اینجا آسمان بر زمین بوسه می زند

اینجا آسمان بر زمین بوسه می زند

وحید صلواتی – مریم فایضی (منتشر شده در روزنامه اصفهان زیبا خرداد ماه 1386)

اشاره
از خورو بیابانک که درست در وسط کویر مرکزی ایران قرار دارد آغاز می کنیم؛ مکان دور دستی که انگار میلیون ها سال است که هیچ تغییری نکرده، با خانه ها و واحه هایی به رنگ خاک، با دو قنات جاری در رگ های شهر، که نخلستان ها و کشتزار های شهر از آن جان گرفته اند، قنات کلاغو و قنات دهزیر، فرخی و گرمه از روستاهای غربی و جنوبی خور هستند که دارای فرهنگ غنی و پر باری هستند. زبان خوری، فرویگی، و گرگو از گویش های زبان پارسیک یا پهلوی ساسانی است که به سبب دوری و جابه جا نشدن زبانوران، کمتر از گویش های دیگر دستخوش دگرگونی شده اند.
این سو در غرب جندق خود را می نمایاند، که از شمال به کویر بزرگ، از غرب به کویر ریگ جن و سلسله کوه های جندق، از جنوب به بیابانهای اطراف خور و از شرق به حاشیه جنوبی دشت کویر محدود می شود.
در گذشته های دور، کاروانهایی که از سمت جنوب ایران قصد عزیمت به ری و شمال کشور را داشته اند، پیش از عبور از دریای کویر در جندق اتراق می کرده اند.
درحال حاضر جندق محور ارتباطی اصفهان، نائین، انارک، جندق، دامغان و مشهد است و مسافرانی و زائرانی که از اصفهان و شهرهای جنوبی ایران قصد عزیمت به مشهد مقدس را دارند، از این محور عبور می کنند.
تاریخ این شهر به دوران ساسانی بر می گردد در زمانی که انوشیروان این مکان را به عنوان تبعیدگاهش انتخاب کرده بود، که قلعه انوشیروان عادل و آب انبارهای فراوان آن نظر هر بیننده ایی را به خود جلب می کند و امروز جندق شهری است دردل کویر با مردمانی مهربان و خونگرم.
اما محور ما در این گزارش، معرفی روستای مصر در حاشیه کویر مرکزی ایران بزرگ است، در بخش خور و بیابانک شهرستان نائین در 45 کیلومتری شرق شهرستان جندق و در 65 کیلومتری شمال شهرستان خور از توابع استان اصفهان.
مسطح بودن کویر مرکزی ایران از عجایبی است که هر بیننده ای را به حیرت می اندازد و کسانی که در روز، مسیر جاده دامغان به جندق را طی کرده اند به خوبی بر این نکته واقف هستند. یکی از ویژگی های جاده های مناطق کویری طولانی بودن امتداد آن در یک خط مستقیم، کم ترددی و سکوت آن است.

چرا سفر به کویر؟
در گذشته مردم گمان می کردند عمر کویر و زمین یکی است، اما متخصصان توانستند با تحقیقات بیشتر کشف کنند که قدیمی ترین مناطق بیابانی بیش از 5 میلیون سال عمر ندارند، در حالی که خود زمین عمرش به 5 میلیارد سال می رسد.
باید بدانی به چه منظور به کویر می روی، آب، بوستان، گل، بلبل، رود و خانه و دریا ندارد، اما در آنجا طبیعت دیگری می بینی که پایداری و ایستادگی را برایت زنده میکند به میهمانی کویر می رویم تا از او درس بردباری بگیریم و او را بهتر بشناسیم و درک کنیم.
