باغ‌های تاریخی ایران

باغ مینو، شیراز

By گروه کویرها و بیابان‌های ایران

January 30, 2012

باغ «مینو» از نظر شیوه‌ باغ‌سازی، یکی از نمونه‌های منحصربه‌فرد باغ‌های حدود 80سال قبل است و یکی از معماران شاخص شیراز، مرحوم ابوالقاسم مهندسی آن را بنا کرده است. این باغ به یکی از افراد خیر استان فارس مرحوم محمد نمازی متعلق بود که محوطه‌ها و بناهای متعددی را وقف کرده است و خود نیز در عمارت این باغ زندگی می‌کرد. طراحی باغ به‌گونه‌ای است که با ورود از در اصلی، با فضاسازی خاص معمار به بنا می‌رسیم. با آن‌که معمار تحت تأثیر معماران اروپایی بوده است، تمام خصوصیت‌های ایرانی در باغ و ساختمان آن دیده می‌شود. در بنا، فضاهای اندرونی و بیرونی، نه به سبک دوران قاجار، بلکه به‌شکلی جدید ساخته شده‌اند. در آن زمان، کارشناسان و مسئولان از آن چه در این باغ رخ می‌داد و حذف یک دوره از معماری ایرانی در صورت انجام ساخت‌وساز، اظهار نگرانی کردند.

پس از انقلاب، باغ مصادره شد و در اختیار بنیاد شهید قرار گرفت. مدتی هم از آن به‌عنوان مهمان‌سرا و اداره استفاده می‌شد. بعدها به‌دلیل کمبود فضای آموزشی در جریان تأسیس مدرسه‌های شاهد که طرح آن از سوی بنیاد شهید اجرا می‌شد، در بخشی از باغ، مدرسه‌سازی شد. پس از آن، تعدادی از اموال مصادره‌ای را در زمان انقلاب بررسی کردند و املاکی را مانند باغ «مینو» به صاحبان‌شان پس دادند. ورثه‌ مرحوم محمد نمازی پس از تحویل باغ، یکی از مدرسه‌های داخل آن را تخریب کردند و حتی مدتی به ترمیم بنا پرداختند تا دوباره در آن جا زندگی کنند؛ ولی به هر دلیل، تصمیم گرفتند آن ملک را بفروشند. همچنین در آن زمان، مدیر بافت تاریخی شیراز تأکید کرده بود که در مقابل ساخت‌وساز در باغ «مینو» مقاومت می‌شود و در نهایت، این باغ همراه عمارت تاریخی‌اش در فهرست آثار ملی باقی ماند.

محوطه و باغ مینو مربوط به دوره پهلوی است و در شیراز، ضلع غربی خیابان خیام واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۷۸۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.