طبیعت گردی :
زندگی به توان بی نهایت!
علاقه به صنعت گردشگری و شاخه‌های مختلف آن فزونی گرفته است. در این میان رونق و موفقیت سفرهای طبیعت گردی به آگاهی و ارتقاء دانش عمومی جامعه و اقشار مختلف مردم نیاز دارد. حضور در طبیعت، قوانین و قواعد خاص خود ر ا دارد و در صورت بی توجهی به این اصول، تاثیرات منفی جبران ناپذیر به طبیعت تحمیل می‌شود. از سال 1381 آموزشهای تخصصی برای آماده سازی علاقمندان به راهنمایی تورهای طبیعتگردی در حال اجرا است اما این شاخه از گردشگری آنقدر گسترده است که این نوع آموزشها به تنهایی نمی‌تواند حق مطلب را ادا کند. بنابراین برپایی نشست‌هایی تخصصی نیاز است تا مقامات دولتی، دانشجویان و کارگزاران گشت‌های تخصصی از دیدگاه‌های محققان و کارشناسان زمینه‌های متنوع اکوتوریسم بهره‌مند شوند تا بتوان به یک اجماع برای توسعه اکوتوریسم در کشور دست یافت.
اقوام ایران هر کدام دارای فرهنگ موسیقیایی مرتبط با محیط جغرافیایی و طبیعت خود هستند. انسان خالق موسیقی است و موسیقی شکلی از تفکر انسان است. موسیقی ریشه در طبیعت دارد و ریتم و صوت که دو مفهوم مهم در موسیقی هستند در طبیعت وجود دارد. حتی صدای آبشار نیز دارای ریتم و صوت استو.
موسسه آموزشی تحقیقاتی آوای طبیعت پایدار که به طور تخصصی در زمینه آموزش و تحقیقات اکوتوریسم فعال است با مشارکت دفتر برنامه‌ریزی آموزشی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و کمیته ملی اکوتوریسم و سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان تهران همایشی را در نیمه مردادماه سال جاری در هتل المپیک تهران برگزار کرد که در نوع خود قابل توجه بود. در این نشست کارشناسی موضوعات متنوع اکوتوریسم و طبیعت گردی تبیین شد.
مهندس قوام الدین بزرگیان مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست استان تهران در رابطه با اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده این استان، به اصل پنجاهم قانون اساسی اشاره کرد و گفت: هدف از تحت حفاظت قرار دادن مناطق حفاظت شده حمایت از انرژی های طبیعی و جلوگیری از تخریب آنها است.
بزرگیان در ادامه گفت: مدیریت طبیعت گردی؛ دولتها را تحت فشار قرار می دهد تا طرح‌های مخرب را در این گونه مناطق اجرا نکنند. همچنین اصلاح زیر ساخت‌ها در کشورهای در حال توسعه از نتایج طبیعت گردی محسوب می‌شود. طبیعت گردی باید متناسب با حفاظت از محیط زیست و عدم آسیب‌رسانی به طبیعت و حفظ تعادل اکو سیستم همراه باشد.
وی مناطق چهارگانه تحت مدیریت حفاظت سازمان محیط زیست را پارکهای ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاههای حیات وحش و مناطق حفاظت شده عنوان کرد و همچنین عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با سفرهای طبیعت گردی را در اختیار داشتن بکرترین و مناسب‌ترین فضاهای گردشگری طبیعی در کشور، اعمال نظارت بر عملکرد سایتهای طبیعت گردی و اعطای مجوز به گروههای طبیعت گرد دانست.
وی در تشریح سایتهای طبیعت گردی استان تهران افزود: مناطق حفاظت شده استان تهران شامل جاجرود، ورجین، البرز مرکزی، کویر و پارکهای ملی لار، سرخه حصار و خجیر هستند. در حال حاضر 160 منطقه به عنوان مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست (پارک ملی، منطقه حفاظت این سازمان قرار می گیرد، هدف از این تقسیم بندی ها حمایت از ارزشهای طبیعی و بهره‌برداری صحیح از آنهاست.
خانم افسانه احسانی مدیر آموزشی موسسه آوای طبیعت پایدار و مدرس اکوتوریسم درباره آموزشهای طبیعت گردی گفت: دانش آموختگان قرار نیست کارشناس طبیعت و یا متخصص این حوزه شوند ولی در نهایت با اطلاعات جامع و کلی که از این دروس کسب می‌کنند به حافظان طبیعت تبدیل می‌شوند و این چیزی جز فرهنگ سازی در جامعه نیست. آنچه که کارشناسان حوزه محیط زیست به ویژه مسئولین این حوزه باید به آن توجه کنند آموزشهای کاربردی و عملی است که متاسفانه در دانشگاه‌های ما چندان جدی گرفته نمیشود.
خانم احسانی به لزوم حمایت از جوامع بومی که از اهداف اکوتوریسم محسوب می‌شود، اشاره کرد و افزود: روستای شیب دراز (واقع در جزیره قشم) در قالب یکی از پروژه‌های سازمان ملل متحد در جهت کاربردی‌کردن صنایع دستی (گلابتون دوزی جزیره قشم) در حال اجراست.