روستاهای زیبای کویری و خانه های خشتی به شما روی خوش نشان می دهند، شترسواری، دیدن آسمان کویر و راه رفتن بر روی شنزار آدمی را افسون می کند، روز زیبای کویر و شب اسرار آمیز آن دیدنی و شگفت انگیز است. علاوه بر این که «چشمها را باید شست» کفشها را هم باید در آورد! چند ساعت پیاده روی روی ماسه های روان دشت کویر با پاهای برهنه، و همزیستی نزدیک با ستارگان، احساس توصیف نشدنی در آدم ایجاد می کند. راست است که سکوت کویر را هیچ جا ندارد. اصلا سکوت در کویر معنا پیدا می کند. حالا کویر نه آن خشکی آزاردهنده اش را داشت و نه آن داغی کشنده اش را، بلکه فقط قسمتی از زمین بود که روزی صاحب جنگل و دریا بود، اما طبیعت در گذشت زمان او را از آنها محروم کرد و با این حال زیباست و افکار آدم را تحت سلطه اش درمی آورد و وجودش را تسخیر می کند.
سفر کویر، بیشتر به رؤیا شبیه است، مناطقی بکر با مردمانی گرم مثل خود کویر و جذابیتهای بی نظیر با شبهای سراسر سکوت و ملکوت، آنگونه که اراده آدمی را سبز می کند. آسمانی پر از مهتابیهای روشن و درخشان که چشم هر بیننده ای رابه خود خیره می کند.
مسافر کویر باید دلداده باشد، به نیت کویر آمده باشد، سختی و تفریح را یکجا بخواهد، برخی از مسافرین که از سر اتفاق به این مناطق آمده اند نگران جای خواب و سوسک و رتیل و عقرب و مار ! ، بودند. واهمه و ترس از آنهائی است که تفننی و بدون شناخت به کویر می آیند البته نمی گویم احتیاط نکنند اما کویر را باید شناخت، آنگاه قدم بر وسعت آن نهاد.
عجیب بود که کویر ما را بسوی خود میکشاند و چنان ذوق وشوقی در دل ما بود که در کمتر سفری آن حالت را داشتیم. جالب بود در این بیابان تا چشم کار میکرد هیچ نبود فقط جاده ای که همینجور امتداد داشت و ادامه آن از میان کوه ها و دشتها پیدا بود . و گاه شترهای کنار جاده مانند سیاهی نقاشی شده بر پهن دشت کویر بر این زیبایی می افزودند. از ویژگیهای دیگر جاده های کویری تعدد آب انبار در مسیرهاست که آبش از نزولات جوی تامین می شود و در کنار هر آب انبار استراحتگاهی برای مسافران وجود داشت.
الغرض – در جغرافیای ذهن نباید به دنبال مکانی گشت که در آن تجسم کویر آنچنان بارز باشد که جغرافیای کویر را از تاریخ کویر جدا نماید! کویر تاریخی به وسعت تمام جغرافیای ذهن من و تو است کویر تاریخ خانه به دوشیها، تاریخ جان کندن ها، رنج بردنها و مردن ها، کویر تاریخ صبوری هاست تاریخ استقامت ها، کویر تجسم مادی نیست، کویر نه فقط آفتاب سوزان است و نه ریگ های تفته، نه نه، در کویر تاریخی است که در آن زیسته‌ایم آنچنان که در سفرنامه های سفرنامه نویسان و جهانگردان، کویر جایگاه خاص و مهمی داشته است، شادروان دکتر شریعتی نیز خوب از آن در آثار خود بهره برده است.
در یک جمله کویر یعنی خاک و خورشید، اراده، کویر یعنی آسمانی نزدیک به زمین، و انصافا این دست نوشته ها و تصاویر و نه هیچ رسانه ی دیگری نمی تواند رؤیای کویر را تمام و کمال به تصویر کشد و زنده کند.

اسکان در روستای مصر
در سایه سار نخل ها
در نیمه اول اردیبهشت ماه امسال بدون گذرنامه و رادع و مانعی راهی دیار مصر شدیم، واحه ایی در قلب ایران بزرگ، پس از عبور از میان ماهورها و تپه های شنی که به دست بادهای کویری روی هم تلنبار شده بودند و در سکوتی سنگین، به مناطق میانی کویر مرکزی ایران می رسیم و از دور نگین سبزی به نام مزرعه امیرآباد نمایان می شود.
