عکسبرداری از طبیعت

دود، تأخیر، ترافیک، دعوا، شلوغی، ‌بوقهای ممتد، ‌خاکستری،‌ خرابی ماشین ها، آسانسورهایی که تند تند بالا و پایین می روند،‌ آدمهایی که کرور کرور داخل مترو هل داده شوند یا از آن بیرون می ریزند،‌ مهر،‌ امضاء،‌ میز، اداره، چای سرد، سرفه، لبخند الکی،‌ اینها همگی نشانه های زندگی مدرنند.حالا سالهاست حکایت باغچه ها گذشته است و سکوت، ‌سبزی، ‌تماشای طلوع و دل بستن به یک نارون و قد کشیدن با آن،‌ کلنگی شده اند. رسالت شمایی که می خواهید عکاس طبیعت باشید خیلی مهم و سنگینه همون حسّ قشنگی که از طبیعت گرفتی را باید منتقل کنی،‌ برای این مردم گرفتار زندگی ماشینی و پر مشغله امروز …

وقتی آدم یه عکس قشنگ از طبیعت می بیند هر جا که باشد برای چند لحظه به اون خیره می شه و بی خیال دنیای اطرافش در اون فضا به سیر و سیاحت می پردازه و انرژی می گیره و نا خود‌آگاه آرامش سراسر وجودش رو فرا می گیره و لبخندی روی لبش می شینه. آدمی از دل طبیعت و دامان اون زاده شده و باید یه روز به اون برگرده پس این همه دوری چرا؟ وقتی طبیعت زیبای خدا رو می بینی احساس می کنی داری یه خواب قشنگ می بینی، ‌عظمت خالقش رو با تمام وجودت حس می کنی، ‌نا باورانه به همه چیز نگاه می کنی و دلت می خواد اون لحظه هیچ وقت تموم نشه. پس لااقل دوربینت را همراه ببر و اون لحظه رو ثبت کن…

عکسبرداری از طبیعت :
از عناصر سازنده یک تصویر، لحظه، کادربندی، نور، رنگ و کمپوزیسیون یا ترکیب بندی و نقطه دید می باشند. این عناصر بر اساس طبیعت، نوع موضوع و حالت، اهمیت متفاوت پیدا می کنند . عکاسی منظره شامل عکسبرداری از کوه، بیابان، باغ، درختان، آسمان، دریا، تصاویری از حیوانات و در برخی موارد مجموعه شهرها و دهات و حتی کودکان می شود .

مزیت های عکاسی از طبیعت
1- تنوع زیاد موضوع های عکسبرداری 2- وسایل و امکانات کمتری مورد نیاز است. 3- دارا بودن فرصت و وقت طولانی برای عکسبرداری بر خلاف عکاسی خبری که در یک لحظه صورت می گیرد و نیاز به شانس و تصادف دارد، در این رشته عکاسی به علت گسترده بودن وقت، عکاس می تواند محاسبات فنی و هنری را انجام داده و با فرصت کافی اقدام به عکسبرداری کند.

وسایل مورد نیاز
1- دوربین عکاسی 2- فیلتر 3- نور 4- سه پایه

1- دوربین عکاسی
دوربین 35 میلیمتری و دوربینهای دیجیتال می توانند وسیله مناسبی برای عکسبرداری باشند، به دلایل زیر : 1- سهولت در حمل 2- سرعت عمل 3- امکان گرفتن تعداد زیادتری عکس به طور کلی به علت اینکه در برابر مناظر و طبیعت اغلب محدودیتی از نظر انتخاب نقطه دید وجود دارد بهتر است از دوربین هایی با عدسی های قابل تعویض استفاده شود . به عنوان مثال استفاده از عدسی های دارای فاصله کانونی متغییر یا عدسی زوم بسیار کارآمد می باشد. یک عدسی زوم با فاصله کانونی 28-135 میلیمتری یا یک عدسی باز 28 میلیمتر و یک عدسی تله فوتو 135 میلیمتر ضروری می باشد. علاوه بر دوربین با عدسی قابل تعویض، سه پایه از وسایل ضروری به نظر می رسد .

2- لزوم استفاده از سه پایه
1- برای جلوگیری از لرزش های خفیف هنگام استفاده از لنزهای تله. 2- زمان استفاده از دیافراگم های خیلی بسته برای ایجاد عمق میدان وضوح بیشتر با سرعتهای پایین شاتر. 3- بررسی موضوع برای کادربندی مناسب و ایجاد کمپوزیسیون یا ترکیب بندی موضوع.

