شهر باستانی پاسارگاد,پایتخت کوروش کبیر اکنون در کنار روستای مادر سلیمان در 138 کیلومتری شیراز،با فاصلهسه کیلومتری جاده اصلی شیراز به اصفهان قرار دارد. برای ورود به دشت مرغاب « دشت مرغ آبی»،از سمت شمال و از پهنهعریان ده بید،باید نمای جدیدی را پذیرا بود. بعد از منظرهناقص قبلی با موانع سنگ آهکی به شدت فرسایش یافته ،زمین وسیع و هموار شده،ردیف بلند سپیدارها و بیدها نشان از وجود چشمه سارهای لبریز از آب دارد و قطعات وسیع زمین زراعی برای نخستین بار ظاهر میشود، درهکوچک مرغاب 25 کیلومتر طول و حدود 12 کیلومتر عرض دارد و تمامی باریکه کشت شدهآن تقسیم بندی شده و تا زمینهای مرودشت در جنوب آن پیوند میخورد. حاشیهاین دشت را دورنمایی از تپه ها با شیب ملایم،احاطه کرده است.سرمایهاصلی دشت پاسارگاد جدا از خاک رسوبی حاصلخیزش رودخانه آن میباشد، رود پلوار ( در ایران باستان از آن به عنوان «رود مادی» و یونانیان «مدوس» یاد کردهاند.) که در شمال،از نزدیکی دهی که در قدیم آن را پرواب میخوانده اند،در 50 کیلومتری غرب ده بید،سرچشمه گرفته و پس از گذر از دشت پاسارگاد در 15 کیلومتری تخت جمشید به رود کر میپیوندد و به دریاچهبختگان (نیریز) میریزد.
باغ پاسارگاد ریشه باغ‌های ایرانی است و خلق باغ ایرانی که تاریخ آن به زمان هخامنشیان برمی‌گردد، در پاسارگاد اتفاق افتاده است. در زمان ساخت این باغ، کوروش دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و درخت‌ها نیز به چه شکل کاشته شوند، یعنی هندسی‌سازی باغ و شکل و شمایل آن از نگاهی که کوروش به باغ ایرانی داشته گرفته شده است. آثاری در تخت جمشید پیدا شده‌اند که نشان می‌دهند، احتمالا باغ جلوی صفه قرار داشته و سپس در دوره ساسانیان باغ‌ها در جلوی کاخ‌ها و معابد شکل گرفتند و این موضوع در دوره اسلامی نیز ادامه می‌یابد که الگوی تمام این‌ها باغ پاسارگاد بوده است.
پاسارگاد مرکز شاهنشاهی کوروش بزرگ بود و در اینجا بود که باغ های ایرانی پا گرفتند. باغ های ایرانی در اساس پروژه ای هخامنشی بودند که سپس با کمک مفهوم بابلی-آشوری باغ بازبینی شده و گسترش یافتند. نتیجه نهایی این گسترش پردیس یا باغ ایرانی بود. عبارت پردیس ریشه ایرانی دارد و اصلا به محوطه های شکار پادشاهان ماد اطلاق می شد.
باغ های ایرانی پاسارگاد برپایه یک سری اصول ریاضی و هندسی طراحی شدند. 900 متر کانال برکنده از سنگ آهک ساخته شد تا آب را به سرتاسر باغ برساند. این یک سیستم آبیاری پیچیده بود که کانال های آبی سنگی و خندق هایی باز در آن در نظر گرفته شده بود تا حوضچه های کوچکی که در هر 15 متر باغ تعبیه شده بودند را سیراب کند.
در باغ پاسارگاد یک جریان پیش‌ساختگی سنگ مطرح بوده که در جوی‌های تزیینی که دور باغ قرار می‌گیرند، وجود داشته‌اند. بخشی از باغ نیز که اکنون ثبت جهانی شده است، کف‌های سنگی با تعدادی حوضچه داشته که تکنولوژی برتری برای جریان آب‌رسانی نیز در آن وجود داشته است. علاوه بر این‌ها، گونه‌های درختی بومی جالبی موجود بوده‌اند که باید تحقیقات بیشتری با هدف گیاه‌باستان‌شناختی در این‌باره انجام شود.
باغ پاسارگاد در قلب عرصه پاسارگاد قرار دارد و معماری و نظام باغ‌سازی کلاسیک ایرانی از اینجا آغاز میشود. به همین دلیل، باغ پاسارگاد به‌عنوان مادر باغ ایرانی در پرونده مطرح شد و هشت باغ دیگر به آن پیوستند، زیرا موضوع پرونده، ثبت زنجیره‌ای است و باید سیر تحول باغ و چگونگی آغاز آن ارائه شود.
مجموعه پاسارگاد در واقع محل هم آرایی و همزیستی فنون مهندسی عمران ایران (ماد و پارسی)، آسیای صغیر (مثلا ایونی ها) و میانرودانی بود. این مجموعه سرآغاز پروژه های دیگری از جمله شهر-کاخ پرسپولیس و سایر اماکن هخامنشی چون کاخی که به تازگی در تنگه بلاغی کشف شد بود. به طور قطع باغ ایرانی در دوران ایران پس از اسلام به حیات خود ادامه داد. طراحی عمارت کلاه فرنگی شاه عباس بزرگ (سلطنت: 1629-1588 میلادی) پادشاه دودمان صفوی (1736-1503 میلادی) بر اساس همین باغ است.
نظرات بسته شده است.