منطقه امیر آباد در فاصله 2 کیلومتری روستای مصر دارای تپه های شنی و پوشش گیاهای غنی از درختچه های گز، تاق، نخلهای زیبا که مناظر بدیعی را پدید آورده است، قرار گرفته است. خانواده هایی از خور و جندق برای تفریح و گذران اوقات فراغت در سایه سار نخلها آرام گرفته بودند و کودکان مشغول جست و خیز در طبیعت بکر خداوند بودند.
امیرآباد مزرعه ای آباد با یک چاه پرآب و شیرین (این آب در این منطقه به مصابه کیمیاست) که مالکیت آن متعلق به مردم مصر است. با حضور در امیرآباد و مشاهده رونق، آبادانی، کشاورزی و دامپروری در آن، انسان به یکباره حضور خویش در قلب کویر را فراموش می کند، اما لحظه ای طول نمی کشد که دوباره بیابان است و خشکی.
نیمه شبی که به طرف مصر در حرکت بودیم کمی متوهم شدیم، هیچ رهگذر، مغازه و… از خور تا مصر دیده نمی شد، فقط تاریکی بود و جاده که گاه در دل کویر، جاده نیز با هراس خود را مخفی می کرد، بعدا اهالی برایمان تعریف کردند که تا کنون هیچ حادثۀ ناگواری از ناامنی احتمالی برای ساکنین و مسافرین رخ نداده است. امنیت جاده های این خطه از کشور بی نظیر است، البته آنچه شرط عقل است اینکه، با خودرو بی عیب و نقص باید رهسپار کویر شد.
در امیرآباد راه دو شاخه می شود. سمت چپ به سمت شهر جندق می رود و مسیر دیگر به سوی روستای مصر.

روستای مصر
قلبی تپنده در کالبد کویر
با پیمودن فاصله بسیار اندکی از میان مزارع امیرآباد وارد روستای خشت و گلی مصر می شویم، مصر ایران دست کمی از مصر افریقا ندارد اگر با اندیشه در آن گام گذارده شود. موقعیت جغرافیایی روستا 04/34 شمالی و47/54 شرقی است.
بنیانگذار این روستا چوپانی بود به نام یوسف، که چاهی را برای دستیابی به منبع آب برای گوسفندانش حفر و به کمک اهالی منطقه آب را با حفر قنات (این ابتکار منحصر به فرد ایرانیان) تا مصر امروزی هدایت می کند. از عمر این روستا شاید 100 سال بیشتر نمی گذرد، نام پیشین این روستا به نام بنیانگذار آن مزرعه ی یوسف بود و بعدها به « چاه دراز » تغییر نام داد زیرا آب از چاهی عمیق در 25 کیلومتری مصر تامین میشود چون چاه عمیق است اهالی این روستا را به چاه دراز می شناختند تا آنکه یوسف با توجه به نام خودش از داستان حضرت یوسف در قرآن الهام می گیرد و آنرا مصر نام می گذارد.
روستای مصر به دلیل قرار گرفتن در جنوب کویر بزرگ ایران دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد . این روستا از 44 خانوار تشکیل شده که طبق آخرین سرشماری 180 نفر جمعیت دارد و مردم آن از طریق کشاورزی و دامداری امرار معاش می کنند، که محصولات کشاورزی و باغی آن کیفیت مناسبی دارد، مهمترین محصولات آن گندم، خرما، انار، زعفران، صیفی جات و سیر می باشد. در این منطقه به صورت محدود به پرورش ماهی هم پرداخته می شود.
