آبشارهای شوله لر دره سی

نام آبشار:  آبشارهای شوله لر دره سی

آبشارهای شوله لر دره سی در موقعیت جغرافیایی N3859 E4808 در استان اردبیل واقع است. شوله‌ لر دره‌سی (به فارسی دره آبشارها) با داشتن ده‌ها آبشار بزرگ و کوچک یکی از نقاط مهم و دیدنی روستای قوزلو است. با توجه به ویژگی‌ها خاص و منحصر به فرد این دره به مانند تعداد بی شمار آبشار ریز و درشت و همچنین طول نسبتا زیاد آن و همچنین همراهی با جلوه طبیعی منطقه به مانند کوه و سنگ و درخت؛ در صورت شناسانده شدن به صورت یک جاذبه طبیعی و با فراهم کردن خدمات گردشگری در اطراف آن می‌تواند به عنوان یکی از مهمترین جاذبه‌های منطقه مغان و استان اردبیل درآید. این دره در شعبه قوزلوچای رودخانه اوجرلو چای واقع شده و از آبشارهای مهم آن می­توان به بویوک شوله، قیزیل قایا شوله‌سی، یوخاری شوله و… اشاره کرد. بویوک شوله با ارتفاع حدود ۲۱ متر، در حد فاصل روستاهای قوزلو و شاوون و یوخاری شوله با ارتفاع ۱۶ متر در ۳۰۰ متری جنوب شرقی روستا از دیدنی ترین آبشارهای آن می‌باشد. آبشارهای دیگر با ارتفاع­های زیر ۱۶ متر به صورت متوالی در طول دره قرار گرفته‌اند. در پایین دست رودخانه قوزلو چای – نرسیده به روستای شوون و بعد از بویوک شوله، آبشار خاصی وجود ندارد.

قوزلو در شمال غربی کشور ایران، غرب دریای خزر، شمال شرقی آذربایجان، شمال استان اردبیل و جنوب شـرقی شهر گرمی مغــان، در دهستان اینی از بخش مرکزی شهرستان مغان، بین ۴۸ درجه و۸ دقیقه طــول شرقی از نصف النهار مبدأ و۳۹ درجه و۱دقیقه عرض شمالی از خط استوا واقع شـــده‌است. این روستا از سمت شمال به اراضی روستاهای ایزمارا و قنبرلو از سمت شرق به اراضی روستاهای تپه، شاوون و بی‌اره و از سمت جنوب به اراضی روستای اینی و از سمت غرب به اراضی روستای ایزمارا متصل است. ارتفاع متوســــــط آن از سطــــح دریاهــای آزاد حــدود ۱۰۰۰(هزار) متر است. فاصله آن هم با شهــر گرمی مغــــان حدود هفت کیلومتر و با اردبیل صد و ده کیلومتر می‌باشد.

طبیعت روستای قوزلو یکی از مکان‌های رویش انواع گیاهان دارویی است. از جمله این گیاهان می‌توان به بومادران، گل گاوزبان، بابونه، کاکوتی، نعناع و… اشاره کرد. استفاده از گیاهان دارویی به صورت سنتی در روستا رایج است. زنان و دختران روستا با جمع آوری گیاهان دارویی مختلف اقدام به پخت این گیاهان می‌نمایند که در روستا به آن تره می‌گویند برخی دیگر از گیاهان دارویی با آب جوش دم کرده و مصرف می‌کنند که بابونه از این جمله‌است. استفاده دیگر از گیاهان دارویی پختن «کته» است که نباید با کته‌ای در جاهای دیگر ایران در معنای برنج آب پز به کار می‌رود اشتباه گرفت. استفاده تجاری از گیاهان دارویی چندان رایج نیست. اما در زمان گذشته جوانان با جمع آوری و فروش سومورخان گولو مشغول می‌شدند و در زمان‌های اخیر برخی از افراد به صورت منفرد و به صورت نا منظم (بدون اینکه کار هر ساله شان باشد) اقدام به جمع آوری و فروش برخی از گیاهان دارویی می‌کنند.

قوزلو دارای چندین درخت کهنسال و دیرزیست گردو، مخصوصا در اطراف چشمه شوربولاغ Şor Bulağ می­باشد. بنا بر اعتقاد برخی از اهالی، عمر یکی از درختان گردو معرف به فندق به چندین نسل می‌رسد به طوریکه پدربزرگان پدربزرگشان آن را در همان اندازه به یاد داشته‌اند. عمر این درخت گردو را می‌توان بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ سال تخمین زد. به علت قطر زیاد درخت و همچنین پوسیدگی قسمتی از تنه آن سوراخی غار مانند در داخل آن ایجاد شده‌است که محلی برای قائم شدن و بازی کردن کودکان کنجکاو و بازیگوش روستا است. این درختان کهنسال با قطر زیاد و ارتفاع زیاد از فاصله‌های دور قابل مشاهده‌است. زیبایی‌های این درختان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری روستای قوزلو می‌باشند.

چشمه شور بولاغ در قسمت شمال شرق روستا واقع شده‌است. محلی که شوربولاغ در آن واقع است در واقع باتلاقی است متشکل از چندین چشمه که از چندین نقطه آن می‌جوشند. تا قبل از خشکسالی‌های دهه گذشته چشمه‌های شوربولاغ بسیار پرآب و محدوده باتلاقی وسیع تر بود اما بعد از وقوع خشکسالی‌های اخیر و با کاسته شدن از میزان آبدهی چشمه‌های شوربولاغ از میزان زمین باتلاقی کاسته شده‌است و سه چشمه اصلی در آن باقی مانده‌اند. در سال‌های پرباران تعداد چشمه‌ها به شدت افزایش می­یابد و بر وسعت باتلاق افزوده می‌شود. قبل از لوله کشی آب به داخل منازل روستا (قبل از ۱۳۸۸ که شیرهای آب به صورت برداشت مشترک بین چند خانوار بود) از آب یکی از چشمه‌های برای شستن البسه و ظروف استفاده می‌شدن. برای این امر آب آن به یک محل خاص هدایت شده و با استفاده از لوله و یا تکه‌های ایرانیت با ارتفاع حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر ارتفاع از سطح زمین قرار داده می‌شد تا برای شستشو و برداشتن آب قابل استفاده باشد. چشمه دومی در واقع چاله‌است به عمق دو متر که روی و اطراف آن با سنگ مرتب شده‌است. ساخت این چشمه را به آلیشان ابراهیمی نسبت می‌دهند.
 

از آب این چشمه نیز برای شستن البسه و ظروف و همچنین برداشت به وسیله دبه استفاده می‌شود. آب چشمه سومی به صورت استخر کوچک روباز برای آبیاری دام‌های روستا و به خصوص دام‌های محله آشاغا باش استفاده می‌شود. علاوه بر مصارف فوق آب این چشمه‌های برای آبیاری سه باغ زیردست آن که به شام معروف هستند استفاده می‌شود. به این ترتیب که آب چشمه‌ها در دو استخر جداگانه که توسط صاحبان باغات احداث شده جمع آوری می‌شود و برای آبیاری درختان باغ و یا سبزیجات کاشته شده و… استفاده می‌شود. به علت اهمیت حیاتی این محل برای اهالی روستا، همه طایفه‌های روستا در این محل مالکیت دارند و محل به صورت زمین‌های چند مترمربعی بین طایفه‌های روستا تقسیم شده‌است.