این قلعه تاریخی که برفراز تپهای در شهر بیرجند قرار دارد در دوره صفویه احداث شده و در دوره قاجاریه بازسازی گردیده که تغییراتی نیز در ضلع شمالی و برجهای ان صورت گرفته است.
نقشه قلعه بیرجند چهار ضلعی است که چهار برج در چهار گوشه آن قرار دارد و دو برج نیز در ضلعهای غربی و شمالی است. این قلعه دارای دو در ورودی است که یکی از آنها در ضلع شمالی و دیگری در ضلع غربی است.
مساحت فضای داخلی قلعه در حدود دو هزار و پانصد متر مربع است و درگذشته بناها و عناصر متعددی در آن بوده که به دلایل نامعلوم تخریب گردیدهاند. امروزه فضای مزبور به صورت محوطهای خالی درآمده که حصار و برجهای قلعه آن را در برگرفتهاند. مصالح به کار رفته در این قلعه خشت، گل و چینه است.