تالاب شیدور

نام انگلیسی:  Shidor wetland     نام فارسی :  تالاب شیدور

جزیره غیر مسکونی شیدور که در شرق جزیره لاوان که در خلیج فارس واقع و به بهشت پرندگان معروف است، به همراه سواحل تالابی آن در سال1350 حفاظت شده اعلام شد. این منطقه در سال 1354 به پناهگاه حیات وحش تبدیل ودر سال 1378 نیز به عنوان تالاب و تپه مرجانی بین المللی شناخته شد. این جزیره شنی، صخره ای و مرجانی با مساحت 98 هکتار و دارای اقلیم فراخشک گرم است. شیدور یکی از محل های مناسب جوجه آوری انواع پرندگان از جمله کاکایی صورتی، پرستو های دریایی بد صدا و پشت دودی و همچنین تخم گذاری لاک پشت های منقار عقابی و سبز به شمار می آید. سسک دم دراز، چکاوک کاکلی، حوصیل خاکستری و انواع مارمولک ها و مارهای سمی از جمله جانوران این جزیره به شمار می آیند.

این جزیره در موقعیت جغرافیایی N264726 E532606 درغرب استان هرمزگان واقع گردیده است. یکی از جزایر ایرانی در خلیج فارس است.این جزیره غیرمسکونی است و از توابع شهرستان ابوموسی استان هرمزگان به شمار می‌آید. این جزیره از با ارزش ترین و مهم ترین پناهگاه‌های حیات وحش پرندگان، لاک‌پشت‌های دریایی، ماهی‌ها و دلفین‌ها در خلیج فارس است و جزء مناطق حفاظت شده کشور می‌باشد.

این جزیره غیر مسکونی است و هیچگونه فعالیت انسانی در آن مشاهده نمی گردد.ساختار بیشتر سواحل این جزیره صخر ه ای بوده به گونه ای که ضلع جنوبی ،غربی و بخشهای بیشتر ضلع شمالی را سواحلی به صورت صخر ه ای در بر گرفته است. به طور کلی می توان گفت:   جزیره ای مسطح (حداکثر ارتفاع 6 متر) و توده ای مرجانی می باشد که با خاک شنی – رسی پوشیده شده است.
چشمه یا آب سطحی در این جزیره وجود ندارد.میزان بارندگی بسیار کم و دمای آن در تابستان بطور متوسط 40 درجه سانتی گراد می باشد.در طول ساحل جنوبی ، غربی و شمال غربی جزیره صخره هایی با ارتفاع 2 متر ظاهر شده است . در گوشه جنوب شرقی آن ، صخره ها به شکل توده های در هم فرو رفته ای از تخته سنگها ، حتی در شرایط مد نیز دیده می شود. سایر نواحی ساحلی به صورت نوار ماسه ای باریکی است که تا شمال شرقی جزیره به شکل دماغه ای بلند امتداد می یابد.

پوشش گیاهی

پوشش گیاهی جزیره از نظر تنوع فقیر ولی از نظر تراکم غنی است. پوشش گیاهی سواحل کم‌پشت و تنک بوده و در مناطق مرکزی متراکم‌تر است بیشتر گونه‌های منطقه از انواع شورپسند و شن‌دوست می‌باشند این گونه‌ها عمدتاً از جنس‌های زیر هستند:

Salvadora , Atriplex , Sueda , Ephedra , Aeluropus , Sensio , Cyperus , Heliotropium , Erodium , Cistanche

جوامع گیاهی جزیره در بخش گودالی وسط جزیره بسیار متراکم می باشدکه بیشتر از جنس Sueda و Atriplex بوده که ارتفاع جامعه گیاهی جزیره حداکثر به 60 سانتی متر می رسد و در برخی نقاط جزیره تراکم پوشش گیاهی به 100% نیز  می رسد .

پراکنش جانوری
پرندگان : انواع پرستوهای دریایی شامل پرستوی دریایی گونه سفید ،   پرستو دریایی کاکلی کوچک، پرستو دریایی کاکلی بزرگ، پرستو دریایی پشت تیره ،  پرستو دریایی تیره،   پرستو دریایی معمولی جمعیت اصلی پرندگان جزیره را تشکیل می دهند این پرستوها هر ساله مقارن با اردیبهشت ماه وارد جزیره شده و پس از تخم گذاری و جوجه آوری اواخر مرداد ماه جزیره را ترک می کنند.
از دیگر  گونه های جوجه آور در جزیره می توان به  اگرت ساحلی اشاره کرد، که بخش کوچکی از جزیره را به خود اختصاص داده و می توان آن را در هر دو شکل سفید و خاکستری تیره در جزیره مشاهده نمود.حواصیل سبز و عقاب دریایی ماهیگیر از دیگر پرندگان این منطقه می باشند.  به طور کلی تاکــــنون دراین جزیره  10 گونه پرنده شناسایی شده است که به جز چکاوک کاکلی وسسک دم دراز ، بقیه مهاجر هستند.
خزندگان :
این جزیره همچنین یک زیستگاه مهم برای تخم ریزی لاک پشتهای دریای همانند لاک پشت منقار عقابی ولاک پشت سبزمحسوب می شود. ازجانوران دیگر این جزیره می توان خزندگانی نظیر سوسمار دم دراز بیابانی ، اسکینگ ایرانی، اسکینگ علفزار جنوبی، مار جعفری  را نام برد.
آبزیان:
این جزیره کوچک تنها آبسنگ مرجانی حفاظت شده ایران میباشد و در فهرست مهمترین آبسنگ های مرجانی اتحادیه بین المللی حفاظت و منابع طبیعی (IUCN) نیز ثبت شده است.
حداقل 19 گونه مرجان از 8 جنس و 6 خانواده در حاشیه جزایر استان هرمزگان از جمله جزیره شیدور گزارش شده است.
در جزیره شیدور پستانداران خشکزی تاکنون مشاهد نشده است لیکن پستانداران دریایی دارای تنوع خوبی بوده و شامل برخی نهنگها و دلفین ها مانند نهنگ براید و … می باشد.

پرندگان:

این منطقه از نظر زیستگاهی برای پرندگان بویژه پرستوهای دریایی اهمیت فراوانی دارد و از دیرباز بزرگترین محل زاد و ولد پرستوهای دریایی در ایران بوده و این پرندگان برای تولید مثل و جوجه آوری به این منطقه روی می آورند. این منطقه در برخی از سالها بیش از 600 هزار پرنده را در خود جای می دهد.