اولین نکته ایی که برای هر تازه واردی جالب است خیابان وسیع ورودی مصر است که در کمتر روستا یا برخی شهرها مشابه آن را دیده ایم که خانه ها در اطراف آن قرار دارد و از کوچه پس کوچه های تنگ پرپیچ و خم اثری نیست، خانه های گلی، تنها مسجد و دبستان هم در اطراف این خیابان اصلی قرار دارد و آب گوارا و آب شیرین قنات روستا از وسط آن می گذرد، تمام کوچه های این روستا به تپه های شنی کویر منتهی می شود و گویا هر لحظه است که کویر این روستا را در خود ببلعد، ولی سختکوشی مردم خونگرم آن مانع این امر است و آن را به مبارزه طلبیده است.
کودکان آزادانه بدون هیچگونه دغدغه ایی در آن جست و خیز می کنند، با توجه به لوله کشی آب در مصر برخی زن ها باز ترجیح می دهند لباسها را در کنار جوی و با هم بشویند، مصر مردم میهمان نواز، خونگرم مهربان و کم حرفی دارد.
جز یک تراکتور و یکی دو وانت، چند موتور سیکلت در روستا وسیلۀ دیگری دیده نمی شود و بقیه دامها هستند، شترها آزادانه در بیابانهای اطراف رها شده اند و به چرا مشغولند و اهالی می گفتند به هنگام تشنگی باز می گردند.
در سال1358 جاری شدن سیل در روستای مصر چند نفر را به کام مرگ کشانید و خسارات زیادی به مزارع کشاورزی وارد ساخت و منجر به نابودی صدها رأس دام و ویرانی منازل مسکونی شد که مردم مصر هنوز با یادآوری آن حادثه مکدر می شوند.
نکته دیگری که ساکنان مصر با شور و اشتیاق از آن سخن به میان می آورند حضور توریست های خارجی برای دیدن عجایب کویر مرکزی ایران است که به گفته آنها تعدادشان هم، روز به روز زیادتر می شود.
اما مصر ایران با همه جذابیت ها و تمامی سختکوشی ساکنانش از مشکلاتی چند در رنج است. یکی از این مشکلات برق مصر است. اکنون برق مصر نه از طریق شبکه سراسری کشور یا شبکه محلی خور، بلکه از طریق ژنراتور که در درون دو اتاقک در ورودی روستا قرار گرفته و برق مصر و روستای هم جوار آن (فرحزاد) را تامین می کند که علاوه بر هزینه هایی که دارد، 24 ساعته سر و صدای زیاد ایجاد می کند و این تا حدود زیادی سکوت کویر را تحت الشعاع قرار می دهد.
در این روستا در یک اطاق خط تلفن ثابتی قرار دارد که ارتباطات مخابراتی ساکنان یا احیانا مسافران را برقرار می کند، در ضمنا ارتباط با تلفن همراه در این مناطق میسر نیست.
این روستا و حومه آن محور سفرهای مسافران کویری در این منطقه است و بسیاری از مسافرین داخلی و توریست های خارجی روستای گرمه در جنوب خور که به همت مازیار آل داود و خانواده اش با سلیقه و زیبایی ویژه ایی آماده شده است، نیز یک یا دو روز را در این روستا و حومه آن سپری می کنند.
روستای فرحزاد
با عبور از داخل روستای مصر به طرف شمال و پیمودن حدود 3 کیلومتر مسافت از بین نخلستانها و مزارع روستای مصر، و مزارع اطرافش، با بافتی مسطح که همچون جزیره ای بهشت گونه میان دریایی از ماسه قرار دارد و توسط شنهای روان (ماسه بادی ها) و رمل ها، محصور گشته به آخرین نگین و محل مسکونی کویر در این منطقه یعنی آبادی «فرحزاد» می رسیم که تنها 2 خانوار با جمعیت 20 نفر در آن ساکن است. فرحزاد پایان مسیر است و دیگر ادامه راه از طریق خودرو امکان پذیر نیست، در این منطقه است که ناگهان ظاهرا آثار حیات را دیگر نمی بینی، کویر است و کویر، در مورد وجه تسمیه آن می گویند یکی از خوانین مصر وقتی آب قناتی را احیا کرد این روستا را بنیان نهاد که این اتفاق همزمان بود با زایمان همسر شاه که بدینسان نام این روستا را فرحزاد گذاشتند، قدمت این روستا کمتر از 60 سال باشد، اما آنچه اهمیت دارد اینکه هاله ایی از ماسه های کویری این روستا را در بر گرفته، این روستا دارای نخلستانهای زیبا می باشد که توسط شنهای روان محصور گشته است.
