استان سمنان به دلیل واقع شدن در مسیر شرق به غرب کشور “مشهد – تهران“ و عبور میلیون‌ها زائر آستان قدس رضوی، نقش مهمی در جلب گردشگران و زائرین دارد. از سوی دیگر وجود جاذبه‌ها و چشم اندازهای طبیعی حاشیه البرز و کویر مرکزی، وجود مناطق حفاظت شده حیات وحش، گونه‌های گیاهی و جانوری نادر در استان، اقلیم متنوع و آثار به جا مانده از تمدن‌های کهن ایرانی و عبور جاده ابریشم از این استان، سمنان را به یکی از مناطق مستعد برای جلب گردشگرهای ایرانی و خارجی تبدیل کرده که در صورت برنامه‌ریزی درست می‌توان به رونق گردشگری در این منطقه امیدوار شد.
استان سمنان با وسعتی برابر 96 هزار 816 کیلومتر مربع از شرق به استان خراسان از شمال به استانهای مازندران و گلستان، از غرب به استان تهران و قم و از جنوب به استان اصفهان محدود شده است.
شهرستان‌های این استان، سمنان، دامغان، شاهرود و گرمسار است و با آب‌های آزاد خلیج فارس و دریای خزر به ترتیب یکهزار و 600 و 400 کیلومتر فاصله دارد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، استان سمنان در دوران باستان از تقسیمان شانزده‌گانه اوستایی بود. در تمام دوره حکومت مادها و هخامنشیان این استان جزء ایالت پارت به شمار می‌رفت. این ایالت پیشرفت زیادی طی دوره‌ی ساسانیان داشته است.
سمنان در دوره‌های بعد از اسلام جز سرزمین تاریخی قومس (کومش) به شمار می‌آید، گذر جاده ابریشم از وسط استان سمنان، جاذبه و شکوه دیگری را در این بخش ایجاد کرده که یادآور تمدنی دیرین است.
«امکانات زیربنایی»
عبور شاهراه ترانزیتی اروپا، ایران، کشورهای آسیایی میانه از این استان و پل ارتباطی استانهای شمالی کشور با استانهای جنوبی و مرکزی کشور و بنادر خلیج فارس و نیز وجود شبکه فعال راه شوسه و راه‌آهن دو خطه، برق، پست، مخابرات و مراکز دانشگاهی از امتیازات مساعد و بالفعل استان به شمار می‌رود.
«جاذبه‌های طبیعی و تاریخی استان سمنان»
«ذخیره‌گاه زیستکره توران»
ایران دارای 9 ذخیره‌گاه زیستکره است و ذخیره‌گاه زیستکره توران با مساحت 1470640 هکتار بزرگترین ذخیره‌گاه زیستکره کشورمان محسوب می‌گردد.
این ذخیره‌گاه زیستکره در فاصله‌ی 140 کیلومتری جنوب شرقی شهر شاهرود در 28 کیلومتری جنوب شرقی مرکز بخش بیارجمند در شمال کویر مرکز ایران واقع است و با وجود 28 کال (مسیل) و 97 چشمه مهمترین کال منطقه‌ی کال‌شور است که از ارتفاعات بینالود در استان خراسان سرچشمه گرفته و به کویر منتهی می‌شود.
«غار دربند»
این غار یکی از بزرگترین غارهای استان است که در 3 کیلومتری جنوب شهمیرزاد و در شمال مهدیشهر واقع شده و مشرف به دره سرسبز و خرم دربند است.
مدخل غار به ارتفاع یک متر و 35 سانتی‌متر و عرض دو متر و 75 سانتی‌متر است. پس از عبور از دهانه و مدخل غار وارد دالانی به طول 24 متر و عرض متوسط 3 متر می‌شویم. فضای داخلی غار نسبتا ساده، بصورت تالارهای بیضی شکل است به طول 91 متر که عریض‌ترین قسمت آن 36 متر و بلندترین نقطه‌ی سقف آن به 20 متر می‌رسد. از این نظر یکی از زیباترین و تماشایی‌ترین غارهای ایران به شمار می‌رود. بلندترین ستون استالاگمیت با ارتفاع 12 متر و با قطر متوسط 2 متر و 85 سانتی‌متر است.
«چشمه‌علی دامغان»
این چشمه در 35 کیلومتری شمال دامغان قرار دارد. در زمان آغامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار در محل چشمه و چشمه علی دامغان، ساختمانهایی زیبا بنا شده است. چشمه‌علی شامل 2 قسمت است یکی عمارت قراول خانه که بنایی خشتی است و معماری آن به دوره‌ی صفوی مربوط می‌شود که در زمان آغامحمدخان قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفت و دیگری بنایی دو طبقه و آجری است که شالوده ی سنگی دارد و در داخل یک دریاچه طبیعی قرار گرفته است که به دوره‌ی فتحعلی شاه مربوط می‌شود.
