غار نمکدان، قشم

نام انگلیسی:  Namakdan Salt Cave    نام فارسی :  غار نمکدان

غار نمکدان در موقعیت جغرافیایی N263704 E553100 در استان هرمزگان و جزیره قشم واقع است. غار نمدان در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قشم در ساحل جنب غربی این جزیره و در بطن گنبد نمکی قشم به ارتفاع 237 متر از سطح دریا قرار گرفته است. غارهای نمکی عموما در گنبدهای نمکی به وجود می‌آیند. اگر گنبدهای نمکی در مناطق خشک و نیمه خشک از نظر اقلیمی مانند جنوب ایران واقع گردند، به‌ علت بارش کم پدیدار شدن آن‌ها در سطح زمین دوام بیش‌تری داشته و در آن‌ها احتمال به وجود آمدن غارهای نمکی بیش‌تر می‌باشد. در مناطق پرباران گنبدهای نمکی به‌ علت انحلال زیاد سنگ نمک از بین رفته و فرصت ایجاد غار در آن‌ها بسیار کم است و یا از وسعت و طول زیادی برخوردار نمی باشند.

در مطالعات اولیه در مورد غارهای نمکی در جنوب ایران در سال 1999در جزیره هرمز تعداد 20 پدیده‌ی انحلالی سطحی و عمقی گزارش گردیده که تنها 3 سیستم غار با طول بیش‌تر از 100متر گزارش شده است. در گنبد نمکی قشم پدیده‌های انحلالی سطحی و عمقی بسیاری وجود دارد که طویل‌ترین غار این مجموعه به نام (غار نمکدان 3) در قسمت جنوب‌ خاوری این گنبد با درازای (6400 متر) به عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان شناخته می‌شود. درون غار به ویژه در اعماق آن، تاریک است و برای مشاهده استالاکیت‌های بلورین نمک نیاز به چراغ قوه پرنور است. سقف را قندیل‌های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده‌اند که منظره‌ای بدیع را به وجود آورده است‌. جریان آب‌ نمک در کف غار نیز از منظره‌های دل‌پذیر غارهای نمکی جزیره قشم است. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غار سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل‌ها می‌شود که شکل آن را پیوسته تغییر داده یا قندیل‌های جدیدی می‌سازد.

غار نمکدان ۳ داراى یک دریاچه نمک به عمق یک متر در فاصله ۱۶۰ مترى دهانه ورودى است. این غار داراى چندین تالار بزرگ و کوچک است که اولین تالار آن در فاصله ۶۷۰ مترى ورودى آن قرار دارد.از دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می‌جوشد که راه را به خارج می‌گشاید و پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می‌شود که در گودال مقابل خود حوضچه‌ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می‌آورد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. نمک های کوه نمکدان از بهترین نوع نمک سر سفره شناخته شده است و در ترکیب آن عناصر دیگری همچون منیزیم وجود دارد که به همین دلیل می‌تواند به عنوان نمک طبی به ویژه برای مصرف ورزشکاران حرفه‌ای به صورت کپسول مصرف شود.

نظیر غار نمکدان جزیره قشم در کم‌تر نقطه‌ای از ایران دیده شده است و تحقیقاتی که اخیرا بر روی فضای داخلی نمکدان انجام شده است، حاکی از قابلیت ویژه آن است. باقی ماندن و تنفس در داخل غار نمکدان قشم می تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی کمک کند. در مطالعات و تحقیقات کنونی علاوه بر کاوش‌های اشاره شده، بررسی‌هایی در رابطه با تعیین سن غار با استفاده از روش‌های ایزوتوپی و هم‌چنین بررسی‌هایی در رابطه با نرخ بالا آمدن گنبد نمکی نمکدان قشم با استفاده از روشهای مختلف از جمله ایزوتوپ کربن 14در دست انجام است.