3- فیلتر
فیلترها وسایلی هستند که: 1- باعث کاهش شدت نور می شوند؛ به این صورت که هر چه فیلتر پررنگ تر باشد، ضریب آن بیشتر است. 2- در عکاسی سیاه و سفید فیلتر باعث ایجاد کنتراست شده و به مشخص شدن درجات خاکستری کمک می کنند . رنگ قرمز و سبز در طبیعت کاملاً متفاوت هستند اما در عکاسی سیاه و سفید درجه خاکستری آنها تقریباً شبیه به یکدیگر بوده و قابل تمیز نیستند . در این مواقع برای ایجاد کنتراست از فیلتر استفاده می کنند .

4- نور
درعکاسی از طبیعت نور معین برای عکسبرداری وجود ندارد اما حالتهای مختلفی وجود داردکه به آنها اشاره می کنیم . اغلب دو نور برای عکاسی در طبیعت وجود دارد: الف ـ نور روزهای آفتابی ب ـ نور روزهای ابری مانند مناظری که در باران، برف و مه با رنگی خاکستری گرفته می شود . زاویه تابش نور متفاوت می باشد: 1- نور از روبه رو : نور که از روبه رو بتابد، سایه های پستی ها و بلندیها را از بین می برد که اصطلاحاً به آن «نورپردازی تخت» می گویند . در این حالت تصاویر دوبعدی به نظر می رسند . 2- نور مایل : به طور کلی نور آفتابی که از زیر ابر نازک بتابد یا نور مایل مناسب ترین نوع نور بوده و به وسیله ایجاد سایه روشن ها احساس عمق و بُعد را القا می کند . 3- ضد نور : یا اینکه منبع نور پشت موضوع باشد؛ در اینصورت جزئیات قابل دیدن نمی باشد . در مورد میدان وضوح : پلانهای نزدیک باید به اندازه کافی واضح باشند، در حالی که پلانهای دور می توانند ناواضح باشند (برای ایجاد عمق و بُعد). بنابراین نباید دوربین را برای بی نهایت تنظیم کرد، چون پلانهای نزدیک خارج از میدان وضوح قرار می گیرند . در این موارد بهتر است ابتدا برای فاصله مناسب دوربین را تنظیم کنید و سپس با بستن دیافراگم، میدان وضوح لازم را به وجود آورید . پس از مهیا کردن لوازم ضروری عکاسی و تنظیم دوربین، لازم است برای هر موضوعی از نظر هنری مطالعه و بررسی کنید . به علت اینکه در تصاویر طبیعت، عناصر زیادی در یک موضوع وجود دارد، بنابراین از لحاظ ترکیب بندی باید به موارد زیر توجه کنید : 1- محدود کردن موضوع : پس از انتخاب موضوع اصلی عکاس باید تجزیه و تحلیل کندکه چه عناصری را در عکس وارد کند که موضوع اصلی برتری خود را حفظ کرده و در عین حال هماهنگی و نظمی ایجاد شده باشد. عکس مزبور باید «قطعه ای از طبیعت» باشد و اگر در یک منظره عناصر زیادی جلب توجه می کنند بهتر آن است که چندین عکس با توجه به عناصر مهم آن تهیه شود تا یک عکس شلوغ و بی نظم . 2- نقطه دید مناسب : سعی کنید نقطه یا زاویه دید طوری باشد که منظره به وضوح قابل دیدن بوده و خطوط و عناصر با ارزش و مناسب با موضوع اصلی به خوبی تأثیر خود را القا کند . 3- خط افق : معمولاً نباید خط افق در وسط تصویر باشد . مگر آنکه منظوری خاص از این عمل داشته باشیم . این اصل «قاعده کلاسیک کمپوزیسیون» نام دارد به این صورت که : 1- پرسپکتیو پایین: به این ترتیب که خط افق در 1/3 تصویر واقع شود ؛ در مناظری که موضوع اصلی آسمان می باشد . 2- پرسپکتیو بالا : به این ترتیب که خط افق در 1/3 بالای تصویر باشد ؛ در مناظری که زمین مورد نظر باشد .

