ارگ سلطنتی سلطانیه
محدوده ارگ سلطنتی که «کهن دژ» نیز نامیده میشود، در وسط شهر ساطانیه با ابعاد متر و زمینی به مساحت تقریبی 20 هکتار واقع شده است. این محدوده از دو بخش خندق و حصار تشکیل یافته است. حدفاصل خندق و حصار(حداقل در جبهه جنوبی)پهنهای به عرض 17 متر و طول 30 تا 40 متر میباشد و ارگ سلطنتی در میان حصار، قرار گرفته است. این مجموعه به شکل مستطیلی با ابعاد متر، از سنگ سبز تراشیده همراه با 16 برج و یک دروازه بسیار زیبا ساخته شده است. در حال حاضر، ارتفاع متوسط حصار 4 متر است و قسمتی از آن در زیر خاک قرار دارد. این دیوار عظیم، در پی خود، یک پیشآمدگی به عنوان ازاره تزئینی دارد و چهار برج با قطر 55/17 متر در گرداگرد آن شناسایی شده است.
موثقترین منبعی که ارتفاع حصار را تعیین کرده است. در طرح «سربرات کرپرتر» است. وی برج شمال غربی را به ارتفاع 40 فوت و عرض 12فوت اندازهگیری نموده و طرح شماتیک جالبی از آن تهیه کرده است. در طرح مزبور، 17 ردیف سنگ چین قابل تشخیص است که هر ردیف آن حدود 50سانتیمتر ارتفاع دارد. اگر ارتفاع سنگ چین ردیف مربوط به جانپناه برج را دو برابر ردیفهای زیرین در نظر بگیریم، ارتفاع برج شمالی معادل 9 متر بوده است.
قلعه سلطانیه، آثار ارزشمندی از معماری و شهرسازی دوران مغول را در خود جای داده است. به طوری که در متنهای تاریخی آمده است، این قلعه دارای عناصر شهری گوناگونی بوده است.
جالبترین عنصر شهر ارگ سلطانیه، مجموعهای معروف به «ابواب البر»است. این مجموعه شامل مدرسه، دارالشفاء، دارالضیافه، دارالسیاه، خانقاه، دارالکتب، بیت القانون، دیوانخانهای به نام کریاس، مسجد جامع و بالاخره آرامگاه سلطنتی با موقوفات بسیار و مدیریت ویژه بوده است و خواجه رشیدالدین فضلالله نیز نایب التولیه آن بوده است.
بررسیهای باستانشناسی، مطالعه متنهای تاریخی و شواهد عینی گویای این حقیقتاند که شهر سلطانیه در اوایل قرن هشتم هجری قمری یکی از شهرهای بسیار مهم کشور بوده است؛ اما به دلایل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی وجغرافیایی، پس از مرگ اولجایتو و و ابوسعید بهادر، که همراه با فروپاشی پایههای حکومتی مغول در ایران بود، شهر سلطانیه نیز متروک و متلاشی شد. هم اکنون قسمت اعظم این شهر تاریخی که یک مجموعه معماری و سندی مهم از شهرسازی در دوران مغول است، در خاک مدفون شده است. از آثار این شهر عظیم تنها سه بنای مجموعه تاریخی چلبی اوغلی، بقعه ملاحسن کاشانی و گنبد سلطانیه باقی مانده است.
زنجان خیلی جای با صفاییه مخصوصا آب هواش وخیلی مهمان نوازن یاشاسین تورک