تفاوت دوزیستان با ماهی ها و خزندگان

دوزیستان رده ای از جانوران مهره دار می باشند که از نظر رده بندی ما بین ماهی ها و خزندگان قرار دارند. اختلافات قابل ملاحظه ای از نظر شکل ظاهری  در میان انواع  مختلف و زنده ی این رده وجود دارد ، به طو.ری که یک دوزیست مثل  یک ماهی ، پرنده ، یا یک پستاندار به آسانی تشخیص داده نمی شود. نظیر سایر رده های فوق الذکر صفت مشخصه ای وجود نداردکه بتوان به وسیله ی آن  دوزیستان را شناخت.

به هر حال ، دوزیستان به وسیله ی چندین صفت مهم به آسانی از ماهی ها تشخیص داده می شوند . دوزیستان معمولا دارای اندام ها حرکتی زوج می باشند که می توانند بر روی زمین حرکت کنند  ،آن ها همچنین دارای انگشت می باشند (اندام حرکتی 5 انگشتی ) ، باله ها و پرده های میان انگشتان آن ها فاقد اشعه ی استخوانی  است ( اگرچه ممکن است که نوزادان آن ها پرده یا باله های نرم داشته باشند . )به جز یک راسته ( راسته ی دوزیستان بدون  دست و پا ) ، دوزیستان امروزی فلس ندارند ، اما دارای پوست صاف و لیز  یا همراه با زگیل و تقریبا خشک می باشند. تمام ماهی ها ( به جز ماهی های دو تنفسی ) در تمام طول عمرشان به وسیله ی آب شش تنفس می کنند ، اما دو زیستان معمولا در مراحل ائلیه ی زندگی خود در آب زندگی کرده  و برای تبادل گاز های تنفسی از آب شش ها استفاده می نمایند. در دوران بلوغ  به وسیله ی شش ها تنفس کرده ، کم و بیش  برای زندگی  در خشکی تمایا یافته اند . از طرف دیگر اختلافات تشریحی خاصی در میان این دو رده از نظر اسکلت ، مخصوصا نوع مهره ها و کوندیل پس سر دیده می شود. قابل ذکر است که دوزیستان دارای سوراخ های داخل بینی  و یک استخوان رکابی هستند .

اختلاف کلی دوزیستان با خزندگان همیشه به آسانی معلوم نیست زیرا دوزیستان و خزندگان گاهی اوقات به طور کامل از نظر ریختی شبیه به هم هستند.به عنوان مثال دوزیستان و خزندگان اعضای حرکتی 5 انگشتی  دارند و یا سمندر ها ( دوزیستان )  و سوسمار ها ( خزندگان ) که هر دو دم و بدن کشیده ای دارند. در حقیقت ، بعضی از سمندر های معمولی را در اصطلاح عامیانه سوسمار می گویند. این مثال ها شباهت های ریختی برخی از گونه های  این دو رده را نشان می دهد.

ولی ، در حقیقت دوزیستان و خزندگان از نظر تمام صفات اساسی با یکدیگر تفاوت دترند. خزندگان ، به جای پوست کم و بیش  صاف و لیز ، بدنی پوشیده از فلس دارند  که فلس ها یکدیگر را می پوشانند . همانند حالتی که  در مار ها و سوسمار ها دیده می شوند. یا مثل لاک پشت ها  دارای لاک جعبه مانندی بوده ، و یا همچون کروکودیل ها و بسیاری از انواع منقرض  شده دارای صفحات استخوانی در پوست خود می باشند . علاوه بر این ، خزندگان بر خلاف دوزیستان در تمام طول عمر خود  به وسیله ی شش تنفس می کنند.( در موارد خاصی ، از دیواره ی حلق و کلوآک نیز برای تنفس کمک می گیرند.)

دوزیستان در آب تخم ریزی نموده ، تخم ها پس از مدتی تفریخ شده و لارو ها به وجود می آیند  که  از نظر ظاهر  با جانور بالغ تفاوت دارند و به طور کلی  برای زندگی در آب سازش پیدا کرده اند. خزندگان تخم های خود را در خشکی گذاشته ، نوزاد آن ها از نظر ریختی  مشابه والدین می باشند. نوزاد آن ها ضعیف و کوچک بوده  ، برای زندگی در خشکی  سازش می یابد  ، ( به جز مار ها  و لاک پشتان دریایی  که قسمت اعظم زندگیشان را در دریا می گذرانند )  دوزیستان و خزندگان  از نظر نوع مهره با هم فرق دارند . اسکلت دوزیستان فاقد دنده های جناغ سینه ای است ، هم چنین جناغ سینه  حقیقی ندارند. از طرف دیگر  دوزیستان دوکوندیل پس سری برای مفصل بندی جمجمه با ستون مهره ها دارند ، در حالی که خزندگان دارای یک کوندیل پس سسری می باشند.