جزیره اشک

نام جزیره:  جزیره اشک

این جزیره در موقعیت جغرافیایی N372545 E453200 قرار دارد. این جزیره در قسمت جنوبی کبودان، در 40 کیلومتری بندر گلمانخانه قرار دارد و وسعت آن معادل 2115 هکتار است. این جزیره یک چشمه آب شیرین دارد و یکی از جالب‌ترین زیستگاه‌های پرندگان بومی و مهاجر از جمله فلامینگو و تنجه به حساب می‌آید. جزیره اشک از نظر پوشش گیاهی شبیه جزیره کبودان است و گوزن زرد ایرانی که یکی از نادرترین گوزن‌های جهان است در ان زندگی می‌کند. این جزیره در محدوده پارک ملی دریاچه ارومیه قرار دارد و ورود به آن نیازمند مجوز تردد از سازمان حفاظت محیط زیست است.

در سال 1335 تصور می شد گونه گوزن زرد در ایران منقرض شده است اما به طور ناگهانی در همان سال تعداد محدودی از این گونه در اطراف رودخانه دز و کرخه که زیستگاه تاریخی گوزن زرد است ، مشاهده شد که مسیر روشنی را برای احیای دوباره جمعیت این گونه روشن کرد. بررسی ها نشان می دهد جزیره اشک نیز آب و هوای مناسبی داشته و قابلیت زیست گونه های در حال احیا را دارد. از این رو جزیره اشک برای احیای جمعیت گوزن زرد ایرانی در نظر گرفته شد. به دنبال آن ، جزیره اشک واقع در پارک ملی دریاچه ارومیه برای تبدیل به زیستگاهی منحصر به فرد با شرایط آب و هوایی مناسب که فاقد دشمن طبیعی برای این گونه از حیات وحش ایران بود ، انتخاب شد که این منطقه هم اکنون جمعیت قابل قبولی از جمعیت گوزن زرد ایرانی را در خود جای داده است.

به دلیل آن که ساختار این دریاچه آهکی است و میزان ارتفاع جزیره به سطح آن کم است ، در اثر نزولات آسمانی مواد آبرفتی به دریاچه وارد می شود و قطر رسوبات در کناره ها زیاد است و سنگها هم خیلی کم آب را در خود نگه می دارند و تنها یک چشمه قابل قبول در جزیره وجود دارد که کارشناسان و مسوولان با لوله کشی آب و ایجاد آبشخورهای مصنوعی شرایط مناسب را فراهم کرده اند.اگرچه در زمان خنکی هوا، حیوان آب موردنظر را از علفهای خنک مربوطه تهیه می کند و در غیر این صورت برای آب خوردن به آبشخورها نزدیک می شود.از این رو آبشخورها به علت آن که حیوان به آنها نزدیک می شود ، محل مناسبی برای مطالعه رفتارهای جانور است و عملیات زنده گیری و جابه جایی حیوان در همین منطقه انجام می شود.

پوشش گیاهی جزیره اشک در خلال سالهای 1356 و 1366 مورد مطالعه قرار گرفته و طی آن مجموعاً 198 گونه گیاهی از 149 جنس متعلق به 46 خانواده جمع آوری وشناسائی گردیده اند. 1% گونه ها متعلق به بازدانگان‘ 14% تک لپه ای و 85% از دو لپه ایها می باشند. در بین کلیه گونه های شناخته شده جزیره اشک 51.8% گیاهان یکساله‘ 3% گیاهان دوساله‘ 34.9% گیاهان چندساله علفی و یا دارای قاعده چوبی و 10.3% را درختان و درختچه ها تشکیل می دهند. اکثریت قریب به اتفاق فلور جزیره اشک را عناصر ایرانی – تورانی تشکیل داده و غالباً از نوع گیاهان هالوفیت و گزروفیت می باشند. خانواده های Caryophyllaceae, Chenopodiacecae, Labiatae, Leguminosae, Gramiceae, Compositae به ترتیب از نظر تعداد گونه فراوانترین بوده و مجموعاً 34.4% گونه ها را به خود اختصاص می دهند. سایر خانواده ها واجد کمتر از 10 گونه اند. از نظر فراوانی در بین جنسهای علفی و نیمه چوبی جزیره اشک‘ Artemisia, Aegilops, Senecio, Salsola و در بین درختچه ها و درختان Pistacia و Rhamnus از فراوانی بیشتری برخوردارند. در ترکیب پوشش گیاهی جزیره اشک رویشهای هالوفیتی نوار ساحل عمدتاً متشکل از Frackenia, Suaeda و Limonium آشکوب زیرین و رویش اصلی جزیره تشکیل از جوامع خالص یا مخلوط Artemisia, Salsola, Dianthus, Crucianella, Carex است که قسمت اعظم جزیره را در برگرفته و در مناطق خاصی‘ عمدتاً شیب ها و دره ها توسط آشکوب فوقانی و میانی Pistacia و Rhamnus همراهی می گردد. در قلل ارتفاعات رویش یکدستی از گراسها و بطور عمده Bromus, Hordeum, Poa و Aegilops دیده می شوند.