این محل اگرچه حال و هوای کویری دارد، اما باز هم حاشیه کویر است و تا کویر مرکزی ایران که از قم و کاشان شروع می شود و در عرض حدود 120 کیلومتر تا سبزوار ادامه پیدا می کند، حدود 15 کیلومتر فاصله دارد.

خاطرات ماندگار
اسکان در این روستا
در روستاهای مصر و فرح زاد دو خانه زیبا آماده پذیرش کویر نوردان است جهت اقامت شبانه در مصر می توان از خانه روستایی آقای علی حیدری (معروف به ابراهیم) که دارای 4 اتاق و یک ایوان شاه نشین است، اتاق ها به صورت حیاط مرکزی است یک باغچه کوچک و یک نخل، برگ سبزش است (آقای حیدری در حال بازسازی منزل بود) استفاده کرد.
خانه دیگری در فرحزاد در قلب کویر است که خانه پدری آقای سید هاشم طباطبایی است که قسمتهایی از آن بازسازی شده و مابقی در حال ترمیم است و مکان زیبا و مناسبی برای دوری از هیاهوی زندگی پر سرعت شهری است.
در ورودی یا گوشه و کنار حیاط خانه ها، طلسم، مهره ها و نظر قربانی های زیبایی آویخته شده است، این خانه ها مجهز به حمام آب گرم، سرویس بهداشتی و آشپزخانه می باشد. وعده های غذایی نیز بنا به درخواست گردشگران توسط صاحب خانه فراهم میشود.
مهمانسرای کوچک با معماری اقلیمی هماهنگی کامل دارد، حیاط ها اصولا روحیه درونگرای این مکان ها را تداعی میکند که می توانند در هر خانه همزمان 30 نفر را سرویس بدهند.
آنها شترپیمایی کوتاه و طولانی هم برای علاقمندان برپا کرده اند. و قرار است موتور سواری، الاغ سواری و ماشین سواری هم اضافه شود.
نکته قابل تامل اینکه آقای حیدری و طباطبایی دوستان خوبی هستند که به اتفاق فرزندانشان در این منطقه دور افتاده علاوه بر دامداری و کشاورزی آستین همت بالا زده و پذیرای میهمانان و علاقمندان به کویر هستند و به سهم خود با کمترین امکانات و کمک دستگاهها و نهادها در رونق گردشگری و جذب توریسم اقدام می کنند.
آقای سید هاشم طباطبایی 50 ساله و متولد روستای فرحزاد است وی هم اینک کارمند دانشگاه اصفهان در جندق است و به اتفاق فرزندانش سیدعلی اکبر، سید حسین و سید محسن با بازسازی خانه پدریشان، اقامتگاهی سه اتاقه به همراه یک سالن با سرویس بهداشتی تمیز و مرتب برای مسافران کویر مهیا کرده اند، او از خاطراتش با گردشگران و خاطرات کودکی خود در این خانه و سختی های آن دوران برایمان تعریف می کرد.
سید سالهاست که در زمینه گردشگری فعال است و 15 سال پیش اولین گروه کویرنوردی از کشور آلمان مرکب از 20 نفر را جهت دیدن منطقه، راهنمایی کرده است. وی هم اینک «شرکت راهیان کویر جندق» تاسیس کرده و انگیزه خود را معرفی ناشناخته ها و جذابیت های کویر ذکر می کند، سایتی هم به نشانی WWW.MESR.IR برای آشنایی گردشگران راه اندازی کرده اند که مشاهده پیش از سفر مفید خواهد بود.
