پناهگاه حیات وحش دربند، راور

نام انگلیسی:  Darband-e Ravar nature reserve     نام فارسی :  ناهگاه حیات وحش دربند راور

شهرستان راور به عنوان شمالی ترین شهرستان استان کرمان با وسعتی حدود 1400000هکتار قرار دارد این شهرستان به علت قرار گرفتن در فلات مرکزی ایران و همجواری با کویر مرکزی ایران دارای تنوع زیستی بسیار بالایی بوده به طوری که اکثر گونه های گیاهی و جانوری استان در شهرستان زندگی میکند . اداره حفاظت محیط زیست شهرستان راور در سال 1381 در شهرستان راور تاسیس و وظیفه محافظت از مواهب طبیعی شهرستان را به عهده گرفت و در سال 1387 پس از پیگیریهای فراوان پناهگاه حیات وحش دربند راور با وسعت 1364000 به تصویب رسید در پناهگاه حیات وحش دربند گونه های کل و بز ، قوچ ومیش ، جبیر، پلنگ ایرانی ، یوز پلنگ ، کاراکال ، انواع دیگر گربه سانان و سگ سانانی مانند کفتار و گرگ و سایر و همچنین پرندگانی مانند هوبره ،زاغ بور انواع عقاب و پرندگان شکاری دیگر زندگی میکند که به گفته کارشناسان در حدود ده قلاده یوز آسیایی در منطقه وجود داردو همچنین تعداد بسیار زیادی گور ایرانی نیز در گذشته ای نچندان دوردر منطقه روزگار میگذراندند که در حال حاضر همگی منقرض گردیده اند اکنون پناهگاه حیات وحش در بند با تمام گونه های با ارزش خود با تلاش شبانه روزی 5 نفر محیط بان و پروژه  یوز پلنگ آسیایی روزگار میگذراند.

تاریخچه حفاظت : این منطقه در شهرستان راور واقع و یکی از زیستگاههای مهم یوزپلنگ آسیایی در استان محسوب می شود که این اداره کل از سالها قبل پیگیر ارتقاء سطح منطقه به علت کریدور این حیوان در معرض انقراض بوده و خوشبختانه در سال 1387 با هماهنگی و همکاری دفتر پروژه یوزپلنگ آسیایی و بازدید میدانی کارشناسان محترم آن دفتر از منطقه، مقرر گردید اقدامات لازم در خصوص ارتقاء سطح منطقه به عمل آید. لذا نقشه منطقه توسط واحد محیط طبیعی و GIS اداره کل تهیه شده است. 

موقعیت جغرافیایی(عوارض و منابع فیزیکی، آدرس موقعیت جغرافیایی نسبت به شهر – روستا) :
این منطقه در موقعیت جغرافیایی N3124 E5642 در شمال و شرق شهر راور واقع گردیده که از شمال به ارتفاعات کلاغ پر و کوه طبس، از غرب به ارتفاعات ملخ خورده و مارکش، از جنوب به ارتفاعات تیغه سیاه و غفار و از شرق به تپه های سنگ انداز و کویر لوت منتهی می شود.
حدود اربعه و مرزهای منطقه عبارتند از :
1 – شمالا": در امتداد کوه چکوه به سمت رسوبات نمکی تا کوه مارکشه، کاروانسرای چهل پایه به سمت ارتفاعات کلاغ پر، تا جاده آسفالته راور – دیگ رستم.
2 – شرقا": از جاده آسفالته راور – دیگ رستم در امتداد جاده خاکی و رودخانه به سمت چنگه مروارید، کویر لوت، جاده اسفالته نهبندان– شهداد تا تپه های سنگ انداز.
3 – جنوبا": از تپه های سنگ انداز در مسیر کویر لوت تا روستای حور و جاده آسفالته چترود – راور.
4 – غربا": در امتداد جاده آسفالته چترود – راور به سمت مزرعه اشتردون، دهوج، گوشک، علی آباد، مجتمع کشاورزی در حاشیه ارتفاعات مارکشه به سمت مزرعه ده صفر و در امتداد جاده خاکی مجاور علی آباد نمکی تا ارتفاعات کوه چکوه.

وسعت منطقه : یک میلیون سیصد و شصت و چهار هزار (1364000) می باشد.
 

ارتفاع از سطح دریا : پست ترین نقطه منطقه، کویر لوت با ارتفاع 450 متر از سطح دریا و بلندترین نقطه، ارتفاعات لکرکوه با ارتفاع 2976 متر از سطح دریا می باشد .
 

نوع اقلیم : آب و هوایی منطقه گرم و نیمه خشک می باشد.
 

تشریح وضعیت طبیعی( شرح اجمالی سیمای منطقه) : این منطقه دارای ارتفاعات ساردوئیه، هزار دین، گیوران، گلواشتر و آسیا میباشد که مکان و زیستگاه امنی برای حیات وحش منطقه محسوب می شوند.
 

