دق محمدآباد

نام انگلیسی :  mohammad-abad playa    

نام فارسی :  دق محمد آباد

دق محمدآباد  – محسن ادیب

دق محمد آباد در 82 کیلومتری جنوب غربی قاین در استان خراسان جنوبی قرار دارد. عرض این دق 10 کیلومتر  و طول آن در حدود 25 کیلومتر می باشد.عمده وسعت این دق پوشیده از خاکهای رسی سله بسته است که حوزه آبریز کوچکی را تشکیل میدهد. پوشش گیاهی منطقه بسیار ضعیف و عمدتا از گیاهان شورپسند (هالوفیت) گز و تاق می باشد.

در زیر به  رودخانه های فصلی که به این دق میریزند اشاره می شود :

رود شور پسکوه در بخش سده جاری بوده و بطور فصلی به دق محمد آباد می ریزد طولش 23 کیلومتر ارتفاع سرچشمه 1330 متر ارافع ریزشگاه حدود 1280 متر و شیب متوسط 2/0 درصد است. مسیر کلی آن جنوبی می باشد. این رودخانه از تلاقی رودهای سرخیج و تک آب چاه زرد در 37 کیلومتری جنوب غربی قاین تشکیل شده و پس از عبور از روستای محمدآباد به دق محمد آباد می ریزد.رود سرخیج در بخش سده جار یوبده و ریزابه شور رود است حوضه آبریزان دق محمد ابادو طولش 17 کیلومتر ارتفاع سرچشمه 1950 متر، ارتفاع ریزشگاه 1330 متر شیب متوسط 5/3 درصد است. مسیر کلی آن جنوبی بوده این رودخانه از دامنه وه سیاه در 32 کیلومتری باختر قاین سرچشمه می گیرد و سپس با رودخانه تک آب چاه زرد درهم آمیخته و به رود شور تبدیل می شود. رودکال اسبان این رود در بخش سده جاری بوده ریزابه کال سده حوضه ابریز آن دق محمد آباد و طولش 13 کیلومتر ارتفاع سرچشمه 1900 متر ارتفاع ریزشگاه 1500 متر شیب متوسط 3 درصد مسیر کلی شمال شرقی می باشد. کال سده در بخش سده جاری بوده ریزابه کال شور به دق محمد ابادمی ریزد طول 60 کیلومتر ارتفاع سرچشمه حدود 2100 متر ارتفاع ریزشگاه 1350 متر شیب متوسط 2/1 درصد و مسیر کلی باختری می باشد.این رودخانه از ریزابه هایی یکه همگی از کوههای سرگدار، سرخت، ایجند و بنوگی در 50 کیلومتری شمال شرقی بیرجند سرچشمه گرفته اند تشکیل می شود. نخست با کال مزداب و سپس با کال گروک درهم می امیزد و از جنوب سده گذشته و به روستای جلگه می رسد. سرانجام در روستای چاهک با کال کلوتک مخلوط شده و کال شور سده را تشکیل داده به دق محمد آباد می ریزد.

از جاذبه های طبیعی منطقه وجود ردپاهای جانوران عظیم الجثه است.وجود  ردپاها در لایه‌های متعدد گویای این مطلب است که این منطقه طی میلیون ها سال به طور پیوسته زیستگاه مناسبی برای این جانوران بوده است.
بنا به اظهار متخصصین زمین شناسی؛ این آثار بر روی واحدهای سنگی رخساره فلیش ایجاد شده و در حدود 50 میلیون سال قدمت دارند. تحلیل های آماری که بر روی 40 ردپا انجام شده است نشان گر وجود یک تناسب و هماهنگی بین تمامی جای پاها است. شکل کلی آن ها به صورت بیضی و اندازه بزرگ ترین جای پا 26× 42 سانتی متر و اندازه کوچک ترین جای پا 8× 12 سانتی متر است. حرکت جانوران به صورت گروهی و جهت حرکت آن ها در وضعیت فعلی محل از سوی خاور به باختر بوده است. ردپاها بر روی چندین لایه رسوبی مشاهده شده و واضح‌ترین جای پاها بر روی لایه سوم دیده شده است. این لایه‌ بر اثر فرسایش لایه‌های فوقانی به تازگی نمایان شده به همین دلیل جای پاها کاملاً سالم و بدون فرسایش حفظ شده است. ضخامت بیش تر و ماسه‌ای بودن این لایه در زمان تشکیل باعث شده تا بهتر، وزن این جانوران را تحمل نموده و جای پاها از عمق کم تری برخوردار باشد. از سوی دیگر به دلیل در معرض فرسایش بودن این سطح جای پاها فرسوده شده و از وضوح کم تری برخوردار است.
شناخت دقیق نوع و تیره این حیوانات ماقبل تاریخ مستلزم بررسی و مطالعات بیش تر است. ردپاها با توجه به ابعاد آن ممکن است متعلق به تیره‌ای از دایناسورها باشد که در صورت اثبات این نظر آثار فوق از قدمتی بالغ بر 50 میلیون سال برخوردار خواهد بود.

راه های دسترسی : مسیر شهرستان قائن به سمت جنوب تا روستای افریز و سپس جاده خاکی به سمت جنوب غربی تا روستای موسویه و سپس دو راهی به سمت چاه طلب (شمال غربی) و به سمت چاه غیاث جنوب غربی هر دو به دق محمد آباد میرسند.