| نام انگلیسی : shadegan wetland
نام فارسی : تالاب شادگان |
 |
تالاب شادگان در موقعیت جغرافیایی N3029 E4845 در استان خوزستان واقع است. این تالاب در جنوب غربی ایران در جنوب شهر شادگان در استان خوزستان واقع شده‌است. در همایش تالابهای جهان که در رامسر برگزار شد تصمیم گرفته شد که سه تالاب شادگان، خورموسی و خور الامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود.
مشخصات
پهناوری: حدود ۴۰۰ هزار هکتار
پناهگاه حیات وحش: ۳۲۷۷۶۵ هکتار
محل: واقع در جنوب غربی ایران و جنوب جلگه خوزستان حد فاصل شهرستان های شادگان ، آبادان ، ماهشهر از ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۵۰ دقیقه و ۳۰ درجه و۱۷ دقیقه تا ۳۰ درجه و ۵۸ دقیقه
راه‌های دسترسی: اتوبان اهواز به آبادان در ضلع غربی تالاب و پناهگاه حیات وحش شادگان از محل سه راه دارخوین تا ابتدای ورودی شهر شادگان و از سه راه دارخوین تا ابتدای ورودی شهر آبادان- جاده آسفالته آبادان ماهشهر که از وسط تالاب و پناهگاه عبور می‌کند.
آب وارده از رودخانه جراحی به این تالاب: سالانه حدود ۹۰۰ میلیون متر مکعب
مختصات: ۴۸ درجه و ۴۵ دقیقه شرقی (E) و ۳۰ درجه و ۳۰ دقیقه شمالی (N)
شماره ثبت در فهرست تالابهای بین المللی کنوانسیون رامسر (تاریخ ۲۳/۶/۱۹۷۵) به شماره ثبت ۲۱R۰۰۶.
گونه‌های زیستی:
تاکنون ۱۵۲ گونه پرنده و۴۰ گونه پستاندار بوده که مهمترین آنها دلفین بینی بطری با نام علمی tursiops truncatus است که با حرکات نمایشی زیبا ، بسیار دیدنی است. این حیوان در دهانه خلیج فارس و خور موسی به راحتی قابل مشاهده است مهمترین پستانداران تالاب بین المللی شادگان عبارت‌اند از :
- گراز: با نام محلی خنزیر، ونام علمی sus scrofa
- گربه جنگلی با نام محلی بزون و نام علمی felis chaus
- شنگ بانام محلی چلیب المای و نام علمی lutra lutra
- گرگ بانام محلی ذئب و نام علمی canis lupus
- دلفین با نام محلی دلفین و نام علمی tursiops truncatus
تالاب شادگان (با مساحت ۵۳۷۷۰۰ هکتار) یک سیستم زیست محیطی وسیع متشکل از تالابهای شیرین و شور، به علاوه خلیج جزر و مدی خور موسی و جزایر آن است. تالاب در پایین دست حوضه رودخانه جراحی بین شهرهای شادگان، آبادان و ماهشهر در استان خوزستان قرار داشته و در سمت پائین دست، به خلیج فارس می پیوندد. تالاب شادگان بزرگترین رامسر سایت ایران بوده که در سال ۱۹۷۵ (۱۳۵۴) به ثبت رسیده و به عنوان یک تالاب مهم بین المللی شناخته شده، از تنوع زیستی غنی ای برخوردار می باشد. در مطالعات سال ۱۳۸۱ ،۱۷ جامعه اصلی گیاهی متشکل از ۱۱۰ گونه گیاهی در محدوده تالاب (شامل جزایر خور موسی) شناسایی شده اند. همچنین این تالاب به دلیل تنوع جانوری اش از نظر بین المللی بسیار معروف و با اهمیت است و تا کنون حدود ۳۱۱ گونه جانوری در حاشیه این تالاب شناسائی شده است.
از ویژگیهای مهم و بی نظیر تالاب شادگان می توان به مقیاس بزرگ، طبیعی بودن، تنوع زیستگاهی، و نقشی که در تامین معاش ساکنین محلی ایفا می نماید اشاره نمود. سه شهر بزرگ شادگان، آبادان و ماهشهر در حاشیه این تالاب قرار گرفته و تعدادی روستا نیز در مجاورت آن قرار دارند و دو روستا نیز در داخل این تالاب قرار گرفته اند. جمعیت شهر شادگان و روستاهای اطراف از نظر تاریخی برای تامین معاش وابسته به تالاب هستند. بخش عمده جمعیت این شهرها و روستاها عرب هستند که به کشت محصولات کشاورزی و خرما و دامداری به عنوان منابع اصلی اشتغال و تامین درآمد می پردازند. دامداری (گاومیش)، ماهیگیری، شکار پرنده، نی بری و برداشت علوفه منافعی هستند که از این تالاب نصیب مردم می شود. از مهمترین تهدیدات این تالاب می توان به جریانات ورودی زهکش ها، آلودگی آب، کاهش جریانهای سیلابی، تغییرات اقلیمی/ خشکسالی طولانی مدت، معرفی گونه های غیربومی، نشت مواد نفتی از لولهها و اختلال و ایجاد مزاحمت برای حیات وحش اشاره نمود.
پوشش گیاهی
در بخش آب شیرین تالاب، پوشش گیاهی متنوع و انبوهی رشد یافته که ویژگی خاصی به آن بخشیده و محل بسیار مناسبی برای گذراندن ایام پرندگان مهاجر گردیده است. منطقه آب شور تالاب فاقد پوشش گیاهی است. آن قسمت از تالاب که در جنوب جاده آبادان- ماهشهر واقع است. بدلیل نزدیکی به خلیج فارس و تأثیرات جزر و مد دریا و وسعت شوره زار، دارای پوشش گیاهی ۲۵% و در بعضی از نقاط فاقد پوشش گیاهی است. در قسمت جنـوبی گونه های غالب را علف شور و گیاهان تیره ی گرامینه تشکیل می دهـد و درقسمت شمال جاده آبادان- ماهشهر پوشش گیاهی مطلوب حدود %۹۰-۸۰ و گونه های غالب، جگن و لوئی و گیاهان علفی تیره گرامینه می باشد. بـه طور کـلی پوشش گیـاهی داخل تـالاب از گیـاهان هیگروفیت و مزوفیت دائـمی و فصلی وپوشش گیاهان اراضی حواشی آن به جز نخلستان ها و زمین های زراعی از اجتماعات گیاهان هالوفیت تشکیل شده است
رویش گیاهان آبزی و آبدوست
پوشش عمده هور شادگان، منطقه ی وسیعی از رویش Shoenoplectus Typha است که دور تا دور آن را به صورت نواری در برگرفته است. این رویش از ماه های اسفند تا آبان به شرط وجود آب کافی در تالاب فعال می باشد و در بقیه ی ماه های سال بویژه در زمستان، قسمت های هوایی خود را از دست می دهد و فقط ریزوم یا قسمت های زیرزمینی آن به شکل غیرفعال باقی می ماند.
رویش گیاهان هالوفیت و گزروفیت
رویش زمین های خشک و شن زارهای حواشی تالاب را گیاهان هالوفیت و گزروفیت تشکیل می‌دهند.