وی در ادامه گفت این اقدام برای خود من هم بعد از سالها کار و فعالیت اثر روحی خوبی داشته و بیماریهایم را بهبود بخشیده، علاوه بر اینکه لذت بودن با مسافران از نقاط مختلف و استفاده از تجربیات آنان از هر لذتی گواراتر است استراحت من در آسایش دیگران جلوه و معنا پیدا می کند.
دفترچه نظرخواهی وی که حاوی مطالب میهمانانش است جالب توجه بود که شخصیت های حقیقی و حقوقی و میهمانان خارجی چند سطری برایش به یادگار نوشته بودند.
برای فصل زمستان او شومینه هیزم سوز زیبایی تدارک دیده بود که ذره ایی دود به داخل اتاق راه نمی یابد، با توجه به اینکه شبهای زمستان کویر بسیار سرد است، گرما بیشتر از طریق هیزم درختچه های تاغ در کویر تامین می شود، این درختچه ها برای ساکنان مناطق کویری نقش مهمی دارد. چوب این درختچه ها برای آتش بسیار مناسب است و اهالی کویر از آن برای ایجاد گرما در منازل خود استفاده می کنند. آتش آن بسیار پایدار و با حرارت بالایی است. متاسفانه در اطراف آبادی های کویری به دلیل برداشت بی رویه چوب این درختچه ها، که به عنوان تثبیت کننده شنهای روان نقش مهمی ایفا می کند، حیات آن را به خطر انداخته است.
در فصل گرم هم برای مقابله با گرما، با پاشیدن نم آبی بر دیوارهای کاه گلی علاوه بر بوی خوب تلفیق خاک و آب، محیط را تا حدودی خنک می کند، معماری ساختمانهای کاهگلی و کویری اصیل و سنتی ایران است که بدون وسایل برقی خنک کننده، تحمل تابستانهای گرم کویر را برای اهالی اش ممکن کرده است. کوزه ها و مشکهای زیبائی در گوشه و کنار خانه برای رفع عطش مسافران فراهم شده بود.
سید هاشم با برپایی آتش و آماده کردن چای آتشی و سیب زمینی کبابی محیط خاطره انگیزی را برای ما و سایر مسافران فراهم کرد و با روشن کردن فانوس های زیبا بر روی پشت بام ما را به میهمانی ستاره های درخشان کویر برد و به راستی آسمان زیبای کویر اوج خلقت خدواند را به نمایش می گذارد، گویی تاکنون هیچ موقع با این دقت ستاره ها را رصد نکرده بودیم، گروه هایی از علاقمندان به رصد چه حرفه ایی چه آماتور به این منطقه سفر می کنند، تماشای آسمانی خستگی حاصل از چنین سفر طولانی را از ذهنشان پاک کرده و جانی تازه به کالبد رصدگران می بخشد و از این محیط نهایت استفاده را برده اند خانواده آقای طباطبایی و حیدری در میهمان نوازی و خوشرویی ما را شرمنده کردند و با لبخند و گفتن جمله: شترقدش رعناست، شیرش دواست،پشمش عباست و استخوانش عصاست، با ما خداحافظی کردند چند سطری هم در دفتر آقای طباطبایی به یادگار نوشتیم.
هزینه و لوازم سفر
لوازم سفر بستگی به مدت و مکان اقامت شما دارد مسلما اگر طولانی مدت باشد و نخواهید از کاروانسراهای موجود استفاده کنید، لوازم کاملتری نیاز است، برای سفرهای گروهی لازم است قبلا هماهنگی لازم را به عمل آورید.
لوازم مورد نیاز یک سفر یک هفته ایی کویری: غذا، چادر، ملحفه، پوشاک مناسب، کوله پشتی، کیسه خواب سبک، زیرانداز، کفش مخصوص پیاده روی، قمقمه آب، کلاه و عینک آفتابی استاندارد، قطب نما، نقشه، لوازم بهداشتی، چراغ قوه، سوخت، طناب ، دوربین شکاری و لوازم شخصی
برای سفر به کویر دوربین عکس برداری یا تصویر برداری و در صورت امکان دوربین دو چشمی یا تلسکوپ را فراموش نکنید.
