دریاچه بزنگان، سرخس

نام انگلیسی :  bazangan lake     نام فارسی :  دریاچه بزنگان

دریاچه بزنگان در موقعیت جغرافیایی E6029 N3618 در استان خراسان رضوی واقع است.  دریاچه بزنگان(bazangan)، در حاشیه روستای بزنگان، مرکز دهستان گل بی بی و روستایی از توابع بخش مرزداران شهرستان سرخس، استان خراسان رضوی است. و در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شهر سرخس قرار دارد. منطقه سالهاست که تحت مطالعه ونظارت بوده و اقدامات لازم جهت ارتقاء سطح و تبدیل آن به یکی ازمناطق چهارگانه به عمل آمده است.

مشخصات
این دریاچه با وسعتی حدود 500 هکتار( 52 هکتار سطح آبی ) و عمق متوسط 8 متر در 120 کیلومتری شرق مشهد و 4 کیلومتری شرق روستای بزنگان قرار گرفته است. منطقه دارای آب وهوای گرمسیری بوده و درجه حرارت هوا در تابستان به بیش از 30 درجه و سطح آب دریاچه تا 24 درجه سانتیگراد اندازه گیری شده است. منابع تغذیه آبی این دریاچه را تعدادی چشمه سطحی و عمقی و بارندگیهای سالانه تشکیل می دهد و بطور متوسط سالانه یک متر نوسان آبی دارد که عمده ترین عامل کاهش سطح آب تبخیر مستقیم می باشد.

ویژگیهای دریاچه
تشکیل آن بر روی سازندهای آهکی دوران دوم زمین شناسی که حاکی از قدمت ایجاد آن می باشد ارزش مطالعاتی قابل ملاحظه ای را از نظر زمین شناسی و دیرینه شناسی و مطالعات تغییر و تحولات محیطی منطقه درگذشته بوجود آورده است. بزرگترین آبگیر طبیعی استان با ویژگی آبهای دریایی می باشد. سطح دریاچه بخاطر بالابودن املاح آن هیچگاه یخ نمی بندد. وجود طبقات گرمایی که دریاچه را به سه زیستگاه با شرایط و گونه های زیستی متفاوت تقسیم نموده است این پدیده منظم گرمایی که عمدتاً در فصل تابستان در این دریاچه دیده می شود باعث می گردد در زمان گرم شدن هوا و بالارفتن درجه حرارت آب در تابستان سه طبقه مشخص گرمایی ایجاد گردد که طبقه زیرین با حدود یک سوم گرمای سطح آب محیط مناسبی را جهت زندگی ماهیان سرد آبی فراهم می نماید.

دریاچه در حال حاضر علیرغم نداشتن زیستگاه مناسب پرندگان آبزی سالیانه میزبان دهها نوع پرنده مهاجر آبزی از انواع اردکها، پلیکان، فلامینگو ، قو می باشد. آنقوت و چنگر از پرندگانی هستند که در این دریاچه تخم گذاری و زاد و ولد می نمایند. دریاچه از نظر مواد غذایی خودکفا بوده و دوران الیگو تروفیک را پشت سر نهاده و در ابتدای دوران ایو تروفیکی می باشد.سطح دریاچه در گذشته نه چندان دور بیش از دو برابر اندازه فعلی بوده و رسوبگذاری شدید قسمتهای شمالی را پر و از دریاچه جدا نموده است که در جهت احیاء و بهره وری معقول ضروری است مجدداً احیاء گردد.عمیق ترین نقطه دریاچه 12 متر و عمق متوسط آن 8 متر است.

از نظر پوشش گیاهی در دریاچه جلبکهای قهوه ای و در سواحل آن گز، پده، کلپوره، باریجه زیره سیاه و گیاهان یک ساله نظیر گرامینه ها قابل مشاهده است.از پرندگان دریاچه می توان مرغابی، حواصیل ، چنگر، آنقوت را نام برد. از نظرلیمنولوژیکی و شرایط اکولوژیکی، لب شور بودن آب دریاچه، تشکیلات طبقات گرمایی، رسوبگذاری ادوار گذشته و … ارزشهای مطالعاتی بسیاری برای محققین فراهم نموده است.