چند نکته :
– یک عدسی باز برای عکاسی طبیعت یا منظره ممکن است بهتر از یک عدسی تله فوتو عمل می کند زیرا در عدسی باز، احساس عمق و بُعد بهتر القا می شود، زیرا پلان اول یا جلوی عکس از زمینه فاصله پیدا کرده و پلانهای عقب و جلو از هم جدا می شوند، به این ترتیب تصویر عمق پیدا می کند . – اگر بخواهید از یک غنچه و یا از تخمک، یا از میله پرچم داخل گلها عکس بگیرد، باید از عدسیهای Close-Up یا لنز ماکرو استفاده کنید . بهترین موقع گرفتن این نوع عکس ها در روز موقعی است که آفتاب در حال درخشندگی است ولی باید سعی شود که برای کنتراست بودن و نداشتن سایه تند از نور آفتاب که به طور مایل تابیده شده استفاده گردد . – نکته دیگری که در عکسبرداری از مناظر طبیعت باید بدان کمال اهمیت را داد جسم یا شیئی است که در جلوی عکس بایستی قرار گیرد، زیرا زمینه جلوی عکس باعث می گردد که مناظر طبیعت برجسته تر و با عمق بهتر نمایان گردد . اگر همان عکس را بدون داشتن زمینه جلو عکسبرداری کنید کاملاً به بی عمقی عکس پی خواهید برد . پس سعی کنید در موقع عکسبرداری از طبیعت شاخه درخت، شاخه گل، بوته، علف، تک درخت و بالاخره جسمی را در جلوی عکس قرار دهید و این جسم بایستی در 1/4 سمت راست یا چپ عکس قرار گرفته باشد و اگر در وسط عکس ثبت شود ارزش واقعی و طبیعی خود را از دست می دهد . – برای عکسبرداری از ریزش برف و باران در عکسهای سیاه و سفید با فیلتر قرمز دارای عکسی دراماتیک و جالب خواهید شد و برای نشان دادن رنگ سبز درختان و چمن ها استفاده از فیلتر سبز توصیه می شود . – در مناظر مه و باران و گردوغبار و دود، حالت «ضدنور» یا «نیمه ضدنور» تصاویر جالبی را ایجاد می کند. (نیمه ضد نور : اگر منبع نور در روبه رو نباشد و به طور مایل به موضوع بتابد تصویر حاصل شده را «نیمه ضد نور» می نامند. )

سبزی ها و درخت ها
در عکاسی سیاه و سفید برای اینکه سبزی ها و درخت ها که اکثراً در تصاویر طبیعت وجود دارند با جزئیات کامل ثبت شوند از فیلتر سبز زرد (فیلتری که سبز آن بیشتر از مقدار زرد آن می باشد) یا فیلتر سبز استفاده کنید . خصوصاً در عکاسی سیاه و سفید به علت اینکه درجات رنگ سبز در عکس به صورت درجات مختلفی از خاکستری ثبت شود استفاده از فیلتر توصیه می شود . چمن ها و شاخه های درختان با وزش باد به حرکت در می آیند . اگر بخواهید این حرکت را القا کنید می توانید از سرعت های کم مانند 1/30 ثانیه استفاده کنید، زیرا سرعت های زیاد مثل 1/500باعث ثابت شدن موضوع می شوند .

زیر درختها
بهترین حالت در فصل بهار یا پاییز می باشد که درختان کم برگ تر هستند . بهتر است شرایط زیر را اجرا کنید : 1- بهترین حالت ضدنور یا حداقل نور مایل می باشد . در حالت ضد نور باید دوربین در نقطه ای قرار گیرد که نور به طور مستقیم بر عدسی نتابد . 2- کمپوزیسیون در تصویر باید به درستی انتخاب شود . در واقع نقطه دید باید طوری باشد که درختان به تدریج کوچک و کوچکتر شوند تا بُعد را القا کنند . 3- دوربین را برای فاصله نزدیک تنظیم کنید تا پلان اول عکس کاملاً واضح باشد . 4- به علت ایجاد میدان وضوح بیشتر، از بسته ترین دیافراگم استفاده کنید .

آسمــان
یک آسمان ابری یا آسمان غروب یا طلوع می تواند موضوع زیبایی برای عکاسی باشد . مواردی که باید در عکاسی از آسمان رعایت شود به قرار زیر است : 1- محاسبه نور بسیار با اهمیت می باشد . نور زیاد یا نور کم نتیجه مطلوب را حاصل نمی کند . 2- بهتر است که در قسمت پایین عکس نوار باریکی از زمین دیده شود تا آسمان بیشتر جلب توجه کند (ایجاد کمپوزیسیون مناسب). 3- در استفاده از فیلترها باید دقت کافی به عمل آید، در عکاسی سیاه و سفید : الف ـ اگر بخواهید آسمان لطیف و ملایم با ابرهای سفید را اراه دهید بهتر است از فیلتر زرد یا زرد سبز استفاده کنید . ب ـ اگر بخواهید آسمان تیره جلوه کند یا به سیاهی بزند می توانید از فیلتر نارنجی و قرمز استفاده کنید .