منابع بیولوژیکی( پوشش گیاهی – حیات وحش) :
الف) تیپ گیاهی : پوشش گیاهی منطقه از نوع بوته ای (گیاهان یکساله) ، درختچه و درختی میباشد.
گیاهان یکساله و داروئی نظیر : آلاله، آویشن، درمنه و …. می باشد.
گیاهان درختچه ای و درختی نظیر : افدرا (هوم)، کهکم، پسته وحشی (بنه)، ِتربیت، تنگس، قیچ، بادام وحشی، ارس و…. می باشد.
ب) درصد پوشش گیاهی : بطور متوسط پوشش جنگلی و گیاهی منطقه بین 5 تا 25 درصد تخمین زده می شود.
ج) حیات وحش منطقه : ارتفاعات و تپه ماهورهای منطقه زیستگاه مناسبی برای حیات وحشی نظیر:کل و بز، قوچ و میش، جبیر، یوزپلنگ، پلنگ، گرگ، شغال، کراکال، روباه، تشی، خرگوش و … می باشد.
از پرندگان منطقه می توان : کبک، تیهو، انواع کوکر، کبوتر وحشی، عقاب صحرائی، سارگپه، شاهین، دلیجه و … را نام برد.
 

تعداد و نوع منابع آبی( بر اساس جدول شماره3) : منابع آبی در جدول شماره 3 ذکر شده اند .

وجود آثار و پدیده های طبیعی( آبشار- غار و …) : —-
الف) چشم اندازهای منحصر به فرد : از چشم اندازهای منحصر به فرد منطقه می توان ارتفاعات مارکش، لکرکوه، کویر لوت، رودخانه شور و …. را نام برد.
وضعیت جوامع محلی :
الف) جمعیت مناطق مسکونی داخل : در داخل این منطقه تنها دو پارچه آبادی به نام های 1- آبادی مکی                 2- آبادی آبدرگان با حدود 5 خانوار را نام برد.
ب) روش عمده امرار معاش جوامع : شغل و امرار معاش اکثر جوامع محلی داخل و خارج منطقه، اکثرا" کشاورزی و دامپروری می باشد. 
ج) میزان درآمد سالیانه افراد محلی : میزان درآمد در حد متوسط و گذران زندگی می باشد.
د) وضعیت وابستگی جوامع محلی به منابع موجود در منطقه : وابستگی عمده این دو آبادی تنها به منظور کشاورزی، دامپروی و پرورش شتر در منطقه می باشد.
ه) وضعیت آگاهی جوامع محلی از مسایل زیست محیطی : خوشبختانه در این چند ساله با چاپ و انتشار یکسری بروشور و برگزاری جلسات محلی به منظور بالا بردن سطح آگاهی مردم منطقه و تنویر افکار عمومی اقدامات خوبی انجام شده است.
 

عوامل آسیب پذیری منطقه : یکی از عوامل مهم تهدیدکننده منطقه، خشکسالیهای چند ساله اخیر بوده و از عوامل دیگر می توان حضور سلاحهای غیرمجاز و حضور تعدادی از شکارچیان سودجو در منطقه می باشد که در صورت ارتقاء سطح با گشت و کنترل مستمر می توان منطقه را به نحواحسن حفاظت و کنترل نمود.
 

کمبودها و نیازها
الف) تعداد آبشخور مورد نیاز ( با تعیین محل بر روی نقشه) : در چند ساله اخیر به علت خشکسالی ، به منظور تامین آب مورد نیاز وحوش، تعدادی آب انبار، آبشخور و تلمبه بادی در منطقه نصب و بطور مرتب آبرسانی انجام می شود. مع الوصف در صورت استمرار خشکسالی نیاز به تعداد 15 باب آبشخور دیگر در منطقه می باشد که اقدامات لازم بایستی انجام پذیرد.
ب) تعداد پاسگاههای مورد نیاز ( با تعیین محل بر روی نقشه) : این منطقه نیاز به 3 باب پاسگاه حفاظتی در مناطق      الف- منطقه دربند      ب- منطقه باغ پهلوان        ج- حوض پنج
ج) تعداد وسایل نقلیه مورد نیاز : با توجه به کوهستانی و دشتی بودن منطقه و هم چنین وسعت منطقه نیاز به دودستگاه خودرو کمک دار و پنج دستگاه موتورسیکلت تریل در منطقه می باشد.
د) تعداد نیروی اجرایی مورد نیاز : با توجه به وسعت منطقه و گشت های شبانه روزی در منطقه ، حداقل نیاز به 10 نفر نیروی محیط بان و 3 نفر کارشناس می باشد.
ه) سایر نیازها : این منطقه نیاز به سیستم تکرار کننده بی سیم و نصب سه دستگاه دکل و بی سیم مادر جهت ارتباط بهتر بین اداره کل ، اداره حفاظت محیط زیست شهرستان راور و پاسگاههای حفاظتی از نیازهای مهم ارتباطی در منطقه می باشد.
 

سایر قابلیت های منطقه : با توجه به اینکه منطقه فوق تنها زیستگاه یوز پلنگ آسیایی در استان می باشد نیاز به گشت و کنترل مستمر با تعداد نیروی محیط بان کافی می باشد و انشا..  در آینده امکان ارتقاء سطح به پارک ملی میسر می شود.
 

برای مشاهده نقشه هوایی منطقه کلیک کنید.