دکتر هادی سلیمان پور – عضو کمیته ملی طبیعت گردی در رابطه با چارچوب های فعالیت های گردشگری طبیعی در مناطق تحت حفاظت سخن گفت: تنوع زیستی تا سال 2003 در سه لایه ژن، گونه و اکوتوریسم بود اما از سال 2003 به بعد منظر هم جزو لایه های تنوع زیستی قرار گرفته است، بنابراین حفظ زیبایی و نگهداری محیط امروزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی به کنفرانس بین المللی CBD اشاره کردند که در سال 1999 گروهی از کارشناسان محیط طبیعی و اکوتوریسم موظف به تنظیم چارچوبی برای اکوسیستم های شکننده شدند و افزود: اکوسیستمهای شکننده اکوسیستم هایی هستند که هرگونه دخالت از سوی انسان باعث بر هم خوردن هماهنگی در وضعیت طبیعی آنها می‌شود. اخیرا کنوانسیون تنوع زیستی به این نتیجه رسیده است که مبنای کار براساس فعالیت داوطلبانه باشد که البته این به تنهایی کفایت نمی‌کند. خوشبختانه در کشور ما پیش نویس لایحه یا طرح قرارداد درباره توریسم طبیعت از طرف UNDP ، UNESCO ،سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان محیط زیست و برخی سازمان های دیگر مورد تاکید قرار گرفت.
وی از پیش نویس میثاق طبیعت گردی سخن گفت که نتیجه آن به وجود آمدن چارچوب حقوقی فعالیت های گردشگری طبیعی خواهد بود. وی درباره ظرفیتهای گردشگری در ایران گفت: ما به ظرفیت سازی نیاز نداریم، ظرفیت سازی مختص کشورهایی مانند آفریقا است که ظرفیت ندارند، در ایران ما باید ظرفیت های موجود را توسعه بدهیم.
آقای مازیار نیازمند در مقاله خود به عنوان اکوتوریسم، مفاهیم و الزامات توسعه خاطر نشان کرد: از اواخر قرن بیستم گردشگری به یکی از مهمترین منابع اقتصادی کشورها تبدیل شده است. صنعت گردشگری یکی از منابع درآمد مهم در هر 4 کشور از 5 کشور جهان است. با رشد گردشگری آمار تقاضا برای طبیعتگردی به ویژه اکوتوریسم و شاخه‌های مرتبط افزایش یافته است.
سال 2002 از سوی سازمان ملل به عنوان سال بین المللی اکوتوریسم نامیده شد اختصاص این سال به نام اکوتوریسم گویای اهمیت جهانی موضوع اکوتوریسم است. سال 2003 گردشگری عاملی برای فقرزدایی در نظر گرفته شد. رشد گردشگری سالیانه 4% است و پیش بینی می شود تا سال 2020 آمار توریسم بین المللی به 6/1 میلیارد نفر برسد.
وی هر برنامه اکوتوریستی را دارای ابعادی به این شرح بر شمرد: 1- وابسته به طبیعت باشد. 2- آموزش و ارائه ارزشهای سایت مهمترین بعد آن باشد. 3- جوامع محلی و میزبان در آن مشارکت داشته باشند. اکوتوریسم دامنه وسیعی از فعالیت های درون طبیعت را شامل بازدید از مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست، دیدار از غارهای طبیعی، کوه نوردی، کویر نوردی، و … پرنده‌گردی، بازدید از پوشش گیاهی و مناطق جنگلی، گردشگری عشایری، روستایی، زئوتوریسم، تورهای نجوم و … در بر می‌گیرد.
ویژگی‌های فعالیت‌های اکوتوریستی شامل مشارکت در حفظ تنوع زیستی، کمک به رفاه اجتماعی جوامع بومی، کسب تجربه های آم وزشی، کمترین میزان مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر، تاکید بر فعالیت بومی و ایجاد فرصت‌های شغلی به ویژه برای جوامع بومی است. فعالیت‌هایی مانند اسکی، شکار و … جزو اکوتوریسم به شمار نمی‌رود این گونه فعالیت‌ها در شاخه گردشگری بر پایه طبیعت قرار دارند ولی می بایست در حفظ پایداری طبیعت کوشا باشند.
فریبرز رستمی در مقاله خود با عنوان موسیقی و طبیعت به اقوام ایران اشاره کرد که هر کدام دارای فرهنگ موسیقیایی مرتط با محیط جغرافیایی و طبیعت خود هستند. انسان خالق موسیقی است و موسیقی شکلی از تفکر انسان است. موسیقی ریشه در طبیعت دارد و ریتم و صوت که دو مفهوم مهم در موسیقی هستند در طبیعت وجود دارد. صدای آبشار دارای ریتم و صوت است.
وی افزود : انسان در مواجهه با طبیعت، موسیقی می خواهد تا بدین وسیله بتواند از خود و زندگی اش به شیوه طبیعی در برابر حیواناتی که زندگی او را می‌تواند به خطر بیندازد حفاظت کند. برای نمونه در مناطقی که گرازها به مزارع آسیب می رسانند، مردم بومی ابزارهایی با عناصر طبیعی برای ایجاد صوت و ریتم درست کرده‌اند. تا گرازها را فراری دهند و مزارع‌شان از دست آنها در امان بمانند.
موسیقی‌هایی از طبیعت برای خود طبیعت وجود دارد،مانند سپاسگزاری از طبیعت (جشن‌های خرمن)، ستایش طبیعت و در شگفتی‌های طبیعت (بهاریه‌ها به بهانه نوروز).
گاه از موسیقی برای تشبیه معشوق به عناصر زیبایی طبیعت استفاده می شود و گاه موسیقی برای خبررسانی، مراسم عزاداری و … بکار می‌رود.
نظرات بسته شده است.