دوردست هـــا
در بیابان و کوهستان فواصل دور به رنگ آبی روشن یا بنفش دیده می شود . این رنگ بنفش حاصل بخارات موجود در هوا می باشد که به «پرده جوی» معروف است . وجود این پرده جوی از وضوح تصاویر می کاهد . استفاده از فیلترهای رنگی نیز عملاً نتیجه مناسبی ندارد . بهترین راه عکاسی زمانی است که از لحاظ جوی اثر این «پرده جوی» کمتر می باشد ؛ مانند صبح یا عصر یک روز آفتابی یا هوای صاف پس از بارندگی، می توان با استفاده از فیلتر U.V قدرت این پدیده را کم کرد . البته قابل ذکر است ایجاد کمی ناواضحی در پلان عقب عکس، ایجاد عمق و بُعد می کند .

دریــــــا و آب ها
دریا و ساحل مجموعه ای از زیباترین مناظر طبیعت می باشند ؛ امواج دریا، امواج کف آلود ساحل، شن های ساحل، گیاهان ساحلی، قایق ها و همچنین رودخانه ها . برای اینکه عکس های فوق حداقل و کمترین مشکل را داشته باشند بهتر است موارد زیر را به خاطر بسپارید : 1- در کنار دریا اشعه ماورای بنفش (U.V) بسیار زیاد می باشد، بنابراین باید از فیلتر ماورای بنفش یا U.V استفاده کنید . 2- نباید با استفاده از فیلترهای متعدد زرد و سبز که مانع نفوذ اشعه آبی هستند رنگ آب دریا را تیره تر از حد طبیعی نشان داد . در واقع باید از فیلترها به طرز صحیحی استفاده کرد. 3- برای آنکه امواج واضح دیده شوند وبعلت تکان خوردگی محو و ناواضح نشوند بهتر است از سرعت های بالا مثل 1/250 یا 1/500 استفاده کنید، اما استفاده از سرعتهای بالاتر مثل 1/1000 امواج را یخ زده ومنجمد می کنند. 4- فاصله دوربین را برای اولین ردیف امواج تنظیم کنید . 5- در حد امکان ضد نور عکس بگیرید به علت انعکاس شدید نور آفتاب در کنار دریا حساب های نور سنج ها به سوی پرنوری گرایش می یابند . 6- سعی کنید کمپوزیسیون های جالبی برای تصاویر انتخاب کنید .

کوه های بلــــند
در کوه هایی که ارتفاع زیادی ندارند با مشکلی برخورد نمی کنید، اما در ارتفاعات بالاتر از 2000 متر اشعه ماورای بنفش بسیار زیاد می شود . 1- می توانید از فیلتر U.V استفاده کنید . 2- اگر خواستید حالت های خاص مانند آسمان خیلی تیره ایجاد کنید می توانید از فیلتر زرد و نارنجی استفاده کنید .

بـرف
1- برای عکاسی در مناظر برفی مهمترین چیزی که باید مد نظر داشت نور آفتاب می باشد . زمانی که آفتاب در پشت ابر می باشد عکاسی نیاز به مهارت و تجربه دارد . اما زمانی که نور خورشید می درخشد سایه های زیبایی از درختان و خانه ها و انسان ها روی برف ایجاد می شود . هر چه آفتاب پایین تر باشد به این معنی که نور مایل تر باشد حتی کوچکترین اشیا مانند دانه های برف یا جاپای حیوانات به طرز زیبایی مشخص خواهند بود . زیباترین تصاویر در حالت ضدنور به دست می آید . 2- زمانی که نور خورشید می درخشد، آسمان آبی رنگ می باشد، بنابراین استفاده از فیلتر ماورای بنفش بسیار مناسب می باشد . 3- در زمانی که سیاه و سفید عکاسی می کنید برای از بین بردن انعکاس و سایه های موجود در مناظر برفی می توانید از فیلتر زرد یا زرد سبز مناسب استفاده کنید .