کویرها
کویرها با وجود موقعیت نامناسب زیستی، دارای ویژگی‌هایی بی‌نظیر هستند که هر یک از این ویژگی‌ها در صورت برنامه‌ریزی و بهینه کردن ارزش‌های بالقوه آن می‌توانند به مناطقی جذاب تبدیل شوند. چراکه امروزه توریست کویر و آفتاب نتقاضیان زیادی را به ویژه در میان اروپاییان پیدا کرده است.
آسمان پر ستاره کویر برای شهرنشینان و طالبان مناظر بدیع، دیدنی و شگفت‌آور است. سکوت محض و آرامش کامل، مناظر و چشم اندازهای بدیع، سراب‌های اغوا کننده، زمین‌های سیاه و سفید، خاک‌های بر آمده، موزائیک‌های تشکیل شده از نمک لایه‌های نمکی برخاسته از زمین و سایر مناظر طبیعی و زیبا را فقط می‌توان در کویرها دید.
علاوه بر این کاخ‌ها، آب انبارها، قنات‌ها، مراکز زیارتی و مذهبی را در دل خود جای داده است که نشان از قدمت و دیرینگی زیست انسان در حواشی و محدوده‌های آن دارند.
بر پایه پژوهش‌های انجام شده، نیمه جنوبی استان سمنان که نواحی بیابانی و کویری است هر ساله مورد بازدید دانش پژوهان قرار می‌گیرد. ولی سایر مردم اززیبایی های آن بی خبرند. برای نمونه، کویر کهک در جنوب گرمسار با درختچه‌های اسفناج وحشی که به طور مصنوعی کشت شده‌اند و کویر حاج علی قلی در جنوب دامغان از جمله کویرهایی با ارزش‌های دیداری و جهانگردی هستند.
آشنا شدن با شیوه معیشت و خلق و خوی مردمان و ساکنان واحه‌ها که تفاوت فراوان با فرهنگ معیشت دیگر مناطق دارد، خود نوعی جاذبه برای کسانی است که مشتاق دیدن این گونه مناطق هستند.
بسیاری دیگر نیز به سیاحت در کویر و استفاده از شتر رغبت نشان می دهند. لذا برقراری تورهای کویر‌پیمایی با شتر برای استفاده جهانگردان در اکثر مناطق کویری و حاشیه آن در استان میسر است. این کار می‌تواند جهانگردان و ماجراجویان بی شماری را به سوی کویر‌های ایران جلب کند. از سوی دیگر قرار داشتن پارک ملی کویر نیز خود برجاذبه های کویری این استان می افزاید چرا که این پارک گونه های کمیابی از جانداران را در خود جای داده است.
«جاده سنگفرش ابریشم»
در امتداد مسیر شاهراه اصفهان – ساری، کاروانیان پس از گذر از کاروانسرای قصر بهرام به باتلاقها و نمکزارهای جنوب گرمسار برخورد می‌نمودند که با احداث جاده سنگفرش به طول 35 کیلومتر و عرض 5 متر کاروانیان با سهولت و سرعت بیشتر خود را به منازل بعدی می‌رسانند. این جاده همچنان پابرجا و استوار در دل کویر به امید دیدار دوباره‌ی جهانگردان و ایرانگردان نشسته است.
«شهرستان سمنان»
در جنوب سلسله جبال البرز در دشتی وسیع با شیب تند از شمال به طرف جنوب ساخته شده و شامل شهرهای سمنان، مهدیشهر، شهمیرزاد و سرخه است؛ این شهر در شرق شهر گرمسار، در غرب شهر دامغان و از شمال به استان مازندران و شهر فیروزکوه و از جنوب به کویر محدود شده است.
این شهر در مسیر تهران و خراسان قرار گرفته و دارای بناهای تاریخی مهمی چون مسجد جامع، حمام حضرت (موزه)، مسجد امام، دروازه ارگ، بازار سرپوشیده شیخ علاءالدوله، کاروانسرای نوشیروانی و شاه عباسی آهوان، لاسگرد و قلعه سارو و مقبره‌ی پیغمبران، است.
آب و هوای این منطقه خنک و دلچسب و فضایی سبز و خرم دارد.
«دروازه ارگ سمنان»
این دروازه در سمنان واقع شده که یکی از آثار تاریخی و با ارزشی و زیبای این شهر است. دروازه ارگ در زمان ناصرالدین شاه بنا شد. بنای اصلی دروازده از آجر به ارتفاع بیش از 7 متر ساخته شده، یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی، سردر جالب توجهی است که در آن تصویر تاریخی نبرد رستم و دیو سپید به طوری خیره کننده روی کاشی هفت رنگ منقوش شده و درهای دروازه از الوار قطور با گل میخهای آهنی است.
«شهمیرزاد»
این منطقه در 24 کیلومتری شمال سمنان قرار دارد.
