قدیمی ترین فرش دستبافت ایرانی در سال 1949 میلادی در دومین مرحله ی کاوش های باستان شناس روسی، "رودنکو" در منطقه" پازیریک" کشف و به نامفرش پازیریک نامیده شد.
رودنکو در کتابی که به مناسبت این اکتشافات در سال 1953 در روسیه منتشر کرد، درباره ی فرش کشف شده توضیحات مفصلی نگاشت و آن را صراحتاً کار ایران و قدیمی ترین فرش ایرانی در دنیا دانست. او نوشت: "بدون اینکه بتوانیم به طور حتم بگوییم ، این فرش کار کدام یک از سرزمین های ماد- پارت(خراسان قدیم) یا پارس است، تاریخ فرش مذکور و پارچه هایی که در پازیریک کشف شد، قرن پنجم و یا اوایل قرن چهارم پیش از میلاد تشخیص داده می شود."
سپس او اضافه می کند:"تاریخ این قالی از روی شکل اسب سواران معلوم می شود. طرز نشان دادناسب های جنگی که به جای زین، قالی بر پشت آنها گسترانده اند و پارچه ی روی سینه ی اسب، از مشخصات آشوری هاست. اما ریزه کاریهای مختلف و طرز گره زدن دم اسبها روی فرش پازیریک، در نقوش برجسته تخت جمشید نیز دیده می شود."
در زمان تسلط مغول ها (قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی) قالی بافی به سطح بسیار بالایی از زیبایی وتکنیک رسید. شکوفایی این صنعت شاید با حکومت غازان خان مصادف بود.
اما اوج هنر قالی بافی کلاسیک ایرانی را که از آن به عنوان رنسانس قالی ایران یاد می شود، زمان سلاطین صفوی به ویژه زمان حاکمیت شاه طهماسب اول و شاه عباس ثبت کرده اند. از این دوران حدود 3000 تخته فرش به یادگار مانده که درموزه های بزرگ دنیا یا در مجموعه های شخصی نگهداری می شوند.
در این دوران در کنار قصرهای پادشاهان، کارگاه های قالی بافی بنا شد و مراکز گوناگون که قبلأ در تبریز ، اصفهان ، کاشان ، مشهد ، کرمان ، جوشقان ، یزد ، استرآباد ، هرات و ایالات شمالی، نظیر شیروان ، قره باغ و گیلان وجود داشتند توسعه و رونق بیشتری گرفتند.
در همان زمان، نقاشان و نگارگران بلند پایه، طرح های خلاصه شده و ترکیبی ترنج در وسط قالی و لچک ها را در آن وارد کردند ، یعنی همان طرحی که قبلأ به زیباترین وضعی در قرن پانزدهم روی جلد کتاب های ارزشمند به کار می رفت.
با اشغال کشور به وسیله افغان ها (1722-1721 میلادی)، این صنعت و هنر رو به انحطاط گذاشت.
در قرن نوزدهم قالی های ایرانی، به ویژه فرش های نفیس ناحیه ی تبریز به اروپا راه یافتند. از سوی کشورهای اروپایی نمایندگانی به تمام کشورهای مشرق زمین گسیل شدند و با رقابت بسیار فشرده ، کلیه ی فرش های کهنه و عتیقه را گردآوری کرده به قسطنطنیه که هنوز هم مهمترین بازار قالی مشرق زمین است فرستادند.
با به پایان رسیدن منابع فرش های کهنه ، شرکت های انگلیسی (زیگلر 1883 م) ، آمریکایی و آلمانی به طور نامحدود اقدام به تأسیس کارگاه هایی در تبریز ، سلطان آباد (اراک) و کرمان کردند. این روال تا جنگ جهانی اول که تولید قالی به طور قابل توجهی افزایش یافته بود، ادامه داشت.