غذای خشکانده‌شده، مناسبت تر از غذای تازه است، شیرینی خشک، نان شیرینی، انواع کنسرو، نان خشک، میوه‌های خشکانده‌شده، گوشت‌ خشکانده‌شده، آجیل، حبوبات، خرما، مکمل‌های غذایی و … برای استفاده مناسب هستند.
حتما از هزینه اقامت می خواهید بدانید هزینه اقامت شبانه به علاوه ماست و نان داغ محلی، تخم مرغ و شیر بومی، روغن حیوانی و وعده های غذایی مجزا همراه با شتر سواری و گردش در نقاط جالب و دیدنی به همراه راهنما، هر 24 ساعت، کمتر از بیست هزار تومان است و اساسا کویریان بر عکس بسیاری از نقاط حاصل خیز کشور که امروز جولانگاه دلالان و نومن کلاچرها شده و پولهای هنگفتی بابت اسکان از مسافران می گیرند، بسیار ارزان و مناسب است امیدواریم در آینده نیز اینگونه باقی بماند و به سرنوشت شهرهای شمالی دچار نشود که یک ساحل آزاد و تمیز برای مسافران عبوری به ندرت در آن یافت می شود و گاه هزینه های سرسام آور، آدم را از سفر منصرف می کند و اعصاب ها را برهم می ریزد.
پس شتاب کنید و در قالب تورهای خانوادگی، دانش آموزی، دانشجویی و تورهای همکاران این مناطق را درنوردید و از مواهب خدادادی لذت ببرید.

زمان سفر:
بهترین زمان برای سفر به کویر فصل بهار، پائیز و زمستان به خصوص اسفند، فروردین و نیمه اول اردیبهشت ماه است، اما برای رفتن به کویر ماههای تیر و مرداد توصیه نمی شود، هر چند که این دیار هر فصلش زیبائی و جاذبه ی خاص خودش را دارد.
مسیرهای دسترسی
1- اما از تهران چگونه می توان دسترسی یافت: تهران، سمنان، دامغان، و تغییر مسیر به طرف جنوب و از جاده معلمان به سمت جندق و روستای مصر و فرحزاد دایره کامل از دیدنیها در انتظار شما است.
2- از اصفهان از سمت شرق – نائین – جندق و روستای مصر
3 – مسیر جاده خاکی جندق به روستای مصر به طول 45 کیلومتر
4 – مسیر جاده خاکی – آسفالته در 15 کیلومتری غرب شهرستان خور به طول 50 کیلومتر تا روستای مصر است .
5- یک مسیر فرعی هم به روستای مصر منتهی می شود از عروسان جدا میشد در این مسیر رملهای بیابان جاده را پوشانده و گاه جاده گم شده، ولی همین رملها هم بسیار دیدنی است با توجه به نقشه و همچنین راهنماییهای افراد محلی عبور از آن میسر است. و کسانی که این مسیر را انتخاب می کنند پیاده روی سختی در انتظارشان است در این مسیر آب انبار زیبایی هم وجود دارد.

نگینی بر انگشتری شوره زار
نقاط دیدنی:
کمتر به جاذبه های توریستی این مکان توجه شده اینجا یک منطقه توریستی محسوب میشود، آنچه موجب معروفیت آن شده طبیعت کویری و خارق العاده این خطه از کشور است و البته رصدگاهی زیبا که آسمانی پر ستاره بر فراز خود دارد.
از نقاط دیدنی این منطقه می توان به نیزاری در 6 کیلومتری شرق مصر اشاره کرد که در اثر سیل سالهای قبل و پساب آب کشاورزی پدید آمده است . این نیزار دارای نی های بلند می باشد که ارتفاع بعضی از آنها به 4 متر می رسد . آب این نیزار آبشخور حیوانات منطقه است، که این بر جذابیت های دیداری این منطقه افزوده است؛ مکانی که وجود اشکال شنی مواج و لغزان و رملهای پرارتفاع آن دیدنی و لمس کردنی است.
