این بنا در جانب غربی شوشتر واقع گردیده و بنای اولیه آن، از آثار قرون اولیه اسلامی است که بر طبق نوشته کتب تاریخی، در سال 254 ه- . ق توسط المعتزبالله – خلیفه عباسی – بنیان نهاده شد و سال ها بعد توسط المسترشد بالله – خلیفه دیگر عباسی ( متوفی 529 ه-. ق) به اتمام رسید . بنای این مسجد در قرون بعدی، خاصه در دوره صفوی، تغییر اساسی یافته است . براساس شواهد موجود و منابع مکتوب، بنای اولیه مسجد به سبک منسوب به عربی مشتمل بر شبستانی در جانب قبله و شاید رواقی در اضلاع دیگر صحن بوده است . با توجه به نوشته تذکره شوشتری، شبستان مسجد تیرپوش بوده تا اینکه در دوره صفوی – سال 1088 ه-. ق – به جهت فساد تیرهای چوبی، شبستان با طاق های آجری بر روی پایه های متشکل از قطعات سنگی پوشش یافته است . بنابراین، بنای کنونی مسجد، بیشتر از آثار دوره صفوی و بعد از آن است و از بنای اولیه آن ، غیر از نقشه ساختمانی، بقایای کتیبه بخشی از دیوار جانب قبله و دیوار شرقی بین گلدسته و منار و خود منار که در قرن هشتم هجری به بنای اولیه افزوده شده، چیز دیگری مشهود نیست . بنای کنونی مسجد مشتمل بر شبستان بزرگ جانب جنوبی، صحن وسیع ، منار و گلدسته جانب شرقی است . بخش اصلی مسجد یا شبستان ستوندار جنوبی به ابعاد 40/26×39 متر دارای پوشش طاق و گنبد است که بر روی 54 پایه و جرز استوار گردیده است . پایه ها، از بلوکه های سنگی کوچک با ابعاد استاندارد ساخته شده که دارای پایه و سرستون چهار ضلعی و ساقه 8 ضلعی هستند . زوایای سرستون ها به صورت مقرنس های ساده ای در آمده است . طاق های بالای ستون ها، مرتفع و دارای قوس شکسته هستند . بر روی طاق های مذکور، پوشش های گنبدی قرار گرفته است . در میانه ضلع جنوبی شبستان، محرابی با گچبری های به شیوه صفوی و در اضلاع دیگر شبستان، سنگ نوشته ها و کتیبه های گچبری و فرامینی نصب کرده اند که عمدتا مربوط به دوره صفویه هستند . ظاهرا قدیمی ترین این کتیبه ها، بخشی از کتیبه گچبری قرآنی است که در آن به خط کوفی تزیینی، بخشی از سوره یاسین را نگاشته اند . در این بنا حدود 19 کتیبه نصب کرده اند که عموما به بنای مسجد ارتباطی نداشته و بعضا از جای دیگری به این مکان منتقل شده اند. بر سردر خارجی شبستان که مزین به مقرنس و آجر کاری است، دو قطعه سنگ نوشته نصب شده که بر آنها آیا تی به تاریخ 1175 ه-. ق کتیبه شده است . در ضلع شرقی صحن مسجد، در غرفه اختصاصی کوچکی، قبر مؤلف تذکره شوشتر : سیدعبدالله جزایری و پدرش سیدنورالدین – به ترتیب، متوفی 1173 و 1158 ه-. ق – قرار دارد . چسبیده به ضلع شرقی مسجد، بقایای مناره زیبایی از قرن هشتم ه-. ق دیده می شود که بخش زیادی از آن ویران شده است . این مناره دارای ساقه ای استوانه ای و مزین به آجر کاری است که در میان آجر کاری ها، کتیبه های زیبایی به خط بنایی از کاشی فیروزه ای رنگ با عبارات "لله "، "محمد" و"علی " نشانده اند . تا اواسط قرن دوازدهم هجری، 26 متر از ارتفاع مناره برجای بوده (امروزه تنها 16 متر آن باقی است) و کتیبه تاریخی آن بر لوحی سنگی بر قسمت بالای مناره نصب بوده است . براساس کتیبه مزبور، بانی مناره، سلطان اویس بن حسن ایلکانی است . مؤلف تذکره شوشتر، تاریخ کتیبه را 822 ه-.ق خوانده ؛ اما از آنجا که سلطان اویس در سال 776 ه-. ق درگذشته، یا در نوشتن و خواندن کتیبه قصوری رفته، یا کتیبه و تزیینات مناره از بازماندگان سلطان اویس بوده که کار وی را به اتمام رسانیده اند . در میانه ساقه منار، میله ای آجری است که پله های درونی منار به دور آن قرار می گرفته اند . در نزدیکی این منار و بر بالای ضلع شرقی، گلدسته مانندی با پوشش کاشیکاری برجای مانده است . این بنا در دوره اخیر تعمیر گشته و به شماره 286به ثبت تاریخی رسیده است .
