منطقه حفاظت شده پرزوئیه

نام انگلیسی :  Porzoueieh protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده پرزوئیه

منطقه پرزوئیه در شمال بستک و حد فاصل استان‌های هرمزگان و فارس واقع شده است که پس‌ از طی مراحل و تشریفات قانونی به عنوان منطقه حفاظت شده مشترک این استان‌ها به ثبت رسیده است. شایان ذکر است بخشی از منطقه پرزوئیه با منطقه حفاظت شده هرمود در لارستان فارس همپوشانی دارد. این منطقه دارای وسعت حدود 120 هزار هکتار بوده که 75 درصد آن را اراضی کوهستانی، صخره‌های مارنی، بریدگی‌های پی‌در‌پی، پرتگاه‌ها و دره‌های عمیق و دامنه‌های شیب‌دار تشکیل می‌دهد. این منطقه دارای طول حداکثر حدود 75 کیلومتر و عرض 25 کیلومتر است. روستاهای هرمود میرخو، پیرحاج عبدالرباب، گشان، چاه سرمه، گابری، بدخ، بیسه، انوه، فاریاب سنگویه، برکه پوزه، هرمود و کرمستج از روستاهای واقع شده در حوالی این منطقه است.

این زیستگاه دارای تنوع زیستی متفاوتی بوده که جبیر، قوچ و میش، کل و بز، کفتار، روباه، خرگوش، گراز، کرکس، قرقی، تیهو، کبک، بلبل خرما، کبوتر چاهی و شبگرد از جمله حیوانات و پرندگان منطقه پرزوئیه را تشکیل می‌دهد. این منطقه به دلیل دامنه تغییرات زیاد از تنوع زیستی و پوشش گیاهی بسیار مناسبی برخوردار است که سبب شده تنوع زیستی گوناگونی در این منطقه شکل گیرد. کوه پردی با ارتفاع 2 هزار و 216 متر از بلندترین قله‌های منطقه پرزوئیه بوده و دشت‌های مهم این منطقه شامل دشت دهنگ و فتویه است. کوه پردی باارتفاع 2216متر درمنطقه پرزوئیه از توابع بستک که در شمال بستک و حد فاصل استان‌های هرمزگان و فارس واقع شده است.

در سال 1387 به عنوان منطقه حفاظت شده پیشنهاد و طبق مصوبه 354در تاریخ 14/9/89 به عنوان منطقه حفاظت شده پرزوئیه آگهی رسمی گردید.
 

موقعیت عمومی منطقه
منطقه پرزوئیه درشمال شهرستان بستک، حد فاصل استان هرمزگان و استان  فارس قرار دارد  بخش جنوبی در حوزه سیاسی شهرستان بستک از توابع استان هرمزگان و بخش شمالی در حوزه سیاسی شهرستان لار از توابع استان فارس می باشد . 
 

وسعت منطقه:123101 هکتار
5. ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)
منطقه پرزوئیه بین مختصات جغرافیایی N2716 الی N2733 عرض شمالی و E5410 الی E5458 طول شرقی  واقع شده است. دارای حداکثر طول  در حدود 75 کیلومتر و عرض 25 کیلومتر می باشد . نام پرزوئیه(Parzoyeh) برگرفته شده از نام کوه پردی می باشد که در بین مردم منطقه به کوه پرزوئیه معروف است .
بیش از 75 درصد مساحت منطقه را اراضی کوهستانی، صخره های مارنی، بریدگی های پی در پی، پرتگاه ها و دره های عمیق و دامنه های شیبداری تشکیل می دهند. در داخل منطقه، بعضاً در حد فاصل ارتفاعات تپه ماهور هایی با شیب ملایمتر وجود دارند. در بخش جنوبی و بخش هایی از شمال منطقه ، دشت های مشجر و تنکی وجود دارد. غالب روستا های منطقه دراین عرصه ها اسکان یافته اند. دامنه تغییرات ارتفاعی منطقه بین 375 و2225 متر از سطح دریا درنوسان است. این کمربند های ارتفاعی باعث بوجود آمدن  میکروکلیما ها و زیستگاه های متفاوتی در منطقه شده اند.
 

