آگامای استپی

نام علمی : trapelus agilis

نام انگلیسی : steppe agama

نام فارسی : آگامای استپی

مشخصات: فرم فلسهای پشتی یکنواخت، که اندازه آنها به تدریج و بطور منظم تا فلسهای پهلویی کوچکتر می شود. 1 تا 3 ردیف از فلسهای پیش مخرجی پینه بسته، که بیشتر در نرها برجسته تر هستند.
رنگ آمیزی: پشت خاکستری، حنایی، سیاه یا کرم مایل به زرد، بطور یکدست (اغلب در نرها) یا با نوارهای عرضی کم و بیش مشخص قهوه ای تیره یا قرمز، معمولاً با یک یا دو ردیف زیتونی روشن که این الگوی رنگ آمیزی در ماده‌ها و جوانها مشخص تر از نرهاست؛ سطح شکمی کرم مایل به سفید؛ در ماده‌ها و جوانها گلو و شکم اغلب با رگه‌های قهوه ای، و در نرها ناحیه گلو، قفسه سینه و پهلوها آبی تیره یا بنفش.
 

زیستگاه: در نواحی بیابانی و نیمه بیابانی، در دشتهای باز مسطح شنی، رستی، رسوبی، ماسه ای، نزدیک اراضی کشاورزی، حاشیه و دامنه کوهها، آبراهه‌های خشک، تپه‌های شنی کوچک، تخته سنگها، توده‌های سنگی، سنگ چین‌ها همراه با پوشش گیاهی مختلف پراکنده و استپی.
 

عادات و رفتار: هنگام روز فعالیت می کنند؛ اغلب روی تخته سنگها و دیگر بر آمدیگیها می نشینند؛ روزهای آفتابی بیشتر دیده می شوند؛ از حشرات، عنکبوتیان، هزارپایان و گاهی از مواد گیاهی تغذیه می کنند.
 

پراکندگی جهانی: ایران تا قزاقستان و روسیه، افغانستان تا قرقیزستان و چین، پاکستان، هند و احتمالاً عراق.
 

اندازه: از نوک پوزه تا مخرج 115 میلیمتر دم 177 میلیمتر.
 

ملاحظات: از این گونه، سه گونه در ایران مشخص شده، T.a.agillis دارای 65 تا 91 فلس حول ناحیه میانی بدن، فلسهای پشتی کم هم اندازه، بطور ضعیف تیغه دار و اغلب به شدن نوک تیز (2 ردیف یا بیشتر فلسهای پیش مخرجی پینه بسته)، از نواحی مرکز ایران گزارش شده اند؛ زیر گونه T.a.sanguinolentus دارای 52 تا 73 فلس حول ناحیه میانی بدن، تمام فلسهای پشتی، شکمی و فلسهای کیسه گلوییاز نظر اندازه بزرگتر از زیر گونه‌های دیگر، یک اندازه، به شدت تیغه دار و نوک تیز، (2 ردیف یا بیشتر فلسهای پیش مخرجی پینه بسته)، از نواحی شمال شرقی ایران گزارش شده اند. زیر گونه T.a.khuzistamenissدارای 80 تا 97 فلس حول ناحیه میانی بدن؛ فلسهای بدن کوچکتر از دیگر زیر گونه‌ها، فلسهای پشتی کمی هم اندازه تا نا برابر و بطور ضعیف تیره دار و نوک نیز هستند، از جنوب غربی ایران گزارش شده اند، محل نمونه تیپیک این زیر گونه از ایران، استان خوزستان، 5 کیلومتری جنوب غربی هفتگل بر جاده شوشتر است.