زرده بر

نام علمی : Vormela peregusna نام انگلیسی:  Marbled Polecat   نام فارسی: زرده بر

 (پلنگ موش، عروس موش، موش هفت رنگ، بوگندو)  (ترکی: ساری سوسار) (کردی: فَسوس)

مشخصات: جثه کوچک، پوزه کوتاه، گوش‌ها نسبتاً بلند با انتهای سفیدرنگ، پاها کوتاه، دم بلند و پشمالو با انتهای تیره. رنگ بدن قهوه‌ای است و خال‌ها و لکه‌های پهن زرد رنگی در نواحی سر، پشت و دم وجود دارد. در اطراف چشم‌ها نیز نوار قهوه‌ای رنگی دیده می‌شود. در فصل جفت‌گیری (در حالت اسارت) تغییرات مشخصی در رنگ نرهای غالب به وجود می‌آید. در برخی از آنها خال‌های زرد روی بدن به لکه‌های نارنجی روشن تغییر رنگ می‌دهند.

اندازه‌ها: طول سر و تنه ۲۹ تا ۳۸ سانتی‌متر، دم ۱۵ تا ۲۱ سانتی‌متر، پا ۵/۳ تا ۵/۴ سانتی‌متر، وزن ۳۷ تا ۷۰ گرم.

زیستگاه: مناطق استپی و بیابانی، اغلب در اراضی باز مشاهده می‌شود.

پراکندگی: از سیستان تا شمال خراسان، گرگان، سمنان ورامین، اراک، چهارمحال، آذربایجان، کردستان.

پراکنش جهانی: اروپا، آسیا

عادات: معمولاً شبگرد است. غالباً به صورت انفرادی زندگی می‌کند. در لانه متروک سایر جانوران ساکن می‌شود، یا به وسیله پنجه‌های قوی و بلندش لانه زیرزمینی حفر می‌کند. حس بینایی ضعیف ولی بویایی‌اش بسیار قوی است. حیوان فعالی است، اغلب روی پاها می‌ایستد. از درختان و صخره‌ها به خوبی بالا می‌رود. در موقع احساس ترس در حالی که دندان‌هایش را نشان می‌دهد، خرخرکنان موهای بدن را راست و دمش را به سمت پشت حلقه می‌کند و بوی بسیار نامطبوعی توسط غددی که در اطراف مخرج قرار دارد منتشر می‌سازد. در این حالت شباهت زیادی به پلنگ پیدا می‌کند و به همین دلیل در برخی از مناطق به آن پلنگ موش نیز می‌گویند.

غذا: معمولاً از جوندگان، خرگوش، پرندگان و خزندگان تغذیه می‌کند.

تولیدمثل: احتمالاً در فصل تابستان جفت‌گیری می‌کند. آبستنی با تأخیر همراه است و مدت آن بین هشت تا ۱۱ ماه است. یک تا هشت بچه می‌زاید. چشم‌ها بعد از ۴۰ روز باز می‌شوند. پس از یک سال قادر به جفت‌گیری هستند. طول عمر در اسارت حدود نه سال است.

وضعیت فعلی: از وضعیت فعلی این حیوان اطلاع زیادی در دست نیست. به تازگی تعدادی در مناطق چهارمحال و بختیاری، اراک، کردستان، ارومیه، بیرجند، طبس و پارک ملی توران مشاهده شده است.