راه کارها در حمله خرس

خرس یکی از زیباترین پستانداران جهان و ایران است و دیدن یکی از آنها در محیطهای طبیعی موهبتی است که شاید کمتر نصیب هر طبیعتگردی شود. هرچند مواجه شدن با یک خرس در فاصله نزدیک میتواند بسیار رعب آور باشد و دانستن ملزومات مواجه با آن را دو چندان میکند. به دلیل تخزیب زیستگاه، شکار و سایر تخریب های زیست محیطی، جمعیت خرس ها در ایران به طرز چشمگیری کاهش یافته است. حملات خرس به انسان در ایران بسیار نادر و مرگ و میر در اثر جراحات حمله خرس نادرتر است ولی مواردی از حملات خرس در ایران گزارش شده است از این رو رعایت نکات ایمنی در مواجهه با آن ضروری است.

1- در صورت دیدن خرس در طبیعت فاصله خود را حفظ کنید. خرسها موجودات منزوی هستند و ترجیح میدهند از انسانها فاصله بگیرند. چنانچه در محیطی قرار دارید که احتمال حضور خرس هست سعی کنید با تولید صدا همچون آواز خواندن، بلند صحبت کردن و یا استفاده از سوت حضور خود را اعلام کنید تا خرس از حضور شما آگاه شود و فرصت فاصله گرفتن از شما را داشته باشد. در صورتی که رد خرس را مشاهده کردید مسیر خود را تغییر دهید یا منطقه را ترک کنید. در صورتی که خرس را در فاصله ای دور مشاهده کردید سعی کنید با فاصله زیاد از خرس به مسیر خود ادامه دهید. در صورتی که خرس متوجه حضور شما نشده است نیازی نیست که او را متوجه کنید و سعی کنید به آرامی فاصله را بیشتر کنید. پس از آنکه به اندازه کافی فاصله گرفتید شروع به تولید صدا کنید تا در ادامه راه خطر برخورد با خرس را کاهش دهید. در صورتی که خرس متوجه حضور شما شده به آرامی شروع به تولید صدا مثل صحبت کردن کنید و به آرامی فاصله خود را با خرس زیاد کنید. حرکات خرس را کاملا زیر نظر داشته باشید ولی از نگاه کردن مستقیم به چشم حیوان خودداری کنید. هدف این است که با خرس ارتباط برقرار کنید و به او اعلام کنید که شما یک انسان هستید و میتوانید از خود دفاع کنید در عین حال او را تهدید نمیکنید و قصد دارید که قلمرو او را ترک کنید.

2-چنانچه یک خرس به تعقیب شما پرداخت، یا پس از مواجهه با آن از فاصله دور و ناپدید شدن آن دوباره در تیر رس دید شما پدیدار شد، و یا در صورتی که در شب به سمت شما حمله ور شد بدون شک به چشم یک طعمه به شما نگاه میکند. در صورتی که به صورت اتفاقی با یک خرس برخورد کردید، یا خرس را به همراه توله ها مشاهده کردید و یا خرس را در حال تغذیه دیدید رفتار تهاجمی خرس در این 3 حالت جنبه تدافعی خواهد بود. نحوه برخورد با خرس در حالتهای فوق کاملا متفاوت است که در زیر به آن پرداخته خواهد شد.

3-در صورتی که در فاصله نزدیک با خرس روبرو شدید و یا خرس در فاصله ای نزدیک به سمت شما می آمد، خونسردی خود را حفظ کنید و سعی کنید تا آنجا که امکان دارد بزرگ دیده شوید. دست ها را بالا برده و تکان دهید. سعی کنید بر ترس خود غلبه کنید و به آرامی به سمت عقب حرکت کنید. هرگز در فاصله نزدیک در مقابل خرس ندوید و فرار نکنید. در صورتی که خرس در حین عقب رفتن شما به نزدیک شدن ادامه داد در جای خود بایستید شروع به بلند صحبت کردن و داد زدن کنید و دستان خود را تکان دهید. حرکات خرس را کاملا زیر نظر داشته باشید ولی به هیچ عنوان به چشمان حیوان نگاه نکنید چون این حرکت به معنای حرکتی خصمانه برای خرس تلقی خواهد شد و ممکن است حیوان را خشمگینتر کند. هرگز در این حالت خم نشوید، حرکات خشن نداشته باشید. در صورتی که خرس به شما حمله کرد تمام شهامت خود را جمع کنید و محکم سر جای خود بیاستید. این حملات، حملات بلوف آمیزی برای سنجش شهامت شما است که از جانب خرس انجام می شود و در صورتی که فرار نکنید و محکم سر جای خود بیایستید خرس عقب نشینی خواهد کرد.

