|
نام فارسی: دره ویژ درون نام انگلیسی: Vizh Daroon valley
|
 |
دره ویژ درون در موقعیت جغرافیایی N3327 E4622 در استان ایلام واقع است. ویژ درون یکی از دره های بسیار زیبا و دیدنی ایلام است که درفاصله ۲۰ کیلومتری شهرستان ایلام و درکنار سد زیبای چم گردلان درنزدیک روستای مهر شهرستان ملکشاهی قراردارد. دیواره های سنگی و مرتفع دره که ارتفاع آن به بیش از صد متر می رسد، از دیر باز تا کنون با تنوع گیاهی و جانوری خود نظر گردشگران را به خود جلب کرده است.
شاعران ایلامی در وصف این دره شگفت انگیز شعرها سروده و با آوای دلنشین خویش خوانده اند. به علت وجود سد چم گردلان، امروز آب چندانی در مسیر دره وجود ندارد و تنها نشت آبهایی از سد در آن جاریست. این تنگه طی سالیان دراز در اثر حوادث طبیعی و زمین شناختی و نیز عبور سیلابهای مهیب به صورت شکافی عمیق در آمده است.
جنس سنگهای مسیر تنگه از آهک با ترکیبات کربنات کلسیم است. این سنگ ها به سازند آهکی آسماری تعلق دارند. منشا اولیه این اثر طبیعی ایجاد درز و شکاف بر اثر فعالیتهای تکتونیکی منطقه روی لایه های منطقه روی لایه های ضخیم آهک است. عملکرد پدیده فرسایش به ویژه انحلال، وضعیت توپوگرافی خاص، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش های بالا و پایین دست در کنار سایر عوامل طبیعی از جمله بارش و پوشش گیاهی متنوع دست به دست هم داده اند تا این اثر طبیعی شکل گیرد.
ویژ در زبان کردی به معنی عمیق و درون به معنی دره است. از این رو ترکیب واژگان ویژدرون به معنی دره عمیق با ارتفاع زیاد است. البته ویژ به معنی باد هم بکار برده می شود. وزش بادهای مداوم شاید دلیل نام گذاری این دره باشد. طول دره در حدود ۶ کیلومتر و در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. دسترسی به این دره از طریق جاده ارتباطی سد ایلام امکانپذیر است. دره در ضلع غربی سد واقع شده است.
