بررسی سایت گل فشانی گتان شهرستان جاسک

گل‌فشان یک پدیده طبیعى و دیدنى است که معمولا به صورت یک  سیماى گنبدى‌شکل و در بعضى مواقع به صورت حوضچه‌اى یافت مى‌شوند. این گل‌فشان‌ها مخلوطى از آب، گل و گاز هستند و کاربردهاى زیادى از جمله جاذبه گردشگرى، گل درمانى، تأمین عناصر کمیاب بدن و استفاده در کوزه‌گرى دارند. این شکل‌ها در بیشتر نقاط دنیا  به‌ویژه در کمربند آلپ و هیمالیا قابل مشاهده است و در ایران، بیشتر در جلگه‌هاى ساحلى دریاى خزر و دریاى عمان دیده مى‌شوند.

در استان هرمزگان قبلا  فقط یک یا دو گل‌فشان بین جاسک و میناب  شناسایى شده بود. این پدیده‌های زیبا و منحصر به فرد، نیازمند توجه بیشتر در صنعت گردشگری هستند  باید آن‌را مهم‌ترین پدیده زمین گردشگرى  سواحل شمالی دریای عمان معرفی کرد. در این پژوهش، پس از گرد‌آورى اطلاعات و داده‌هاى دفترى شامل نقشه‌هاى توپوگرافى، زمین‌شناسى، داده‌هاى ماهواره‌اى IRS و عکس‌هاى هوایى، بررسى‌هاى دور‌سنجى انجام شد و سپس با مطالعات صحرایى و کنترل زمینى، شناسایى گل‌فشان‌ها کامل شد. در عملیات صحرایى از هر گل‌فشان یک نمونه رسوب برداشت و تجریه  عناصر اصلى، فرعی و  جزئى توسط دستگاه ICP-OES بر روى آن انجام شد. نزدیک به 30 گل‌فشان بزرگ و کوچک فعال در خاور تنگه هرمز در محدوده کوه گوک و 6 گل‌فشان در محدوده روستاهای گتان و توجک شناسایى و بررسى شد، که پیش از این معرفى نشده بودند. بزرگ‌ترین گل‌فشان، دارای مخروطی با ارتفاع 73 متر از سطح زمین‌های اطراف در محدوده روستاهای گتان  و کوچک‌ترین آن دارای مخروطی با ارتفاع کمتر از یک متر در محدوده  گوک است.

همچنین مطالعات ژئوشیمی یا تعیین مقدار عناصر موجود در رسوبات برای کلیه گل‌فشان‌ها انجام شد.از آنجا که وجود این پدیده ژئومرفولوژیکی در هر منطقه نشانه فعالیت زمین‌ساخت آن منطقه است، بنابراین احتمال رخداد زمین‌لرزه خفیف و گسل‌خوردگی وجود دارد که این امر باید در احداث ساختمان‌ها و سازه‌های  ثابت، مانند پل‌ها لحاظ شود. همچنین گل‌های خارج شده از آنها می‌تواند تا حدی مشخص‌کننده وضعیت درونی زمین  باشد. گل‌فشان‌ها به‌عنوان شاخص میدان‌هاى گازى و نفتى شناخته شده‌اند و از آنها  براى پیش‌بینى وجود میدان‌هاى نفتى و گازى در اعماق زمین  استفاده مى‌شود.