وضعیت طبیعی
سیمای کلی منطقه را اراضی پرعارضه وکوهستانی تشکیل می دهند. دشتهای شمالی وجنوبی حوزه وفواصل بین ارتفاعات رانیزتپه ماهورهای کم شیب فراگرفته است . کوه پردی با 2216 مترارتفاع، بلندترین قله این تشکیلات است. این منطقه از نظر ساختار زمین شناسی در واحد زاگرس چین خورده واقع شده و در حقیقت دنباله چین و شکن های منظم رشته کوه زاگرس جنوبی بوده و از تعدادی رشته کوه با قلل نه چندان مرتفع  تشکیل  شده است . این کوه عبارتند از :  کوه بادینی(Badini) در شمال شرقی ، کوه نمک با ارتفاع 2011 متر در شمال  ، کوه سیاه با بیشترین ارتفاع (2225 متر )در شرق ،  کوه گتـه و کوه گچ در جنوب و حنوب شرقی ، کوه بر و کوه سیاه در مرکز منطقه و کوه پردی در ضلع غربی منطقه .
از مهمترین دشتهای منطقه میتوان به  دشت دهنگ و دشت فتوئیه نام برد .
با توجه به گسترش زیاد تشکیلات هرمز که به صورت گنبد های نمکی رخ نموده اند. قسمت اعظمی از خاک وآب منطقه شوربوده وخاکهای سدیمی وسولون چاک پهنه وسیعی ازآنرا پوشانده است  ازاین رو روستاهای گوشه وکنار ازطریق آب انبارهای سنتی به جمع آوری آب باران پرداخته وبه مصرف شرب می رسانند.
 

اقیلم
اقلیــم حاکم برمنطقه گرم وخشک بوده  بیشتر ایام سال دارای هوای گرم و خشک می باشد . میانگین سالانه درجه حرارت در آن 27 درجه سانتیگراد است .  موسم بارندگی عمدتاً زمستان و خصوصا ً ماههای دی وبهمن می باشد. به هنگام بارش، آبراهه های دامنه شمالی ارتفاعات مرکزی منطقه، رودخانه بنگره وآبراهه های دامنه ارتفاعات مرکزی منطقه، رودخانه شور راتغذیه می کنند.
 

پوشش گیاهی
جامعه گیاهی این منطقه ازطیف متفاوتی از گونه های گرمسیری وسردسیری دربخشهای دشتی وکوهپایه ای میانبند وارتفاعات برخوردارمی باشد ازاین رو واجد تنوع گیاهی بسیار بالایی است. این تنوع قبل از هر چیز مدیون تغییرات ارتفاعی و به تبع شرایط اقلیمی است. به همین دلیل مجموعه ای از درختان و درختچه ها و گیاهان گرمسیری با خاستگاه خلیج عمانی و گونه های گرمسیری ایران _ تورانی را در یکجا در خود جمع کرده است. در ارتفاعات کوه بر و کوه سیاه پوشش گیاهی به صورت جنگل و بیشه زار با تراکم مناسبی وجود دارد .
درگستره دشتها تادامنه های کم ارتفاع عناصر خلیج عمانی با تشکیل جامعه چیره کنارZiziphusspinachirsti، کهور Prosopis .sp و آکاسیا تورتیلیس Acacia tortilisبخوبی خودرا نشان داده اند. استبرقCalitropisprocera ، گزTamarix.sp ، گیشدرPeriplocaaphylla ، فرفیونEphorbia l.، و…. ازدیگر گیاهان همراه این تیپ می باشند. دومین تیپ گیـاهی منطقه راتیپ میانبند تشکیل می دهد که به گونه های غالب قیچZygophyllumeurypterum ، ناترکDodonea viscose ، آویشنZataria .sp انجیر Ficusjohamisگون Astragalus.spاختصاص دارد . ازدیگر ترکیبات این تیپ می توان به گونه های بادامکAmygdaluslycioides، شکرتیغالEchinops sp.، پنیرکMalva l.، درمنه دشتی  Artemisia sp. ، ریش بز Ephedra procera ، ترشکRumex sp. و… اشاره کرد.
تیپ نهایی که درارتفاعات مشهوداست به گونه های با آبنوسDiospyrusebenum ، انواع گونEbenus l. ونیز  بنهPistaciaatlantica، کیکمmonspessulanumAcerبادام کوهیAmygdalusscoparia واجتماعات باشکوه ارس Juniperusexcelsa اختصاص دارد . ازدیگرعناصر این تیپ گیاهی می توان مور خوش Zhumeriamajda ، مورتلخTeucriumorientale l.، آنقوزه Ferula l.، ریش بز Ephedra procera ، تنگرسAmygdaluslycioidesرانام برد.
 

