این بنا درگذر بلاغی در محله پنبه ریسه واقع گردیده و از جمله نمونه های مساجد دوره سلجوقی به شمار می رود که امروزه به صورت ویرانه ای درآمده است . در خصوص تاریخ ساخت و بانی آن، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما به نظر می رسد که همان مسجدی باشد که صاحب تدوین و حمدالله مستوفی، آن را جامع اصحاب ابوحنیفه ذکر کرده و امام رافعی متذکر شده است که منبر بزرگ آن در سال 440 هجری از ری حمل شد و بنا در نتیجه زمین لرزه سال 513 ه- . ق خراب شد و گنبد آن شکاف برداشت و به خواهش اصحاب ابوحنیفه، امیر زاهد خمارتاش بن عبدالله عمادی به تجدید عمارت آن پرداخت . ظاهر امر نیز این موضوع را تأیید می کند؛ زیرا گچبری های نفیس این مسجد، شباهتی به گچبری های مسجد جامع کبیر دارد و دور نیست که کار استاد واحدی باشد . این مسجد تا دوره صفویه دایر بوده است و به نظر می رسد که به جهت تعصبات مذهبی، از نظر افتاده و متروک و خراب گردیده باشد؛ تا اینکه در دوره قاجار با افزودن ایوانی در مقابل شبستان و حجره هایی در اطراف مسجد، تا اندازه ای رونق گرفت و مورد استفاده واقع شد . ساختمان این مسجد به صورت چهار طاقی به ابعاد 30/10 متر ساخته شده که به نظر می رسد با پرکردن طاق های شمال غربی و شرقی و اضافه کردن محراب در سمت جنوب، به شکل کنونی درآمده است . نقشه مربع در بالا با هشت طاقنما به چندضلعی تبدیل گشته و گنبد رفیعی بر آن زده بوده اند که در گذشته تماما فرو ریخته و امروزه برای حفاظت، پوششی شیروانی بر آن زده اند . این مسجد تماما با آجر ساخته شده و درز آجرها به شکل زیبایی با گچ بندکشی و دیوارهای داخلی آن با طاقنماهای مقرنس دار و کتیبه های بسیار زیبایی تزیین شده است . کتیبه های شش طاقنمای کوچک، از آیات سوره حشر است که به خط بسیار زیبای نسخ به طور برجسته گچبری شده است . یک کتیبه سراسری به خط کوفی، تمام دیوارهای ایوان را می گردد و نظیر کتیبه مقصوره مسجد جامع کبیر قزوین است. در دیوار جنوبی مسجد، محرابی واقع است که از نظر طرح و نوع کار، بهترین نمونه هنری و یکی از باشکوه ترین محراب های کریم با گچ در زمینه آبی نوشته شده است . در اطراف محراب و در داخل باندها، شش کتیبه به خط نسخ و کوفی وجود دارد . کتیبه های کوفی گلدار، کوفی گل و برگ دار و کوفی پیچیده این قسمت ها، از نظر فرم و حالت، جلوه گر یک دنیا زیبایی است . جبهه محراب نسبتا سالم است؛ ولی از نیم آن تا سطح زمین به واسطه رطوبت ریخته است . طاقنماهای زیر گنبد نیز با کتیبه زیبایی به خط ثلث برجسته تزیین شده است . در این کتیبه، پس از نیایش پروردگار و ستایش پیامبر اکرم (ص) و ذکر اسامی خلفای راشدین، احتمالا نام پادشاه وقت و بانی و تاریخ ساخت مذکور بوده که متأسفانه تمام این قسمت ها ریخته و از این رو نمی توان اطلاع دقیقی از سازندگان این بنا به دست آورد . این بنا به شماره 200 به ثبت تاریخی رسیده است. منابع : بناهای تاریخی قزوین .
نظرات بسته شده است.