چند کیلومتر از فرحزاد که به شمال رفتیم چال سلکنون خود می نمایاند، در یک قسمتی از آن در این فصل حالت باتلاقی داشت که اثر آن مشخص بود و خودرویی در آن گرفتار شده بود، بعد از این چاله، چاله کوچکتر دیگری نیز هستد، آنچه بسیار دیدنی بود اینکه رد پای ما با وزش نسیم ملایم و حرکت آرام و غیرمحسوس شن ها و ماسه بادی ها محو می شد و کویر آرام، اما به سرعت! خود را باز می یافت. آن سوی این منطقه شهرهای معلمان و دامغان است.
– عروسان با نخل های سبزش و محمد آباد کوره گز روستایی چسبیده به کویر مرکزی از دیگر مناطق دیدنی این منطقه است تا چشم کار میکرد نمکزارهای کویر بود و سفید، این روستا همچون نگینی در این شوره زار. خانه هایی که رملهای بیابان، آنها را پوشانده بود، خود می نمایاند.
از دیگر دیدنیها و شگفتیهای مسیر امیرآباد به مصر و به خصوص روستای مصر به فرحزاد در فصول بهار و تابستان تضاد جالبی است بین مزرعه، بیشه و کویر که در مجاور تپه های شنی خوشه های طلایی گندم می درخشد و مناظر بدیعی را خلق کرده است.
گله های شتر و شترسواری درلابه لای تپه های ماسه ای مصریکی دیگر از جاذبه های دیدنی و به یاد ماندنی کویر است.
در محل دریاچه نمک خور، واقع در 50 کیلومتری جاده خور- طبس، به هنگام غروب خورشید، آسمان و زمین یکپارچه به سرخی می گراید و دیدن غروب این منطقه معروف است، هر چند، شفق و فلق در هر نقطه از کویر دیدنی است اما در محل دریاچه خور لذت دیگری دارد. و دیدار از روستاهای محمدآباد کوره گز، عروسان و جاده کاروان گذر عروسان بیدستان هم عمیق و بجاست.
از سوغات این روستا، ماست محلی، کشک تازه و نسائیده، رب انار، شیره ی خرما و شیر شتر را فراموش نکنید.

پایان سفر
افسون کویر بی‌شک هر علاقمندی را به آنجا می‌کشاند. ناگفته‌های کویر فراوان است به خود قول می دهیم هراز چند گاهی در رکاب کویر، عشق را تجربه و درس زندگی و استقامت بیاموزیم.
هم اکنون مردم محل دیدگاه خوبی نسبت به مسافران، محققان و علاقمندان و گردشگران دارند، امید است که دیدگاه مثبت اهالی منطقه با رفتار خوب مسافرین حفظ بماند.
همچنین تمام گروههای از گردشگران و گروه های علمی و نجومی باید تلاش کنند تا در بهبود وضعیت مسیر منطقه حداکثر سعی خود را داشته باشند تا مشکلاتی که برای تردد در این مسیرهای خاکی وجود دارد از بین برود و با ارائه گزارش های خود به رسانه ها و ارگانهای مربوطه مسئولان را از مشکلات منطقه آگاه سازند و به ساکنان این مناطق دورافتاده در این زمینه یاری رسانند.
در پایان همت زنان و مردانی که باعث شده حداقل این روستاها به سرنوشت بسیاری از روستاهای ایران که ساکنان آن به شهرها مهاجرت می کنند و مشکلاتی را برای خود و شهرنشینان بوجود می آورند، دچار نشود را ارج می نهیم به این اراده مردان و زنان کویر دستمریزاد می گوییم و تلاششان را پاس می داریم.
خدایشان موفق دارد