4-خرس ها بسیار به ندرت به انسان به عنوان طعمه نگاه میکنند. خرسی که به انسان به عنوان طعمه نگاه کند یا خرس بسیار پیری است، یا خرسی زخمی و بیمار است و یا از شدت گرسنگی دست به این اقدام زده است که در هر سه مورد در صورت اقدام صحیح خرس به راحتی ترسیده و فرار میکند. در صورت حمله خرس در این حالت با فریاد زدن، تکان دادن دستها، پرتاب کردن سنگ و اشیا به سمت خرس میتوانید به راحتی خرس را فراری دهید.

5-خرسها در عین داشتند هیکلی تنومند و بزرگ دوندگان بسیار سریعی هستند (سرعتی در حدود 50 کیلومتر در ساعت که برابر با سرعت یک اسب است) پس هیچ وقت سعی نکنید با دویدن در مقابل خرس جان خود را نجات دهید چون بدون شک بازنده این مسابقه شما خواهید بود. در صورتی که فاصله بسیار نزدیکی با درخت دارید و از مهارت لازم برای بالا رفتن از درخت برخوردار هستید بالا رفتن سریع از درخت میتواند کارساز باشد. فراموش نکنید که خرسها میتوانند تا حدودی از درخت بالا روند پس در صورتی که درخت از استحکام و ارتفاع لازم برخوردار است اقدام به بالا رفتن از درخت کنید. در صورتی که فاصله شما و خرس تا درخت به یک اندازه یا بیشتر است هرگز برای فرار به سمت درخت فرار نکنید چون قبل از رسیدن به درخت، خرس به شما خواهد رسید.

6-در صورتی که در مقابل خرس فرار کردید، در یک خط مستقیم ندوید. خرسها بدلیل شکل تنومند بدن قادر نیستند همانند انسان به چپ و یا به راست تغییر جهت دهند از این رو حرکت به جلو همراه با حرکت های سریع به چپ و راست میتواند باعث نجات شما شود.

7-خرسها به وسیله بو کشیدن به دنبال غذا می روند. در هنگام شب غذاها و زباله های خود را در جایی دور از محل خواب خود قرار دهید تا مورد حمله خرس قرار نگیرید. آتش، منور و ترقه میتواند باعث فراری دادن خرس شوند. هرگز غذا و خوراکیها را در داخل چادر قرار ندهید.

8-هیچ گاه یک خرس را با آمدن خود غافلگیر نکنید. در محیط های طبیعی سعی کنید در جهت باد حرکت کنید تا بوی شما باعث فرار کردن خرس شود. حرکت در جهت خلاف باد میتواند باعث برخورد نزدیک با خرس گردد.

9-بعضی از جانورشناسان معتقدند در صورت حمله تدافعی خرس، به پشت به حالت مرده بر روی زمین بخوابید. در این حالت دست های خود را بر روی گردن قرار دهید تا شاهرگ حیاتی بدن را حمایت کنید و با کمک پا ها اجازه ندهید خرس شما را بر روی شکم برگرداند. در صورتی که در این حالت کوله نیز داشته باشید خود کوله میتواند شما را از آسیبهای احتمالی حفظ کند. در این حالت پس از اینکه خرس مطمئن شد خطری از جانب شما تهدیدش نمیکند شما را ترک خواهد کرد. پس از ترک خرس، مدتی در همان حالت بمانید چون خرس پستاندار زیرکی است و ممکن است به عقب برگردد و در صورت حرکت شما مجددا حمله ور شود.

10-در صورتی که کوله به همراه غذا به همراه دارید، در صورت مشاهده خرس در فاصله نزدیک، در کوله را باز کنید و آن را به سمت خرس پرتاب کنید. این حرکت باعث میشود خرس با کوله سرگرم شود و شما زمان لازم برای فرار را در اختیار داشته باشید.

11-همراه بردن سگ های خانگی در محیط های طبیعی میتواند بسیار خطرساز باشد. سگ ها در صورت دیدن خرس به سمت آن حمله ور شده شروع به پارس میکنند که موجب خشمگین شدن خرس می شوند و در صورت حمله خرس به سگ، سگ برای نجات به سمت صاحبش فرار کرده و می تواند باعث تعقیب و حمله خرس به صاحب سگ شود.

12-به همراه داشتن اسپری فلفل و پاشیدن آن در صورت خرس میتواند باعث فراری دادن خرس شود. توجه داشته باشید که حمل و نگهداری اسپری فلفل نیاز به مجوز نیروی انتظامی دارد و نیروی انتظامی در شرایط خاص مجوز حمل اسپری فلفل را صادر میکند.