قلعه ساسان(آرامگاه بزرگ)

این قلعه در دهستان طارم قرار دارد و برفراز تپه بلندی ساخته شده که قسمت بالای آن فاقد پوشش گیاهی است و به صورت سکویی از سنگ سیاه خودنمایی می­کند. این بنا از سه جهت دارای شیب تند است که تا حدی دسترسی به بنای روی تپه را دشوار می­­سازد. در حال حاضر، آب دریاچه سدی که در نزدیکی آن قرار دارد، تا پای این تپه ادامه یافته و چشم­انداز زیبایی را پدید ادامه یافته و چشم­انداز زیبایی را پدید آورده است. بنای قلعه ساسان عبارت است از برجی با طرح هشت­ضلعی که در قسمت پایین آن دور تا دور دیواری به ارتفاع 2 متر قرار دارد. طول هر ضلع برج از خارج 50/6 متر است.

این بنا که به دلیل دور از دسترس بودن، به طور کامل سالم مانده است، دارای یک پنجره و یک در با سردری بلند و باشکوه است. پنجره برج در جانب شرق و در آن در سمت جنوب قرار دارد. قوس­های در و پنجره­ شبیه قوس­های جناغی است. اطراف قوس­های مزبور 3 دوره یا 3 قاب قرار دارد که در عین سادگی، به علت ارتفاع چشم­گیر قوس­ها و عمقی که به کمک سه دوره مزبور برای آن­ها به وجود آمده، به صورت باشکوهی جلوه­گر شده­اند. در گذشته، روبه روی در بنا پلکان پهنی نیز وجود داشته که در حال حاضر ویران شده است. هر ضلع خارجی بنا به صورت طاق­نمایی در میان دو ستون مدور قرار دارد که در جهت طولی به 2 بخش تقسیم شده است.

طرح داخل برج عبارت است از یک هشت ضلعی که در وسط هر ضلع آن طاق­نمایی برپا شده است. در کنج میان دو ضلع و داخل یکی از ستون­ها، راه پله مارپیچی به عرض 80 سانتی­متر جاسازی شده است که از آن می-توان به بام بنا رسید.

پوشش  زیرین بنا، به کمک هشت ترنبه و هشت شکنجی رسمی 10 متری بر پا شده است. کاربندی مزبور در کنج­ها به صورت ترنبه­های کم­عمق و در حدفاصل آنها، با نقش گشنیز مانند به وجود آمده است. به احتمال زیاد، سقف بنای مزبور دارای دو پوشش بوده که پوشش خارجی آن به صورت هرمی شکل و شبیه برج «شبلی»بوده است. از این رو می­توان این بنا را از نخستین و کهن­ترین بناها با گنبد دو پوسته به شمار آورد.

این بنا در دوره­های بعد از دوره ساسانی و دوره آل­بویه ساخته شده است و از این رو حایز اهمیت می­باشد.