برج کاشانه، بسطام
برج کاشانه بسطام برج بلند و زیبایی در جنوب بسطام و جنوب خاوری مسجد جامع بسطام است. ارتفاع این برج از درون ۲۴ متر و از بیرون نزدیک به ۲۰ متر است. شکل خارجی آن چند ضلعی منتظم سی ضلعی است. در بالای برج دو حاشیه از آجرها بزرگ وجود دارد که بر روی آن مطالبی نوشته شده است. در ضلع جنوب غربی این برج روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی خوانده میشود. سقف برج به گذشت زمان فرو ریخته بوده که در دورههای بعد به تعمیر آن اقدام شده است. از تاریخ بنای این برج آگاهی درستی در دست نیست. اهالی بسطام گویند که این برج آتشکده زردشتیان قبل از اسلام بوده است. برخی از شرقشناسان از جمله آندره گدار بر این گمان است که این بنا از آثار غازانخان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است.
برج کاشانه بسطام از بناهای تاریخی قرن هفتم و هشتم هجری است. تاریخ بنای برج کاشانه بر اساس کتیبه سر در ورودی، سال 700 قمری است. در دورههای بعد از اسلام، از این برج برای دیدهبانی بسطام استفاده میشد. با توجه به اسلوب ساختمان و عوامل دیگر به نظر میرسد؛ این بنا به رصدخانه بسیار شبیه است.