خاش

تقسیمات کشوری

شهرستان خاش با مساحت 23105 کیلومتر مربع در مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 180 کیلومتر است . این شهرستان دارای تعداد 2 مرکز شهری و 3 بخش ، 11 دهستان و 799 آبادی دارای سکنه است .

عوارض طبیعی

ارتفاعات ، رودخانه ها ، قنات ، چاه و چشمه ها ( اعم از فصلی و غیر فصلی ) سرچشمه رودخانه و منتهی به کوه تفتان از نظر تقسیم بندی حوزه ای آبریز ایران شهرستان خاش را 5 محدوده مطالعاتی در بر می گیرد که قمستهایی از سه حوزه آبریز اصلی یعنی حوزه های کویر ولت ، جازموریان و ماشکید را در بر می گیرد . این محدوده عبارتند از : 1- دشتهای خاش و پشتکوه از حوزه ماشکید 2- دشتهای گوهرکوه و آبخوان از حوزه آبریز کویر لوت 3- محدوده های ایرن دگان و کارواندر از حوزه آبریز جازموریان در این شهرستان تقریباً تمام بهره برداری آب توسط منابع آب زیرزمینی صورت می گیرد و رودخانه های منطقه عموماً فصلی می باشند .

منابع تامین آب و حوزه آبریز و شبکه رودخانه ها

آب این شهرستان ازطریق 918 حلقه چاه 393 رشته قنات 369 رشته چشمه با میزان آبدهی 294 میلیون متر مکعب و رودخانه های — و——با میزان آبدهی متوسط سالانه —- هزار میلیون متر مکعب تامین می شود.

اقلیم

شهرستان خاش دارای اقلیم گرم و خشک می باشد . میانگین بارش سالانه در این شهرستان 9/174 میلی متر و متوسط دمای آن از 7 درجه سانتیگراد الی 37 درجه سانتی گراد در تغییر است .

پیشینه تاریخی و گردشگری

خاش امروزی در نزدیکی شهر قدیمی خاش قرار دارد که تاریخ پیدایش آن به پیش از حکومت نادر می رسد . این شهر تا قبل از نادر شاه به علت ناامنی چندان اعتباری نداشت اما نادر شاه ضمن سرکوبی راهزنان ، این منطقه را امن کرد و بعدها قلعه هایی ساخته شد و بدین ترتیب خاش رو به توسعه و آبادانی گذاشت و از شکل یک روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهر بخود گرفت . – سرو کهنسال سنگان ،‌ قلعه حیدرآباد ، ناصری ، کمال آباد ، ایرندگان ،‌قلعه تفتان ، قبرستان هفتاد سال ، سرو کهنسال دهپابید ، بازارچه سرپوشیده ، مناره مسجد جامع .

زبان و مذهب

مردم شهرستان خاش به لهجه بلوچی تکلم می کنند و لهجه های زابلی و فارسی نیز رایج است . در این شهرستان 86/99درصد جمعیت آن را مسلمانان شیعه /سنی/تشکیل می دهند

موزه های مهم :

اماکن سیاحتی تاریخی و مراکز توریستی با ذکر جاذبه های گردشگری : 1- آتشفشان نیمه فعال تفتان 2- دریاچه سر دریا واقع در ارتفاعات تفتان 3- روستای کوشه 4- قلعه حیدرآباد 5- مسجد جامع .

شخصیت ها ، مشاهیر تاریخی و فرهنگی :

صنایع دستی :1- سوزن دوزی 2- سکه و آیینه دوزی 3- گلیم و پتش بافی 4- تولیدات حصیری 5- سیاه چادر بافی .

کشاورزی و منابع طبیعی و دامپروری :

در سال زراعی 83-1382 سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان خاش بالغ بر 25126 هکتار است که 7/15 درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می دهد . از این مقدار 4/34 درصد به کشت باغات و 6/65 درصد به زراعت های سالانه اختصاص دارد . محصولات عمده زراعی شهرستان غلات و نباتات علوفه ای می باشد . طی همان سال ، 27واحدصنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده است .همچنین میزان تولیدشیر،گوشت قرمز،گوشت مرغ وعسل به ترتیب2/11،7/1،9/1 و — هزار تن بوده است . لازم به ذکر است این شهرستان دارای 64 واحد پرورش ماهی با تولید —– تن می باشد . جنگل و مرتع

در سال 1382 شهرستان خاش ، 1865618 هکتار مرتع وجود داشته و مقدار علوفه قابل برداشت از این مراتع صفر تن بوده است .مساحت جنگل های طبیعی شهرستان 120000 هکتار و مساحت جنگل های مصنوعی نیز 365 هکتار می باشد .

صنعت و معدن :

تعداد صنایع موجود شهرستان خاش ، 31 واحد می باشد که تعداد – واحد آن در نقاط روستایی و تعداد – واحد بقیه در نقاط شهری مستقر می باشند . درسال 1382 تعداد 3 کارگاه فعال مسئولیت استخراج معادن را به عهده داشته که عمده ترین معادن موجود در سطح این شهرستان عبارتند از : آهک و مارن ، پوزولان ، لاشه ساختمانی ، تالک ، کرومیت . سهم شهرستان از کارگاه های معدنی فعال استان 20 درصد می باشد . میزان تولیدات اسمی سالانه گروه معدنی غیر فلزی 50000 تن می باشد که 41/2 درصد تولیدات معدنی کل استان را به خود اختصاص داده است .