حیات وحش
منطقه شکار ممنوع پرزوئیه باتوجـه به توپوگرافی خاص خود که از دشتها ، دامنه ها ، تپه ماهورها ، دره ها و ارتفاعات صخره ای تشکیل شده ، زیستگاههای مختلفی رابرای حیات وحش فراهم کرده است . تنوع زیستی آن به گونه ای است که هم می توان گونه های دشت زی نظیر جبیرGazelladorcasرا دید وهم گونه های کوه زی قوچ ومیشOvissp، کل وبز Capra aegagrusرامشاهده کرد. ازسایر گونه های این منطقه می توان از  کفتارHyaena h.، شغالcanisaureus، روباه معمولیVulpes v.، تشیHystrixindica، خرگوشLepuscapensis وگراز Susscoroaنام برد.
تنوع پرندگان خشکزی منطقه نیز حائز اهمیت است . انواع پرندگان بزرگ شکاری حمایت شده نظیر کرکس ، دال سیاه ، قرقی ، انواع پرندگان قابل شکار همچون تیهو AmmoperdixGriseogularis ،  کبکAlectorischukar،  بلبل خرما Pycnonotusleucotis  ،  کبوتر چاهیColumbalivia ،  شبگرد دشتیCaprimulgusaegyptius،  چکاوک کاکلی Galeridacristata،  زنبور خورمعمولیMeropsapiastarو … دراین منطقه بسرمی برند.
 

جاذبه های اکوتوریستی
وجود تنوع زیستی گیاهی و جانوری به همراه ارزشهای زیبا شناسی و همچنین تعدیل هوا در ارتفاعات باعث ایجاد شرایط مطلوب برای صنعت گردشگری و بهره گیری بهینه از استعداد و ارزش های منطقه شده است که با برنامه ریزی همه جانبه و همسو با خواسته های گردش می توان از قابلیت های منطقه استفاده نمود .

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
دو شهر لار و بستک بزرگترین کانونهای زیستی اطراف منطقه می باشد . شهر لار دارای 12891 خانوار با جمعیتی برابر با 51961 نفر می باشد و شهر بستک نیز  1765 خانوار و 8376 نفر جمعیت دارد .   در حاشیه منطقه پرزوئیه روستاهای متعددی  وجو دارد که می توان به هرمودمیرخو (هرمود مهر خونی)، پیرحاج عبدالرباب  ، گشان  ، چاه سورمه ، گابری ، بدخ ، بیسه ، انوه ، فاریاب سنگویه ، برکه پوزه ، هرمود ، کرمستج اشاره نمود . 
 

تعارضات مهم منطقه
با توجه به ارتفاعات زیاد، صخره ای  و صعب العبور بودن و محدودیت های آبی این منطقه، تجمع چشمگیر انسانی و مرکزیت شهری در این منطقه یافت نمی شود و در نتیجه این منطقه از مشکلات ناشی از تجمع انسانی نظیر  دامداری به دور است وهمچنین اراضی آن  قابلیت کمتری جهت تبدیل شدن به اراضی کشاورزی دارد. با توجه به این نکات می توان گفت از مشکل چندانی جهت حفاظت برخوردار نیست.

تجهیزات و امکانات
تجهیزات و امکاناتی در منطقه موجود نمی باشد و این منطقه توسط اداراه محیط زیست بستک تحت حفاظت قرار دارد.

سایر ملاحظات
با توجه به اینکه این منطقه به تازگی تحت حفاظت قرار گرفته است، نیاز به تجهیز و تامین نیرو وامکانات دارد.