سیستان و بلوچستان به گواه تمدن خاموش آن، دریچه ای به عصر هزاره های پیش از میلا د است زیرا آثار استقرار انسان از ابتدایی ترین مراحل زندگی تا دوره تاریخی در این استان دیده می شود.
با این همه، تاکنون دیرینگی تاریخ و ریشه های عمیق فرهنگ و تمدن در سیستان و بلوچستان آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
این سرزمین با وسعتی فراتر از ۱۸۷ هزار و ۵۲ کیلومتر مربع از دو ناحیه مجزای شمالی و جنوبی تشکیل شده است.
ناحیه شمالی سیستان نام دارد همان سرزمینی است که در آیین زرتشت آن را یازدهمین سرزمین آفریده شده توسط اهورامزدا می دانند.در کتاب های تاریخی از سیستان به عنوان ولا یتی گسترده و آباد یاد شده و آن را با نام های «زرنگ، سگستان، سکاستان، سکان، سکاوند و نیمروز» نیز خوانده اند.
سیوستان را از دیگر نام های سیستان ذکر کرده اند و معتقدند این واژه بوده که به مرور به سیستان تبدیل شده است.
سیستان از مراکز اولیه تمدن ایرانی است و مانند برخی شهرهای تاریخی ایران ریشه در اسطوره دارد و آثار و بناهای متعدد باقی مانده از دوران قدیم گویای این مدعا است.
بلوچستان امروزی که ناحیه جنوبی استان را تشکیل می دهد، در قدیمی ترین اسناد تاریخی به اسم «مکا» مشهور بوده است.
بلوچ ها از نژاد آریایی هستند و به گفته برخی مورخان ابتدا در کرانه های دریای خزر زندگی می کردند.
با آن که بیشتر سیاحان قدیم بلوچستان را سرزمین اسرارآمیز دانسته اند اما پژوهندگان معاصر با دقت و اصول علمی و فنی به ارزش و اهمیت این سرزمین پی برده اند.
این سرزمین را «هندوستان کوچک» نیز لقب داده اند زیرا صرف نظر از منابع زیرزمینی مانند زغال سنگ و آهن، این بخش از فلا ت ایران به دلیل تنوع و اختلا ف آب و هوا مستعد پرورش هرگونه محصول گرمسیری ، سردسیری و معتدل است.
بیش از ۱۰ هزار اثر فرهنگی در این استان موجود است که در طول ۲۶ سال گذشته ۶۵۰ تای آن شناسایی شده است.
گورستان اسپیدژ بزمان شهرستان ایرانشهر که با ارزش ترین آثار از دوران پیش از تاریخ و هزاره های دوم و سوم را در خود جای داده است، یکی از مهم ترین مراکز تاریخی این استان به شمار می رود.
و این مکان به هنگام برپایی مراسم مذهبی، استفاده می شده است.
زیارتگاه «سید غلا م رسول» را در حاشیه ضلع شرقی خلیج چابهار از دیگر آثار منطقه دانست که همواره زیارتگاه مسلمانان هند و مردم این منطقه بوده است.
تاکنون از ۶۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده در این استان ۱۵۰ مورد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
امیدواریم تا پایان برنامه چهارم توسعه بیش از ۱۰ هزار اثر تاریخی در سیستان و بلوچستان شناسایی شود.
نظرات بسته شده است.