این شهر با جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد یکی از مناطق جالب گردشگری در سمنان است. مهترین ویژگی این شهر آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان است؛ محیط طبیعی و سرسبز شهمیرزاد این منطقه در 24 کیلومتری شمال سمنان قرار دارد. این شهر با جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد یکی از مناطق جالب گردشگری در سمنان است. مهمترین ویژگی این شهر آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان است؛ محیط طبیعی و سرسبز شهمیرزاد و محصور بودن کامل آن در میان کوه و آب و هوای مناسب و تمامی عواملی که در رشد درختان سردسیری و خصوصا گرودی ایرانی موثر است سبب شده که منطقه‌ی شهمیرزاد به عنوان یک قطب مهم گردوی ایران از سوی فائو (FAO) شناخته شود. باغ بزرگ گردوی شهمیرزاد در مساحتی معادل هفت میلیون متر مربع است.
«شاهرود»
این شهر در قسمت شرقی استان سمنان واقع شده و دارای دشت وسیع، سرسبزی است و شامل شهرهای شاهرود، بسطام، کلاته خیج، مجن و میامی است. از اثار تاریخی این شهر؛ مسجد جامع، مسجد شیخ علی‌اکبر، مسجدآقا، تکیه زنجیری، بازار شاهرود، حمام و موزه‌ی مردم‌شناسی است. از دیگر آثار باستانی و عرفانی متعلق به این شهرستان را می‌توان در بسطام مجموعه تاریخی بسطام، مدرسه علمیه شاهرخیه، مسجد جامع و برج کاشانه، مقبره‌ی عراف نامی، بایزید بسطامی و شیخ ابوالحسن خرقانی را نام برد که این شهرستان نیز دارای کاروانسرای میامی، میاندشت، عباس‌آباد، دهملا، مسجد جامع فرومد که هر یک دارای خصیصه منحصر به فرد از نظر معماری تاریخی هستند. همچنین مناطق خوش آب و هوای جنگل ابر، اولنگ و منطقه‌ی حفاظت شده توران از دیگر جاذبه‌های گردشگری شاهرود است.
«دامغان»
این شهر در مرکز استان واقع شد و فاصله آن از تهران حدود 335 کیلومتر است. از نباهای مهم آن می‌توان مسجد تاریخانه‌ی دامغان، مسجد جامع، مجموعه امامزاده سید جعفر، بازار قدیمی پیرعلمدار در مرکز شهر و مجموعه تفریحی، تاریخی چشمه‌علی در 35 کیلومتری شمال این شهر و همچنین برج مهماندوست در کیلومتر 15 جنوب شرقی جاده دامغان شاهرود و کاروانسرای دامغان نام برد. از دیگر مناطق دیدنی دامغان، شهر امیریه به همراه آثار تاریخی موجود در آن است.
«گرمسار»
این شهرستان در غرب سمنان واقع شده و از شمال به فیروزکوه و دماوند، از غرب به ورامین و قم و از جنوب به بیابانهای اصفهان محدود می‌شود.
گرمسار در راسته جنوبی کوههای البرز در دشت وسیعی قرار دارد و به وسیله رودخانه حبله رود آبیاری می‌شود. این شهرستان دارای آثار تاریخی چون، آب انبار قدیمی، امامزاده شمس‌الدین، امامزاده علی‌اکبر، عبدالله و ذوالفقار در گرمسار، کاروانسرای ایوانکی، امامزاده عاقب و علی ابراهیم در شهر ایوانکی و بازار، امامزاده شاه سلطان نظر، خلیل‌الله، حسینیه، آب انبار علی‌آباد و کاروانسرای ده نمک در شهر آرادان است.
«پوشش جانوری»
سمنان به لحاظ تنوع اقلیمی و پوشش گیاهی منطقه نسبتا غنی و در برخی گونه‌ها منحصر به فرد است. در انی منطقه دو راسته مهم پستانداران و پرندگان از جمعیت‌های قابل توجهی برخوردار است؛ گوره‌خر آسیایی، یوزپلنگ آسیایی، هوبره، زاغ بور، بازهای شکاری، انواع گنجشک سانان، انواع حیوانات بومی این منطقه هستند.
«صنایع دستی»
مهمترین صنایع دستی استان؛ گلیم، جاجیم، سرامیک، نمد، سفال، صنایع جوبی، قالی، سفره‌های قلمکاری، بافتنی، کرباس بافی، نمد بافی، دستمال‌های نقشدار و چیت زنی است.
«سوغات»
پسته دامغان، کماچ، آبغوره، انگور شاهرودی، نان چای (شیرمال و کماج)، گردوی شهمیرزاد، فرآورده‌های لبنی مهدیشهر (سرشیر، کره، عسل)، انار، خربزه، انجیر، قیسی و آلوی شهمیرزاد، زردآلو، سفره قلمکار، قالیچه.
«غذاهای محلی استان»
انواع سوپ، آش، کوفته، قورمه سبزی.
نظرات بسته شده است.