باغ انگورستان ملک، اصفهان

این باغ انگور در زمان حکومت نادر شاه افشار به عنوان مالیات از مردم گرفته شد و در دوره ناصرالدین شاه قاجار به تملک مسئول امور مالی حکومت اصفهان، یعنی پدر حاج محمد ابراهیم ملک التّجار درآمد. 

بعدها حاج ابراهیم خان بنای انگورستان را به منظور برگزاری مراسم عزاداری و تعزیه احداث کرد. وقف ‌نامه این بنا دارای تاریخ 1341 هـ.ق می‌باشد و معمار سازنده آن استاد حسین ‌چی بوده است. در طول زمان قسمتهای مختلفی از انگورستان تخریب شده و بخشهایی از آن در سال 1333 هـ‌ . ق طی تعریض خیابان ملک از بین رفته است. باقیمانده بنا در شمال یک حیاط وسیع واقع شده و شامل یک حیاط مرکزی و یک سفره‌ خانه است که مساحتی نزدیک به هم دارند. سفره ‌خانه تمامی جبهه جنوبی این حیاط را در بر می ‌گیرد و توسط یک ارسی وسیع به آن مشرف می ‌گردد. فضای این سفره ‌خانه از سوی دیگر توسط یک ارسی هفت دهنه به حیاط جنوبی بنا باز می‌شود. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و بعدها حیاط مرکزی نیز با سقفی به همین ارتفاع پوشیده شده است. بدین ترتیب با باز شدن ارسی ‌های سفره‌ خانه، فضایی یکپارچه شامل سفره ‌خانه ‌و حیاط سرپوشیده بدست می‌آید. همچنین از پشت بام حیاط و فضاهای سه جبهه دیگر آن برای انجام مراسم تعزیه استفاده می‌شده است. یک نورگیر بزرگ هشت ضلعی در سقف حیاط و پنجره‌های سراسری بالای دیوارهای آن روشنایی ‌این فضا را تأمین می ‌کند. 

جبهه شمالی حیاط سرپوشیده، یک تالار پنج دری قرار دارد که بنا بر وصیت ابراهیم خان، وی و همسرش در آن به خاک سپرده شده‌اند. یک فضای وسیع سراسر جبهه غربی این حیاط را فرا گرفته که به نظر می ‌رسد از ادغام سه اتاق سه دری مجاور یکدیگر پدید آمده است. دو اتاق سه دری جبهه شرقی حیاط سرپوشیده نیز به همین صورت با یکدیگر ترکیب شده‌اند. مجموعه فضاهای حیاط سرپوشیده، سفره ‌خانه، اتاق مقبره و د یگر اتاق‌های اطراف حیاط داری تزئینات فراوان گچبری، آینه ‌کاری و کاشیکاری هستند. ستون‌های میانه فضای سفره‌ خانه و حیاط دارای روکش‌های چوبی و پایه و سر ستون‌های تزئینی می‌باشند. زیرزمین بزرگی در زیر فضای سفره‌ خانه وجود دارد که از طریق نورگیرهایی مشبک از حیاط جنوبی خانه نور می‌گیرد.

بخش شرقی خانه به فضاهای خدماتی از جمله حمام، آشپزخانه، انبارها و یک حیاط خلوت اختصاص دارد. در گوشه جنوب شرقی بنا حمامی واقع شده است که دارای سکوهایی در اطراف و سقفی گنبدی است. دو ورودی خانه به حیاط جنوبی آن باز می ‌شوند که یکی از آنها مستقیماً از حیاط جنوبی به فضای سفره ‌خانه و دیگری پس از عبور از چند فضا به حیاط سرپوشیده، زیرزمین و سایر فضاها راه می ‌یابد.

این بنا در محله شیخ یوسف، خیابان ملک واقع است.

 

نظرات بسته شده است.