وجود 250 غار و پناهگاه صخره ای شناسایی شده در لرستان اظهارداشت: تاکنون 125 غار از این تعداد در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.