کوه چهل مر شهیدان ۳۶۵۰-۳۸۵۰ متر

نام فارسی :  کوه چهل مر شهیدان

موقعیت جغرافیایی : رشته کوه های آذربایجان غربی را در واقع باید دنباله رشته کوه عظیم زاگرس محسوب کرد، که در حدود جنوبی استان توسط رودخانه گدار در شهرستان نقده از رشته اصلی جدا شده است. این رشته کوه که در غرب دریاچه ارومیه و در امتداد مرز ایران و ترکیه و نیز بخشی از مرز ایران و عراق کشیده شده است گستره ای شمالی جنوبی داشته و یال های اصلی آن غالباً مرزهای مشترک ایران و کشورهای ترکه و عراق را تشکیل می دهند.

این رشته کوه ها مساحتی بالغ بر 15200 کیلومتر مربع را در بر گرفته اند و طول آن در حدود 314 کیلومتر می باشد. ارتفاعات این منطقه به علت بعد مسافت و مشکلات دسترسی و نیز مرزی بودن،بسیار کم مورد توجه کوهنوردان کشور قرار گرفته اند. لذا کوه های نوار مرزی آذربایجان غربی بسیار ناشناخته اند و این در حالی است که از شمال تا جنوب آن قلل، غارها، دیوارها، یخچال ها، دریاچه ها، دره ها و مناطق جنگلی زیبا و بکر و دیدنی بسیاری وجود دارد که از جمله آنها باید از کلاهک سنگی عظیم ماکو، دره زنگبار ارتفاعات بورآلان، غار عظیم بوغلو، قلل چرکین، اورین، بره عزد، ستاره لوند، زیارت بابیون، دره رش، دالامپر، بزسینا، مرگ زیارت، سه کوچه و سه پی ریز نام برد.

همچنین دریاچه های کوهستانی کوچک شمیران، دالامپر و مارمشوا از عمدترین دریاچه های کوهستانی این دیار می باشند.

بررسی توپوگرافی قله : تک قله مرتفع چهل مرد شهیدان بر روی یک خط الرأس شمالی – جنوبی قرار گرفته که از سمت شمال پس از یک قله 3024 متری بدون نام به قله 3400 متری مرتفع بره عزد و سپس سایر ارتفاعات منطقه متصل می شود.

مسیر صعود به قله : از طریق جاده ارومیه – زیوه خود را به سه راهی راژان در دشت ترگور و روستای کای که در گویش محلی کویی نام دارد می رسانیم. این روستا تقریباً در 35 کیلومتری جنوب غربی ارومیه قرار دارد. بیشتر مینی بوس های دشت ترگِور از ترمینال جنوب ارومیه حرکت می کنند. اما می توان توسط سواری و جیپ های کرایه ای که در دروازه بازارباش می ایستند نیز به راحتی خود را به سه راهی راژان یا روستای کای رسانید. قله ای سترگ، مقدس و با تنوع یخچالی که دامنه های آن شاهد رودخانه های خروشان و چشمه های پرآب هستند در انتظار ماست. معنای فارسی نام قله آن چهل مرد شهید می باشد. براساس اعتقاد تاریخی در نقطه ای برفراز 3500 متری این کوه، آرامگاه 40 مرد از سپاهیان اسلام قرار دارد که بقایای آن توسط سنگچین ها به خوبی مشهود است.

به روستای کای و سپس به روستای ییلاقی جرمی که در انتهای دره ای به همین نام قرار گرفته است و مبدا صعود به قله محسوب می شود می رسیم. این مکان محل مناسبی برای اتراق ما خواهد بود.

صبح زود درراهی کا ملاً مشخص ومالرو در کمره قله سه سووبرفراز دره شهیدان بسیار زیبا وپرآب برده سور به صعود می پردازیم.در خلال این راه قله چهل مرشهیدان به خوبی در غرب دیده می شود.

مسیر به تدریج به بیشه ای ازسپیدارهای بلنددردامنه قله می رسد. این بیشه از قسمت های انتهای مسیر مالر وقله دیده می شود و با کمی دقت کاملاً قابل تشخیص است.

ازقله شهیدان3 یال اصلی طولانی به سمت شرق سرازیر شده اند و مایال وسط را انتخاب می کنیم. این مسیر با عبور از سنگلاخ ها چمن زار های وسیعی ارتفاع می گیرد.

در بین راه سنگچین های متعددی که راهنمای رسیدن به قبور از شهداست کاملاًمشهود است.مسیر با شیب نسباً تندی به سوی یک کفی وسیع که محل قبور می باشد می رسد اینجا هنوز تکه برف هایی از زمستان باقی مانده است.

ازاینجا نوارصخره ای قله به صورت شمال وجنوبی قرار دارددیده می شوداز طریق تراورس قله به تغییر مسیر به سمت شمال وبا عبور مداوم ومنطقع از روی تکه برف سفت بهاره به تدریج خود را بر لبه شمالی خط الرأس قله رسانده سپس باعبور از میان سنگلاخ ها وچند صخره بزرگ وکوچک بر نام قله چهل مرشهیدان پای می نهیم.

مناظر اطراف بسیار دیدنی هستنند.در غرب ارتفاعات کشور ترکیه ودر جنوت ادامه سلسله مرشهید ان با تکه برف ها سفید در میان سرسبز ی کوه ها دیده می شوند. در شمال شرقی قلل سه سو، بره عزدو کمال و سایر ارتفاعات کوتاه تر رشته به وضوح پیداست.سنگچین بسیار بزرگی بر تاریکی قله ساخته شده است.مناظر اطراف به حدی زیبا ست که مدتی ما را به خود مشغول می سازد.پس از دیدار از این همه جلال وشکوه طبیعت منطقه آذربایجان غربی،ازمسیر صعود شده برروی یال اصلی به روستای ییلاق جرمی باز می گردیم.

تذکرات مهم:1ـ قبل ازصعود به قلل منطقه حتماً با هئیت کوهنوردی آذربایجان غربی هماهنگی لازم را بنماید وبدون این هماهنگی واستفاده از راهنمائی های ارزنده این هئیت به واسطه قرار گرفتن ارتفاعات بر روی نوار مرزی هرگزوارد منطقه نشوید.

2ـ فراموش ننمایید در روستای کای می توانید ازراهنمائی های ارزند ه بلد کوه تا تایی عباسی استفاده زیادی در خصوص مسیر صعود ببرید.